Sabit CO2 Sistemlerinde bilinilmesi gereken

10 Kasım 1938'de İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk 57 yaşında iken saat 9:00 u 5 geçe dünyaya gözlerini yumdu. Türk Milletimizin başı sağolsun, Allah Rahmet eylesin... Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümü, Türk ve dünya kamuoyunda derin bir üzüntü yaratmıştır. Gerek Türk basını gerekse dünya basını, Atatürk’ün liderlik vasıflarına, inkılâpçı ve yenilikçi ruhuna vurgu yapan çok sayıda haber ve makaleler yayınlamıştır.

       
Gemilerde Sabit CO2 Sistemlerinde bililinmesi gereken Konullar

Bu Haftadaki Gündem konumuz İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunuları hakkında Tersaneye girecek bakım ve onarım maksadıyla bulunan gemilerde meydana gelmesi muhtemel yangınların çıkış nedenleri Tersane bünyesinde bulunan gemilere yönelik yangın risk analizi yapılmış ve tehlike oluşturaabilecek her bir risk analiz yöntemleri ele alınmıştır. Tersaneler ağır sanayi işkolu olması ve çok çeşitli süreçler uygulaması nedeniyle yangın riski yüksek olan çalışma alanlarıdır. Bu amaçla birçok iş kolunun koordineli çalıştığı tersanelerde bulunan ve özellikle havuzlama yapılmış gemilerde oluşabilecek yangınlarından dolayı ortaya çıkabilecek hem maddi hem de manevi zararların önüne geçilmesi ve bu konuda yapılması gereken davranışların ortaya konulması adına önerilerde bulunacağım. Gemide sabit CO2 odasında kasıtlı yada kasıtsız yapılacak eylemlere karşı alınacak öneriler konuşulacaktır.. Resmi yada yazılı olarak  C02 Odasında bulunan Patlatma kolu indirildiğinde CO2 ‘nin püskürtüğü tüm mahalde bulunan insanlar hayatını kaybedip Allah göstermesin ölürler. Resmi ve yazılı olarak CO2 sistemlerinin Tersaneye girişlerinde  alınacak önlem ve tedbirler gerekmektedir.
Yangından Korunma, yangın algılama ve yangın söndürme SOLAS bölüm II-2'nin özeti
Sabit CO2 sistemi, gemide belirli noktalarda, genellikle makine dairesinde veya kargo ambarlarında çıkan yangını bastırmak için kullanılan bir yangın söndürme sistemidir. IMO Mevzuatı MSC.1/Circ.1318 uyarınca Sabit CO2 Sistemleri yıllık/ikili yılda bir denetime tabidir ve bayrak ve üreticinin tavsiye ve talimatlarına uygundur.

Sabit CO2 Sistemleri için mevcut hizmetler şunlardır:
⦁    1/2 Yıllık Muayene
⦁    5 Yıllık Muayene
⦁    10 Yıllık Muayene
⦁    Hidrolik Test
⦁    Dahili Vana Muayeneleri
⦁    Tahliye Hortumu ve Döngü Hattı Yenileme
Sabit bir CO2 yangın söndürme sistemi, yangınları hızla söndürebildiği ve ciddi hasar veya can kaybı riskini en aza indirebildiği için her gemi için olmazsa olmaz bir güvenlik özelliğidir. Makine dairesi ve kargo ambarı gibi geminin belirli alanlarına sabit bir CO2 sisteminin kurulması tüm gemiler için zorunlu bir gerekliliktir. Ancak sistemin acil bir durumda her zaman etkili bir şekilde çalışmaya hazır olduğundan emin olmak için düzenli denetimler gereklidir. Bu makalede, MSC yönetmeliklerine göre sabit CO2 sisteminin yıllık ve beş yıllık denetimleri için gereklilikleri ve prosedürleri konuşacağım..
Yıllık Muayene:
Sabit CO2 sisteminin yıllık denetimi, sistemin iyi çalışma koşullarında olduğundan ve bir yangın acil durumu durumunda doğru şekilde çalışabileceğinden emin olmak için gerçekleştirilmesi gereken önemli bir görevdir. Denetim, denetimi gerçekleştirmek için gerekli bilgi ve uzmanlığa sahip kalifiye ve yetkili bir ekspertizci tarafından gerçekleştirilmelidir.
Yıllık muayene sırasında, kontrol yapan enspektörlerin  aşağıdakileri maddelleri kontrol etmesi gerekir:
⦁    CO2 Tüpleri: CO2 tüplerinin durumu kontrol edilerek hasarlı, aşınmış veya CO2 sisteminin performansını etkileyebilecek başka kusurları olup olmadığı kontrol edilmelidir.
⦁    CO2 Tüplerinin Basıncı: CO2 tüplerinin basıncının, üretici tarafından belirtilen gerekli aralıkta olduğundan emin olmak için kontrol edilmesi gerekir.
⦁    Tahliye Vanaları: Tahliye vanalarının durumu kontrol edilerek, yangın durumunda CO2 gazını tahliye edebilecek şekilde düzgün çalıştıklarından emin olunmalıdır.
⦁    Borulama ve Bağlantı Parçaları: Yangın durumunda CO2 gazının dağıtımını etkileyebilecek herhangi bir sızıntı veya hasar olmadığından emin olmak için borulama ve bağlantı parçalarının durumu kontrol edilmelidir.
⦁    Alarm Sistemi: Alarm sisteminin düzgün çalıştığından ve yangın acil durumunda mürettebatı uyarabildiğinden emin olmak için sistemin çalışması kontrol edilmelidir.
Muayene tamamlandıktan sonra, ekspertizci, muayene bulgularını, yapılması gereken onarım veya değiştirmeleri ve CO2 sisteminin verimliliğini ve etkinliğini artırmaya yönelik önerileri özetleyen ayrıntılı bir rapor sunmalıdır.

Beş Yıllık Denetim:
Sabit CO2 sisteminin beş yıllık denetimi, sistemin iyi çalışma koşullarında olduğundan ve bir yangın acil durumu durumunda doğru şekilde çalışabileceğinden emin olmak için gerçekleştirilmesi gereken daha kapsamlı bir denetimdir. Denetim, denetimi gerçekleştirmek için gerekli bilgi ve uzmanlığa sahip kalifiye ve yetkili bir ekspertizci tarafından gerçekleştirilmelidir.
Beş yılda bir yapılan denetim sırasında, ekspertizcinin aşağıdakileri kontrol etmesi gerekir:
⦁    CO2 Silindirleri: CO2 silindirlerinin durumu, hasarlı, aşınmış veya CO2 sisteminin performansını etkileyebilecek başka kusurlara sahip olmadıklarından emin olmak için kontrol edilmelidir. Anketörün daha fazla inceleme için silindirleri çıkarması gerekebilir.
⦁    CO2 Silindirlerinin Basıncı: CO2 silindirlerinin basıncının üretici tarafından belirtilen gerekli aralıkta olduğundan emin olmak için kontrol edilmesi gerekir. İncelemecinin denetim için silindirleri boşaltması gerekebilir.
⦁    Tahliye Vanaları: Tahliye vanalarının durumu, doğru şekilde çalıştıklarından ve yangın acil durumunda CO2 gazını tahliye edebildiklerinden emin olmak için kontrol edilmelidir. Anketörün daha fazla inceleme için vanaları çıkarması gerekebilir.
⦁    Boru ve Bağlantı Parçaları: Yangın acil durumunda CO2 gazının dağıtımını etkileyebilecek sızıntı veya hasar olmadığından emin olmak için boru ve bağlantı parçalarının durumu kontrol edilmelidir. Anketörün borular ve bağlantı parçaları üzerinde basınç testleri yapması gerekebilir.
⦁    Alarm Sistemi: Alarm sisteminin çalışması kontrol edilmelidir.
⦁    Kontrol Sistemi: Sabit CO2 sisteminin kontrol sisteminin doğru çalıştığından ve yangın acil durumu durumunda CO2 sistemini etkinleştirebildiğinden emin olmak için kontrol edilmesi gerekir.
⦁    Havalandırma Sistemi: Havalandırma sisteminin doğru çalıştığından ve CO2 sistemi etkinleştirildikten sonra gazı giderebildiğinden emin olmak için kontrol edilmesi gerekir.
⦁    İzolasyon Vanaları: İzolasyon vanalarının durumu kontrol edilerek, doğru bir şekilde çalıştıklarından ve gerektiğinde CO2 sistemini izole edebildiklerinden emin olunmalıdır.
⦁    Kablolama: Kablolamanın durumu kontrol edilerek hasarlı olmadığı ve CO2 sisteminin çalışmasını destekleyebileceğinden emin olunmalıdır.
⦁    Talimatlar ve Dokümantasyon: Sabit CO2 sistemiyle ilgili talimatlar ve dokümantasyonun güncel olduğundan ve sistemin mevcut yapılandırmasını yansıttığından emin olmak için bunların kontrol edilmesi gerekir.
Muayene tamamlandıktan sonra, ekspertizci muayene bulgularını, yapılması gereken herhangi bir onarım veya değişimi ve CO2 sisteminin verimliliğini ve etkinliğini iyileştirmek için herhangi bir öneriyi özetleyen ayrıntılı bir rapor sağlamalıdır. Rapor ayrıca, incelenen tüm ekipman ve bileşenlerin bir listesini ve belirlenen herhangi bir eksikliği veya arızayı içermelidir.

Çözüm:
Sabit CO2 sisteminin yıllık ve beş yıllık denetimleri, bir yangın acil durumu durumunda sistemin her zaman etkili bir şekilde çalışmaya hazır olduğundan emin olmak için gerçekleştirilmesi gereken kritik görevlerdir. Denetimler, denetimleri gerçekleştirmek için gerekli bilgi ve uzmanlığa sahip kalifiye ve yetkili denetçiler tarafından gerçekleştirilmelidir. Denetimler, CO2 silindirleri, basınç, tahliye vanaları, boru ve bağlantı parçaları, alarm sistemi, kontrol sistemi, havalandırma sistemi, izolasyon vanaları, kablolama, talimatlar ve belgeler dahil olmak üzere sabit CO2 sisteminin tüm kritik bileşenlerini kapsamalıdır. Denetçiler tarafından sağlanan raporlar, denetimler sırasında belirlenen eksiklikler veya arızalar, gereken onarımlar veya değiştirmeler ve CO2 sisteminin verimliliğini ve etkinliğini iyileştirmeye yönelik öneriler hakkında ayrıntılı bilgiler içermelidir. Gemi sahipleri, düzenli denetimler yaparak ve belirlenen sorunları ele alarak, sabit CO2 sistemlerinin her zaman iyi çalışma koşullarında olduğundan ve bir yangın acil durumu durumunda gemiyi ve mürettebatını korumak için güvenilebileceğinden emin olabilirler.
Ayrıca Gemi tersanede iken personelsiz bırakılmamalı Denizcilik Otoritesi tarafından düzenlenen Emniyetli Gemiadamı Donanımı Sertifikasına (safe maning) uygun yeterli gemi adamıyla donatılmaldır, Kaza anında gemiye müdehale edebilecek yeterli sayıda  personellerin özellikle Gemi makine personelinin bulunması “Gözetimsiz Makine Dairesi ” boş bırakılmaması göz önünde tutulmalıdır.
Tersanelerde gerçekleştirilen  işler Sıcak çalışmanın yapılacağı alandan yanıcı materyallerin uzaklaştırılması tehlikelerin azaltılması sağlanmalıdır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise yangına dayanıklı malzemeler ile perdeleme yapılarak yanıcı unsurların yalıtılması, yangın nöbeti tutulması gibi önlemler alınmalıdır. Sıcak işlem sırasında ısınan yüzey metalin etkisiyle sadece sıcak işlem yapılan alanda değil yan bölmelerde de yangın tehlikesi oluşturmaktadır. Yapılan işlem sırasında temas edilen diğer bölmelerde de sıcak işlem yapılan mahalde alınan yangın önleyici tedbirlerin aynı hassasiyetle alınması gerekir. Bu alanlarda bulunabilecek gaz birikmesi veya yanıcı parlayıcı sıvı gibi çok hassas malzemelerin ve  ısının yayılması ile yangın başlatabilmektedir . Bir diğer tehlike ise kapalı alanlar ve diğer tehlikeli atmosferlerdeki yanıcı ve parlayıcı maddelerdir. Bu durum İSG personeli tarafından her iş başlangıcında kapalı alanlarda yapılan atmosferik gaz ölçümleri ile kontrol altında tutulmalıdır. Tehlike doğurabilecek yanıcı parlayıcı maddelerin bulunması durumunda kesinlikle sıcak işleme izin verilmemeli alan tamamıyla havalandırılıp yanıcı parlayıcı maddelerin ortamdan uzaklaştığı ölçüm cihazları ile tespit edildikten sonra iş izinleri açılmalıdır. iş kazalarının nedenleri incelendiğinde iş kazalarının meydana gelmesinde en önemli nedenlerden biri istenmeyen insan davranışlarıdır.
Dikkatsizlik, yorgunluk, aldırmazlık, anlama güçlüğü, öfke, kavga etme gibi davranışlar istenmeyen insan davranışı olarak değerlendirilmektedir. Bu tür nedenler çalışan kaynaklı nedenler olup işveren tarafından önlem alınması en zor konudur. Karşılaşılan kazalar sonucu çalışanlar, kimi zaman acı çekmekte, kimi zaman ise ölümden kurtulmuş olmanın boyutu ile engelli olarak kalabilmektedir. İşveren açısından, yaşanan çalışma gücü kaybı, çalışanların tedavi ve diğer hususlara dair giderleri sebebiyle yapılan harcamalar ve tazminat, bunların yanında hasar gören teçhizat gibi taşınır ve taşınmaz malların onarımı ve yenilenmesine dair ortaya çıkan giderler üretimde yavaşlamaya ve durmaya doğal olarak iş verimliliğinde azalmaya neden olabilmektedir (Kahya, Ada ve Çetinkaya, 2021).

 
YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ
Gemi yangın söndürme sistemleri 4 grupta toplanmıştır.
• Yangın Pompası ve Devresi
• CO2 – Karbondioksit Sistemi
• Sprinkler Systemi
• Water Mist Sistemi
Karbondioksit yangın tüpü içinde adı üzerinde karbondioksit vardır.  Tüpler, aşırı basınç altında yanıcı olmayan CO2 ile doldurulur. CO2 yangın söndürme sistemi lokal söndürme yapılabilen tek gazlı söndürme sistemi olarak ön plana çıkmaktadır. Hem soğutucu hem de boğucu özelliği ile çift yönlü bir işlevi vardır. Bu sayede hem oksijeni ve yangını boğar, hem de yangın alanını soğutur. CO2 söndürme sistemi, endüstriyel uygulamalarda en yaygın kullanılan söndürücü gaz olarak kabul edilir. Karbondioksit yangın tüpü, yangının kolayca kontrol altına alıp yayılmasını ve can-mal kaybı yaşanmasını engelleyici özelliklere sahiptir.

⦁    CO2 yangın söndürücüler, B Sınıfı sıvı yangınları için tasarlanmıştır ve elektrikle kullanım için güvenlidir. Bir karbondioksit söndürücü ile söndürülebilen B sınıfı yangınlar,yanıcı sıvılar ve gazlar, çözücüler, yağlar, gresler, yemeklik yağlar, katranlar, yağ bazlı boyalar ve cilaları içerir. Enerji verilmiş elektrikli ekipman içeren C sınıfı yangınlar da CO2 ile söndürülebilir.
⦁    Çıplak ellerle CO2 kullanmaktan kaçının. Donmaya neden olabilir! Karbondioksit, yangın söndürücüden dışarı atıldığında kuru buza dönüşür. CO2 aşırı derecede soğuktur, bu da bir yangın çıkması durumunda yanıcı sıvıların veya elektronik cihazların soğutulmasına yardımcı olur. Bununla birlikte, karbondioksitin aşırı soğuk olması nedeniyle, CO2 tahliyesi sırasında ile çıplak ellerle temastan kaçının.
⦁    Boşaltma aralığı oldukça küçüktür. Söndürücüden CO2 salındığında, gazlar gibi yayılmaya başlayacaktır. Bu nedenle, CO2 akışının yatay deşarj aralığı, 30-300 cm ile sınırlıdır. Bu aralık, bir ABC söndürücü için ortalama aralığın yaklaşık yarısıdır.
⦁    Yangın söndürüldükten sonra kalıntı bırakmazlar. Karbondioksit, oksijen kaynağını keser ve soğuk yapısıyla yangının sıcaklığını düşürür. CO2 gazı yangını söndürdükten sonra, iz bırakmadan atmosfere yayılacaktır. Kalıntı olmaması tipik olarak hasar olmadığı anlamına gelir. Bu, aşındırıcı olabilen bir toz kullanan tipik bir ABC söndürücüsünekıyasla pahalı elektronik ekipman için büyük bir avantajdır.
⦁    CO2, yangını söndürmek için oksijenin yerini alır. Söndürücüden CO2 gazı salındığında kuru buz gibi görünür. Bu “CO2 bulutu”, ateşin etrafındaki, havadaki oksijeni azaltır ve onu boğar. Bu tür söndürücüler, rüzgâr nedeniyle dışarıda fayda sağlamaz. Rüzgâr karbondioksiti ateşten uzaklaştırabilir ve oksijeni alevlere geri getirebilir.
Gemilere yangın beslemesi verilmemesi ve faal durumda tutulmaması riskine yönelik olarak, ‘’gemilerin tersaneye alınmasını takiben yangın beslemesi iş emri ile verilmeli ve sürekli faal durumda tutulmalı periyodik olarak kontrol edilmelidir. Gemi günlük kontrol formu ile kontroller sağlanmalıdır.’’Bu gerekliliğin en önemli sebebi ise; havuzlama esnasında geminin su ile temasının tamamen ortadan kalkması ve gemi bünyesinde bulunan, su ve köpük ile söndürme sağlayan hiçbir sistemin çalışmayacak olmasıdır. En küçük bir alevlenmenin dahi felaket ile sonuçlanmasının önüne geçilmesinin ilk yolu gemiye derhal en az 75 PSI basınçla yangın suyu beslemesinin verilmesi gerekliliği alınacak önlemlerin başında gelmektedir.. Gemilere yeter sayıda yangın söndürücü tüp çıkarılmaması riskine yönelik olarak, “Gemilerin tersaneye alınmasını takiben tersane tarafından gemilere yeterli sayıda yangın söndürücü tüp çıkarılmalı ve sürekli kontrolü yapılmalıdır. Gemi günlük kontrol formu ile kontroller sağlanmalıdır”  Normal şartlarda gemilerde seyyar yangın söndürücüler konuşlu olup buna ilaveten çok farklı yerlerde ve aynı anda yapılıcak kaynak, kesme ve taşlama işleri esnasında, işlemin yapıldığı bölmelerde ve işlemin yapıldığı ve temas halinde olan yan bölmelerde alevlenmeyi önlemek amacıyla seyyar söndürücü ile donatılmış bir gözcü görevlendirilmektedir. “Tersane bünyesinde İSG ekipleri tarafından sıcak çalışma iş izni açılmadan ve sıcak işlem için alınacak önlemler yerine getirilmeden kesinlikle ısıl işlemlere izin verilmemelidir” Tersanelerde çıkan yangınların birçoğu bu hususlarda olduğundan gözardı edilmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Sıcak çalışma kapsamına giren kaynak, kesme, taşlama ve tavlama gibi ısı ihtiva eden işlemlerin yangına sebep olmaması için İSG uzmanı gözetiminde başlatılması, kapalı alanlarda patlayıcı gaz ölçümü yapılması, yeterli havalandırma sağlanması, yanıcı/parlayıcı unsurların çevreden uzaklaştırılması, gözcü koyulması ve gerektiğinde soğutma yapılması gibi tedbirlerin izinsiz olarak başlayan sıcak işlemlerde alınmadığı görülmüş ve yangın riskini doğurduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmalar sıcak işlem izni formu doldurularak gerçekleştiğinde ve önerilen önlemlerin alındığı takdirde yangın riskinin ortadan kalkacağı veya en aza indirileceği saptanmıştır.
İşletme dışından gerçekleştirilebilecek sabotaj eylemlerine karşı , yönelik olarak, “tersane sivil savunma planı kapsamında sabotaja karşı eylem planı oluşturulmalı ve güncel tutulmaldır”  Bu tür eylemler genellikle yanıcı ve patlayıcı maddelerin işletmeye sokulması veya atılması ile gerçekleşmektedir. İşletme içerisinde yangın tehllikesi doğuracak bu tür risklerin can ve mal güvenliğini tehdit etme olasılığına karşı tersane sivil savunma planında gerekli tedbirler alınmalı, böyle bir durumda yangına nasıl müdahale edileceği hangi kuruluşların derhal aranacağı gibi kritik eylemlere karar verilmelidir. Gemide acil durum alarm sistemi bulundurulmaması veya faal durumda tutulmaması, riskine yönelik olarak, “Gemilerin tersaneye alınmasını takiben acil durum dolabı ve alarm sistemi gemiye alınmalı ve takibi İSG ekibi tarafından yapılmalıdır. Bu riskin yangın çıkmasına doğrudan etkisi olmamasına karşın diğer nedenler ile başlayacak yanmanın yangına dönüşmesinin önüne geçebilmek amacıyla gerekliliği ortaya konulmuş ve bu unsurun hassasiyetle uygulanması gerekmektedir.
Sabit bir gazlı yangın sistemindeki temel prensip, odayı veya alanı gazla doldurmaktır. Bu gaz, alandaki oksijen içeriğini yangının söneceği bir seviyeye düşürür. Bu tür bir sistem, kapalı bölmeler için en uygunudur.

CO2 Tüpleri, müdahale bölgesinin büyüklüğüne göre hesaplanarak belirlenip, güverte hizasında, yaşam mahallinden izole , emniyetli bir odada muhafaza edilmektedir. Tüplerin çıkışları bir manifold ile birleştirilerek, müdahale bölgesine borular vasıtası ile ulaştırılır. Makine dairesi ya da ambarlarda, seçilen bölgeler için homojen dağılımla, boru uçlarına püskürtme başlıkları ( Nozzle ) yerleştirilerek uygulama elde edilir. CO2 Tüleri 2 grup olabilir ve 2 müdahale imkanı sağlanabilir. Meydana gelen kapalı alan yangınına ( Genelde makine dairesi ) elle müdahelede başarısız olunduğunda, oraya karbondioksit göndermek son çaredir. Bu işlemden önce, o bölgede hiç insan kalmadığından emin olunması gerekmektedir. Gemilerde genel alarm sistemlerinin bir özelliği de CO2 kodlu çıkış sesi üretmeleri ve bu durumda çalıştırılmalarıdır. Bunu da emniyete alan  standart, CO2 tüplerinin özel bir bölgeden, yangından ve tüplerden uzak, emnnitli co2 kapağı, içinde uzaktaki tüplerin seçilen gruplarını pnömatik bir düzenekle devreye alan valflerin bulunduğu bir kutu ile sağlamaktadır. Söz konusu kutunun kapağı açıldığında, genel alarm sistemi tetiklenerek, CO2 alarm kodunu çalmaya başlamakta, bunun ne anlama geldiğini eğitim ve talimlerden bilen personellerin makine dairesini terk etmesi sonrasında işlem gerçekleştirilmektedir. ((Sistem start edildiğinde, 20 saniyelik gecikme sağlayan özel bir düzeneği vardır. CO2’nun avantajı, neredeyse her türlü yangında kullanılabilmesi ve hızlı sonuç vermesidir. Tüplerin her yıl düzenli aralıklarla yetkili servislerce kontrol ettirilmeleri, ayrıca her hafta da gözle basınç ve doluluk seviyeleri takip edilmelidir. Karbondioksit boğucu, soğutucu ve oksijeni uzaklaştırıcı, bloke edici özelliklerinden dolayı, hızlı sonuç alınabilmesi için tercih edilmektedir. Bu yöntem makine dairesi gibi, ambar gibi bölgeler için kullanılmaktadır. Çünkü bu bölgeler kapalıdır ve sistem gazının tek bir kerelik kullanım imkanı olduğundan, tam etkili sonuç için uygundur. Karbondioksit, bulunduğu ortamdaki oksijeni bloke ettiğinden yangını hızla söndürür .

ÖNEMLİ-ÖNEMLİ -ÖNEMLİ (Hayati tehlike mevcuttur). Bu yüzden, bu sistem bazı emniyet kuralları ve sistemleri ile donatılmıştır.

İnsan unsuru, gemilerdeki can güvenliğinin temel unsuru ve nakliye sektöründeki kazaların çoğuna katkıda bulunan bir faktör olarak kabul edilmektedir. Deniz güvenliği ve seyir güvenliği, insan unsuruna odaklanmanın güçlendirilmesiyle geliştirilebilir. İnsan unsurunun geniş kapsamlı kapsamı ve önemi, düzenleyici kurum olarak IMO'nun; uygulayıcılar olarak Üye Devletlerin; gerekli kaynakların, güvenlik politikalarının ve güvenlik kültürünün sağlayıcıları olarak şirketlerin; gemileri fiziksel olarak işleten bireyler olarak denizcilerin ortak sorumluluğu haline getirir.Gemi Tersaneye bakıma giediğinde kimin sorumluluğunda resmi yazılı bir belge varmı ? Denizde can güvenliği ve emniyeti, deniz ortamının korunması ve dünya ticaretinin %80'inden fazlası denizcilerin profesyonelliğine ve yeterliliğine bağlıdır.

IMO'nun Denizciler İçin Eğitim, Sertifikasyon ve Nöbet Standartları Uluslararası Sözleşmesi (STCW), 1978, denizciler için asgari yeterlilik standartları sorununu ele alan ilk uluslararası kabul görmüş Sözleşmeydi. 1995'te STCW Sözleşmesi, gerekli yeterlilik standartlarını açıklığa kavuşturmak ve hükümlerinin uygulanması için etkili mekanizmalar sağlamak amacıyla tamamen revize edildi ve güncellendi.
STCW Sözleşmesi ve STCW Kodu'nun kapsamlı bir incelemesi Ocak 2006'da başladı ve 21-25 Haziran 2010 tarihleri ​​arasında Filipinler'in Manila kentinde düzenlenen ve STCW Sözleşmesi ve STCW Kodu'nda önemli sayıda değişiklik kabul eden STCW Sözleşmesi Tarafları Konferansı ile sonuçlandı. Artık Manila değişiklikleri olarak anılan ve denizciler için gelişmiş eğitim standartları sağlayan bu değişiklikler 1 Ocak 2012'de yürürlüğe girdi.1997'de IMO, insan unsuru için vizyonunu, ilkelerini ve hedeflerini belirleyen bir karar kabul etti. İnsan unsuru, gemi mürettebatı, kıyı yönetimi, düzenleyici kurumlar ve diğerleri tarafından gerçekleştirilen tüm insan faaliyetleri yelpazesini içeren deniz emniyeti, güvenliği ve deniz çevre korumasını etkileyen karmaşık, çok boyutlu bir konudur. Hepsinin insan unsuru sorunlarını etkili bir şekilde ele almak için iş birliği yapması gerekir. 1980'lerden beri IMO, çalışmalarında giderek daha fazla nakliye sektöründeki insanlara hitap ediyor. 1989'da IMO, Gemilerin güvenli işletimi ve kirliliğin önlenmesi için yönetim yönergeleri hakkında A.647(16) kararını kabul etti - bu, Uluslararası Güvenlik Yönetimi (ISM) Kodu'nun öncüsü oldu ve bu kod, 1974 Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS) ile zorunlu hale getirildi. ISM Kodu, uluslararası nakliyenin güvenliğini iyileştirmeyi ve gemilerin nakliye şirketleri tarafından yönetilme ve işletilme biçimini etkileyerek gemilerden kaynaklanan kirliliği azaltmayı amaçlamaktadır. ISM Kodu, gemilerin güvenli yönetimi ve işletilmesi ve bir güvenlik yönetim sisteminin (SMS) uygulanması için uluslararası bir standart oluşturur. ISM Kodunun etkili bir şekilde uygulanması, dış kurallara "düşünmeden" uyum sağlama kültüründen, güvenliğin "düşünerek" kendi kendini düzenleme kültürüne doğru bir geçişe yol açmalıdır - her bireyin - en üstten en alta - güvenliği ve performansı iyileştirmek için alınan eylemlerden sorumlu hissettiği bir "güvenlik kültürü"nün geliştirilmesi. ISM Kodunun uygulanması, nakliyede bir güvenlik kültürünün geliştirilmesini desteklemeli ve teşvik etmelidir. IMO, 1995 yılında A.788(19) sayılı kararla Uluslararası Güvenlik Yönetimi (ISM) Kodunun İdareler Tarafından Uygulanmasına İlişkin Yönergeleri kabul etti. Gözden geçirilmiş yönergeler 2001 yılında A.913(22) sayılı kararla ve daha sonra 2009 yılında A.1022(26) sayılı kararla kabul edildi ve bunlar 2013 yılında A.1071(28) sayılı kararla kabul edilen daha ileri bir revizyonla değiştirildi. Bu gözden geçirilmiş yönergeler 6 Aralık 2017 tarihinden itibaren A.1118(30) sayılı kararla iptal edildi. Balıkçı teknesi personeli için denizde can güvenliği ve emniyeti de balıkçılık sektörünün güvenlik krizine bir yanıt verme ihtiyacını kabul eden ve bu konuyu ele alan bir dizi araca sahip olan IMO'nun ilgilendiği bir konudur. Bu araçlardan biri, IMO tarafından 1995 yılında kabul edilen ve balıkçılık sektörüne önemli faydalar ve avantajlar getirmeyi ve balıkçı teknesi filolarındaki güvenlik standardını geliştirmeyi amaçlayan Balıkçı Teknesi Personeli için Eğitim, Sertifikasyon ve Nöbet Standartları Uluslararası Sözleşmesi'dir (STCW-F), 1995. 1995 STCW-F Sözleşmesi, genellikle 24 metre ve üzeri uzunluktaki ve/veya 750 kW veya daha fazla tahrik gücüne sahip ana tahrik makineleriyle çalışan deniz balıkçı gemilerinin mürettebatına uygulanır. Sözleşme, balıkçı gemilerinin mürettebatı için güvenlik standartlarını uluslararası alanda zorunlu hale getirme yönündeki ilk girişimdir ve 29 Eylül 2012'de yürürlüğe girmiştir. 1995 STCW-F Sözleşmesi, Sözleşmenin standartlarını balıkçılık sektörünün mevcut durumuyla uyumlu hale getirmek ve bu sektörün önemli zorluklarının ele alınmasına katkıda bulunacak etkili bir araç sunmak amacıyla, İnsan Unsuru, Eğitim ve Nöbet Tutma Alt Komitesi tarafından kapsamlı bir şekilde incelenmektedir.
İnsan unsurunun devam eden çalışmaları ve geleceğe yönelik perspektifi
İnsan unsuru şu anda, Örgüt'ün 2018-2023 altı yıllık dönemine ilişkin Stratejik Planının (karar A.1110(30)) genel ilkelerine dahil edilmiştir; bu ilkeye göre, beceriler, eğitim ve öğretim ile insan yetenekleri, sınırlamaları ve ihtiyaçları da dahil olmak üzere yeni ve mevcut gereksinimlerin gözden geçirilmesi, geliştirilmesi ve uygulanmasında insan unsuru dikkate alınacaktır; ve IMO, çalışmalarının her aşamasında denizcilerin ihtiyaçlarını ve refahını dikkate alacaktır.
Pratik ve operasyonel eğitim, hazırlık, denetimler ve bakım bu Denizcilik İngilizcesi kursunda uygulanması zor olan şeylerdir. Bunun yerine, vurgu pratik, mesleki dil eğitimi ve dil anlayışı üzerinde olacaktır. Bu bölümde, öncelikli odak noktanızın yangının sınıflarını ve kimyasını, farklı yangın söndürme sistemlerini ve Standart Denizcilik İletişim İfadeleri'nde standartlaştırılmış tehlikedeki iç iletişimde kullanılan kelime dağarcığını tanımlamak için kullanılan kelime dağarcığı olması gereken görseller ve şekiller göreceksiniz. Temel Güvenlik ve İlk Yardım Kursu ve bazıları için Gelişmiş Yangınla Mücadele ve Tıbbi İlk Yardım Kursu aracılığıyla, İngilizce hariç, STCW'nin güverte memurları için talep olarak belirlediği sertifika için standart eğitimi alırsınız. Bu nedenle, İngilizce kelime dağarcığınızı geliştirmeye odaklanmalı ve önceki ve devam eden eğitiminizden temel bilgileri İngilizce olarak açıklayabildiğinizden emin olmalısınız. İngilizceye neden ihtiyaç var diyebilirsiniz. Norveç gemilerinde bile, prosedürlerin çoğu, hatta hepsi, yalnızca İngilizce dilinde mevcuttur. Siz de tüm mürettebat üyeleri gibi, İngilizce anlamaktan ve kendinizi İngilizce olarak anlaşılır kılmaktan sorumlusunuz. Herkesin gemide iyi derecede İngilizce bilmesi için getirilen taleplere rağmen, birçok Norveç gemisinin bu gereksinimi tam olarak karşılayamadığı anlaşılıyor.
IMO'nun yangında hayatta kalmak için beş temel ilke listesini okudunuz. Yangın teorisi bilgisi beş ilkeden biridir. Bu nedenle, ilkokuldan bir fen dersinin hızlı bir özeti gerekebilir. Çünkü, oradaki mesele neydi yine? Oksijen ve bir üçgen veya başka bir şey. Ve duman varsa, orada ateş vardır. Yoksa bu sadece bir söz mü?
Umarım hatırlarsınız, bir yangının tutuşması için üç elemente ihtiyaç vardır: oksijen, ısı ve yanıcı bir madde, bir yakıt. Yıllar boyunca bu üç elementi yangın üçgeninde sık sık gördük.Sorun Belli Artık bir yangın için birden fazla yakıt olduğunu ve doğru söndürme yönteminin söz konusu yakıta bağlı olduğunu biliyorsunuz. Tersaneye alınan herkese eğitim verilmeli ,CO2 Odasıyla ilgili radikal önlemlerinin alınması gereklidir. Bir gemideki tüm bölmeleri düşünürseniz, potansiyel yangın tehlikesi olan birçok alan vardır. Aşağıdaki şekilde, hem makine dairelerinde hem de makine dairesinde, konaklamada, mutfakta ve kargo ambarlarında yangın tehlikesinin bazı nedenlerini görebilirsiniz. Şekildeki bilgilere katılıyor musunuz, katılmıyor musunuz? Mevcut alanlara bir alan veya madde işareti ekleyebilir misiniz? Çoğu gemideki makine daireleri genellikle sınırlı bölmelere ve bölmelere sahip büyük kapalı alanlardır. Makine ve ekipman arasında sınırlı hareket imkânı sağlayan dar geçitler olması nedeniyle, bu kısıtlı ve kapalı ortamda yangınla mücadele normalden daha zor hale gelir. Yangınla mücadele konusunda uygun eğitim ve sık sık gemide tatbikatlar ve yangın tatbikatları hem yangınları önlemek hem de yangınlarla mücadele etmek için gereklidir (UK P&I Club, 2017). Acil servisteki hem yakıt hem de tutuşmanın tüm farklı kaynaklarını düşünürseniz, birçok yangının orada başlaması şaşırtıcı olmayacaktır.

Gemi Makinaları İşletme Mühendisi  
Birol Çetinkaya  
Pruvanız neta, denizleriniz sakin, rüzgarınız kolayına olsun. Selametle…

KAYNAKÇA

⦁    Abad, J., Lafuente, E., Vilajosana, J. (2013). An assessment of the OHSAS 18001 certification process: Objective drivers and consequences on safety performance and labour productivity. Safety Science, 60, 47-56.
⦁    [email protected]
⦁    Akpınar, T. ve Çakmakkaya, B. Y. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İşverenlerin Risk Değerlendirme Yükümlülüğü. Çalisma ve Toplum Dergisi, 40, 1.
⦁    Arpat, R., S. (2016). Acil Durum ve Kriz Yönetimi NATO, AB, ABD, Birleşik Krallık Analizleri ve Türkiye Modeli. Gece Kitaplığı, 1-230.
⦁     Bayraktaroğlu, S., ARAS, M., ATAY, E. (2018), Çalışanlarda iş güvenliği ve iş kazası algısı: Mavi yakalılar üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(9), 1-15.
⦁    Bayram, H. (2021). Fine-Kinney Metodu ile Risk Analizi: Trabzon Limanı Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Gümüşhane Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gümüşhane. Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi, ILO Uygulama Kodu, Ankara-1991
⦁    Çelenk Kaya, E., Ölmezoğlu, N., Başkan Takaoğlu, Z., (2018). Risk Değerlendirmesi Ne Kadar
Önemli? İşveren Bakış Açısı, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(4), 10-18.
⦁    Demirel, Ş.A. (2019). Şuhut Göcen Maden Ocağı ve Tesislerinde Makine Kaynaklı Risklerin
FMEA ve Fine Kinney Risk Metodolojileri ile İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Yeni
Yüzyıl Üniversitesi, İstanbul.
⦁    Erdem, M. (2021). Kontrol Listesi (Check-List) ve Fıne-Kinney Risk Değerlendirme Yöntemleri
Kullanılarak Bir Eğitim Kurumu Risk Analizi Uygulaması ve Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans
Tezi) Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gaziantep.
⦁    Eskiömeroğlu, B. (2018). Tam Teşekküllü Spor Komplekslerinin Risk Analizlerinin Fine Kinney ve 5X5 L Matris Yöntemleri ile Yapılarak Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Gedik Üniversitesi, İstanbul.
⦁    Kacır, E. ve Taçgın, E. (2017). 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Kapsamında Proaktif Yaklaşım Üzerine Risk Değerlendirme ve Bazı Öneriler. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12.
⦁    Kahya, E., Ada, G., Çetinkaya, Ö. (2021). Büyük Ölçeklı̇ Bı̇r Üretı̇m İşletmesı̇nı̇n Ofı̇slerı̇nde Rı̇sk Değerlendı̇rmesı̇. Eskisehir Osmangazi Universitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29(1), 97–109.
⦁    Kuş, E. 2019. Elektrik Panolarında Yangınlara Karşı Fine Kinney Yöntemi İle Risk Analizi Yapılması. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
⦁    Menteşe, G., İnce, E., Özcan, B. (2017). Gemi İnşa Sanayinde İş Sağlığı ve Güvenliği Bilincinin İncelenmesi, Mühendis ve Makina Dergisi, 58(688), 53-78. Özdikmen, T. (2017), Acil Durum Yönetimi 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve OHSAS 18001 ve ISO 14001 Uyumlu. 4. Baskı. Seçkin Yayıncılık, 1-400.