TÜRK DENİZCİLİK SEKTÖRÜ VE VERGİLENDİRİLMESİ

TÜRK DENİZCİLİK SEKTÖRÜ VE VERGİLENDİRİLMESİ

Değerli Deniz Ticaret Gazetesi okurları, ilk yazımla sizlere ulaşmanın mutluluğunu yaşıyorum. Bu mutluluğa vesile olan Deniz Ticaret Gazetesi imtiyaz sahibi Yamaç ERÖZBEK’e, değerli ağabeyim B. Hulusi GÜRBÜZ’e ve Özge DURMUŞ Hanımefendi’ye teşekkürlerimi sunuyorum.

Mali Müşavir olmam sebebiyle vergiyle bir hayli iç içeyim. İlk yazımı  denizcilik sektörünün vergilendirilmesine ayırmak istedim.

Dünya üzerindeki ticaretin % 80’inden fazlası deniz yoluyla gerçekleştirilmektedir. Ülkemizin de gerek üç tarafının denizlerle çevrili olması, gerekse boğazları ile önemli artıları bulunmaktadır. Denizciliğin ne kadar önemsendiği veya ne kadar değer verildiği ayrı bir konu fakat bu konuda bir takım vergisel teşvikler bulunmaktadır. Sizlere bunlardan bahsetmek istiyorum.

Türk Uluslararası Gemi Sicili (TUGS)’ne kayıtlı yatların ve gemilerin işletilmesi ve devrinden elde edilen kazançlar “gelir” ve “kurumlar” vergilerinden istisna tutulmuştur. Ancak bu araçların otel, restaurant, eğlence amaçlı tesis vb. gibi işler için kullanılması bu istisna kapsamına girmeyecektir. Aynı zamanda işletmenin bu faaliyetinin yanında başka bir işle iştigal etmesi veya faaliyet dışı gelirlerine ilişkin hesaplanacak vergilerin bu istisnadan faydalanma durumu bulunmamaktadır. Yalnızca TUGS’ne kayıtlı gemi ve yatlardan elde edilecek gelirler için bu istisna uygulanmalıdır.

Bunun yanında 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda düzenlenen hükümlerce tüm devir işlemlerinde KDV hesaplanmaktadır. Ancak faaliyeti kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu araçlarının işletilmesi veya kiralanması olan mükellefler için istisnai durumlar söz konusudur. Bu faaliyetlerde bulunan işletmeler bu araçlarının bakımı, onarımı, inşası, imali veya araçların tesliminde satıcı firmaya KDV ödemeyeceklerdir. KDV Kanunu’nun 13. Maddesinde bu alımlara ilişkin istisna bulunmaktadır.

Bir diğer istisnada gemilerde istihdam edilecek gemi adamlarına ilişkindir. Gemilerde görev yapacak teknik personelin ücretlerinden yapılacak olan gelir vergisi stopajı da 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu’nun 12. Maddesinde istisna kapsamında tutulmuştur. Fakat çalışanlardan gelir vergisi kesilmemekle birlikte damga vergisi kesintisi yapılmak durumundadır. İşletmenin yalnızca gemide çalışan personelleri için geçerli olan bu durum ofis ve diğer hizmetler çalışan personelleri için uygulanması mümkün değildir.

Genel kapsamıyla bu şekilde olan denizcilik sektörüne ilişkin vergi teşvikleri işverenin vergi yükünü hafiflettiğinden istihdama da katkı sunmakta Türk denizcilik sektörünün bir nebze de olsa uluslararası alanda rekabet gücünü artırmaktadır. Özellikle ülkeye döviz girdisi sağlayabileceğimiz önemli sektörlerden biri olan denizcilik sektörü muhakkak daha fazla desteklenmeli ve Türk Denizcilik şirketlerinin küresel şirketlerle rekabet edilebilir düzeye gelmesi bir devlet politikası olmalıdır.

Bir sonraki yazımda görüşmek ümidiyle...

Cem Özkan

03.03.2020