Üçüncü Roma İmparatorluğu

Murat Paşa Camii, Aksaray, İstanbul

İstanbul’un fethi ile birlikte iki küçük Bizans prensi Osmanlı tarafından devşirildi. Bu iki prens ilerleyen yıllarda karşımıza Mesih Paşa ve Has Murat Paşa olarak çıkacak olan Paleologos hanedanı mensuplarıydılar. İki Bizans prensi’nin devşirilerek Osmanlı yapılması, Fatih’in İstanbul’u alarak Osmanlı’yı Üçüncü Roma İmparatorluğu olarak dizayn ettiğinin somut bir delilidir.

Has Murat Paşa da Aksaray’da Murat Paşa Camii’ni yaptırmış, lakin tam tamamlayamadan şehit düşünce bu cami de kardeşi tarafından tamamlanmıştır.

- Murat Paşa Camii

- Murat Paşa Camii Haziresi

Mesih Paşa’nın 3 oğlu bilinmekte
1. Ali bey,
2. Mahmud Çelebi,
3. Bali bey (Vulçıtrın sancak beyi).

Gerek Mesih Paşa, gerek Has Murat Paşa‘nın çocukları onların soylarını devam ettirmişlerdir. Günümüzde her ne kadar kim olduklarını bilmiyorsak da, son Bizanslılar, yani Paleologos soyundan gelenler hala aramızda yaşıyorlar…

Bodrum Camii, Laleli, İstanbul

Mesih Paşa ve Has Murat Paşa‘nın babalarının kimliğine dair net bir bilgi yok. Bizans’ın son İmparatoru Konstantin’in abisinin çocukları olduğu yazılır, lakin Konstantin’in abilerinin ardında varis olacak çocukları yoktur. (İtalya’ya kaçan Thomas hariç.) Şahsi araştırmalarım bu iki kardeşin Konstantin’in babası Bizans imparatoru II. Manuil’in kardeşlerinden birinin çocukları olduğu yönündedir. Bu ikisinin babasının Gidos Paleologos olduğu Giovanni Maria Angiolello’nun yazdığı Historia Turchesca adlı eserde belirtilmektedir. Mesih Paşa ve Has Murat Paşa‘nın babalarının Gidos/Vitos/Vidos Paleologos olduğuna dair başka da bir bilgi yoktur.

Son İmparator 11.Konstantin

Fakat bu iki kardeş Paleologos hanedanı için çok önemlidir, zira 11. Konstantin’den sonra Bizans varlığını sürdürseydi muhtemelen tahta bu iki kardeşten biri geçecekti. İşte bu iki Bizans prensi bu kadar önemliydi ve her ikisi de devşirildiler. Mesih Paşa ilerleyen yıllarda sadrazamlık yapmış. Abisi Has Murat Paşa ise Rumeli Beylerbeyliği’ne kadar yükselmiş, Otlukbeli Savaşı’nda şehit olmuştur… Mesih Paşa, sancak beyliği yahut donanma komutanı olarak bulunduğu Gelibolu’da bir cami ve medrese yaptırmaya başlamış ve bunlara ait bir vakıf oluşturmuştur.

Mesih Paşa (ö. 1501), II. Bayezid saltanatında 1499-1501 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi 1499-1501
Hükümdar: II. Bayezid
Yerine geldiği: Çandarlı (2.) İbrahim Paşa
Yerine gelen: Hadım Ali Paşa
Kişisel bilgiler
Ölüm: 1501
İstanbul

Aslen Rum olup, Paleologos Hanedanı’na mensuptur. Son Bizans imparatoru XI. Konstantinos’un yeğeni (kızkardeşinin oğlu) olur. Beylerbeyliği ve vezirlik görevlerine getirilmiştir. 1480 yılında gerçekleştirilen Rodos seferinde serdar olarak atanmış ancak adanın alınamaması üzerine vezirlikten azledilerek Gelibolu sancakbeyliğine gönderilmiştir. Daha sonra divanda vezir bulunurken Çandarlı İbrahim Paşa’nın vefatı üzerine vezir-i azam olmuştur. 1501 yılında Galata’daki barut mahzenine yıldırım düşmesi sonucu çıkan yangının söndürülmesi için çalışırken, Galata kadısı ile bulunduğu yüksek yerden düşerek yaralanmış ve birkaç gün sonra ölmüştür.

Popüler Kültürde Yeri: 2021’de TRT 1 de yayınlanmaya başlayan Barbaroslar: Akdeniz’in Kılıcı dizisinde Yıldırım Gücük tarafından canlandırılmıştır.

Mesih Paşa bunun dışında Laleli’de bulunan Myrelaion Kilisesi’ni camiye çevirmiştir.

(bkz: bodrum camii)

Mesih Paşa’nın Mezarı

* Tür: Anıt Mezar

* Kültür: Bizans, Osmanlı

* Yüzyıl: 16. yy

* Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Fatih, Aksaray (Fatih)

⦁ Yol tarifi ⦁ Google Maps

Aslen bir Doğu Romalı(Bizanslı) olup, 1453’teki fetih sonrası abisiyle birlikte esir düşmelerini takiben, Fatih Sultan Mehmed tarafından Enderun’a alınıp, eğitilmesi sağlanarak, II. Bayezid döneminde Vezir-i Azam mevkisine kadar yükselmiş Osmanlı devlet adamıdır. Paleologos Hanedanı mensubu olması münasebetiyle, Konstantiniyye fethedilmeseydi, abisi Has Murad Paşa gibi kendisi de XI. Konstantinos sonrası en muhtemele taht adaylarından biriydi. 1501 Galata yangınını söndürme çalışmalarına yardım ettiği sırada, yüksekçe bir yerden düşerek, kendisi gibi devşirme olan abisinin yaptırdığı, Aksaray’da bulunan Has Murad Paşa Külliyesi haziresine defnedilmiştir. Alan ziyarete açıktır.

Mesih Paşa (ö. 1501), II. Bayezid saltanatında 1499-1501 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Editör Cemre Akman Son güncelleme Cemre Akman – 4 Ekim 2022

KE No: 200780
Alıntı: “Mesih Paşa’nın Mezarı”, Kültür Envanteri, 4 Ekim 2022, https://kulturenvanteri.com/yer/?p=200780

Biz bugün tarihimize baktığımız zaman Fatih Sultan Mehmet’ten itibaren bütün Roma’nın entelektüelleri Osmanlı tarafından kendi bünyesine katılmıştır. İstanbul Aksaray’da Murat Paşa Camisi, ondan sonra Sadrazam Mesih Paşa bunlar hepsi Doğu Roma’nın ikisi de en son ölen imparatorun varisleri idiler. Çünkü son ölen imparator Onbirinci Konstantin’in erkek evladı yoktu. Eğer ölseydi onun yerine bu kişiler geçecekti, bunlar daha sonra Osmanlı İmparatorluğu tarafından bünyelerine alınmış entelektüellerdir.

Has Murat Paşa, son Doğu Roma İmparatoru IX.’un oğullarındandır. Konstantinos’un ağabeyi ve İstanbul’un fethinden sonra sadece Müslüman olmakla kalmadı, aynı zamanda vezir oldu. Can Ceylan @canceylan73

Has Murad Paşa’nın 1471/72 tarihli Bosna’da bir arazi hibesini teyit eden resmi imzası (pençe)

Kaynaklar:

https://en.wikipedia.org/wiki/Hass_Murad_Pasha

İlber Ortaylı ve Halil İnalcık’a Göre Osmanlı Neden 3. Roma İmparatorluğu?

İstanbul’un Fethinden Sonra Devşirilerek Paşa Olan Paleologos Prenslerinin Hikayesi

Levent AĞAOĞLU