PEHLİVAN VAPURCULUK ÖYKÜSÜ

Karadeniz Ereğlisi’nden

Cemal - Muzaffer - Necati Pehlivan

Cemal - Muzaffer - Necati Pehlivan Vapurculuk İşletmesi Kol. Şti.

Cemal, Muzaffer ve Necati Pehlivan üç kardeştiler. Cemal ve Muzaffer Pehlivan 1938 yılında Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Türk Ltd.Şti.’nin kurcularındandılar ve şirketin müdürlük görevini üstlenmişlerdi. Ağabeyleri Necati Pehlivan Zonguldak Kömür İşletmesi Muhasebecisiydi. Kızkardeşleri ise Nezahat Pehlivan’ olmak üzere dört kardeştiler. Babaları Hakkı Pehlivan Altınbakkal’daki Fransız Pastör Hastahanesi’nde gördüğü tedaviye rağmen 15 Aralık 1938 günü vefat etmiş ve Eyüp Sultan Mezarlığında defnedilmiştir. Armatör Necati Pehlivan 1950’li başlarında “Necati Pehlivan Vapurculuk, Kömürcülük ve Nakliyat, Ticaret” amaçlı ayrı bir şirkete sahiptir ve bu şirket Galata, Rıhtım Caddesi Arzu Han No.247’deydi. Depo adresi ise; Kömür deposu, Tramvay Caddesi No. 85 Kuruçeşme idi. Telefonları Müessese Merkezi 49815, Kömür Deposu 36195, Ev 84563 idi. Cemal - Muzaffer ve Necati Pehlivan ortaklığındaki “Cemal - Muzaffer - Necati Pehlivan Vapurculuk İşletmesi Kollektif Şirketi” 1956 sonunda muzayakaya düşmüş ve tasfiye kararı alınmıştır. Şirketin temel direği diyeceğimiz Armatör Muzaffer Pehlivan zaten çok yaşlıdır ve hastadır. Hakkı Pehlivan’ın kızı Nezahat Pehlivan’dı.

Oğlu Necati Pehlivan Karadeniz Ereğli Kömür İşletmeleri’nde Muhasebecilik yapıyordu.

Hakkı Pehlivan ve oğulları Muzaffer, Cemal ve Necati Pehlivan ortaklığı, Kalkavanzâde Rıza Mahdumu İsmail Vapur şirketinin 1938’de satın alarak “Adalet” adını verdiği 1893 inşa 1216 grt’lik şilebi 1940’da satın almış ve “Florya” adı vermiştir.

S.S Muzaffer - (Ex - Benedict 2; Ex - Bronte)

1930’da Booth Steamship Co. - Blue Star Line adına “Benedict” adıyla, Cammell Laaird & Co. Birkenhead Tersanesi’nde inşa edildi. Tam Boy 124.5 ft., Kaimeler arası genişlik 16.4 ft. idi. 4949 grt., 7940 dwton’du. 1948’de satıldı ve “Bronte” adını aldı.

1950’de Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Türk Limited Şirketi adına Muzaffer Pehlivan vasıtasıyla satın alındı ve “Muzaffer” adı verildi. 1957’de satılmış ve “Umran” adını almıştır. Şubat 1961’de İspanya Vigo’da hurdaya gönderilmiştir. “Basil 3”, “Boniface 2”, “Browning 2” eşgemilerdi. Muzaffer Pehlivan imzalı Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Ltd. Şti başlıklı ve 26 Şubat 1939 tarihli evrak. (Kaynak - Efemera) Evrakın tamamı okunamamış, fakat Muzaffer Pehlivan’ın Mustafa Kaptan’a yapacakları ikmal malzemeleriyle ilgili talimatı olduğu anlaşılmaktadır. Okunabilen kısımlarıyla yazılı olanlar şöyledir: S.S Muzaffer Türk Armatörleri Tarihi II. Cilt 195 S.S Florya, “San Ramo” adıyla seyrederken. “20.02.1939 Mustafa Kapudana 1 teneke.. . gece gündüz devam.. . müştür. Vapurda?.. 501? Mil halat 4 teneke. gaz İki türlü motorla gece .. gönderdim.. yazılmış. alırsınız. 3. gaz. geldiğinden hemen.. posta aldığınız.yi. ve vapurdaki. 7... vardır, . istediğime? nazaran 5 1/1.. bu. bağlı.. 1 çuvalı?... yıldırmakla. limandan bağlı ise. 5 1/1.. 15. Yarım teneke arap sabunu.. üzere elimizdeki kağıda şerh verdi bu hamule?.. 17 parça da..

S.S Florya - (Ex - Norseman; Ex - Norse; Ex - Monte Blanco; Ex - Rimac; Ex - Monte Bianco; Ex - Inca; Ex - Tarapaca; Ex - Coronel; Ex - San Remo; Ex - Riad; Ex - Adalet; Ex - Reşit)

İlk adı “Norseman” olan 1216 grt.’lik “Florya” 1893 yılında Ramage & Ferguson Ltd. Leith’te inşa edildi. Tam Boy 236.3 fr., Kaimeler arası genişlik 31.2 ft. ve Derinlik 14.2 ft.’dir. 3 genişlemeli buharlı ana makinesi 217 nhp azami güç sağlıyordu.

-1930 yılında S. Eleftriades ve İbrahim Bey tarafından satın alındı ve “Adalet” adı verildi. 1935’de Türk Gemi Kurtarma A.Ş. ‘ye devredildi..

-1937 yılında Reşit Eskin, Ali Oydon ve Serkis Kürkçiyan Ortaklığı gemiyi satın alarak “Reşit” adını verdiler.

-1940 yılında Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Ltd. Şti’ye satıldı ve “Florya” adı verildi.

Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Koll. Şti “Florya”yı harice satabilmek için Münakâlat Vekaleti’ne müracaat etmiş, 10 Kasım 1951’de Hükümetten karşılığında yurtdışından yeni bir gemi satın almak kaydıyla müsaade çıkmıştır.

Muzaffer Pehlivan firmasına ait Muzaffer şilebi ilk basın haberi 6 Temmuz 1952 tarihlidir. 8250 dwtonluk (Sicilinde 7,940 dwt. yazılı) geminin Hac seferi için hazırlanmakta olduğu belirtilerek şöyle denilmektedir; “Hüccacı kirâmın istirahatleri için mevcut birinci ve ikinci mevki kamaralara ilaveten güverte yolcularının istirahatlerini temin zımmında ayrı ayrı ranzalar yapılmış ve 200 tonluk su tankı bulunmaktadır. Bu sayede Hacı namzetleri rahatlıkla abdest alabilecekler ve yıkanabileceklerdir.İngilizler zamanında Hindistan postası yapan bu gemide soğukhava donanımı ve buzluk da vâsi şekilde mevcut olduğundan sefer boyunca rahatlıkla soğuk su verilebileceği gibi vantilatör ve aspiratörler vasıtasıyla soğuk hava tertibatından istifade edilebilecektir.”

Florya Vapuru satış bedeli serbest döviz olarak Türkiye’ye getirilmek kaydıyla satışa çıkartılıyor

10 Kasım 1951 Milliyet - Zonguldak Vapurculuk şirketi Florya vapurunu harice satabilmek için alâkalı makamlardan müsaade istemiştir. Şirkete, satış bedeli serbest döviz olarak memlekete getirmek veya yurtdışı nakliyata elverişli yemi bir gemi satın almak kaydıyla müsaade verilmiştir. 13 Temmuz 1953 haberde Muzaffer şilebinin Türhol Seyahat Acentesi tarafından Hac seferi için kiralandığı anlaşılmaktadır. Gazete ilanlarında “Hacı Nafiz Çelebi idaresinde Türhol Ticaret limited şirketi’nin kiraladığı Muzaffer, Kandilli ve Pehlivan şilepleri ve genel acentesi oldukları Suudi Arabistan Havayolları 4 motorlu ve Amerikalı pilotların yönetimindeki yolcu teyyareleriyle rahat Hacı adaylarının emrindedir. Hacı adayları Cidde’ye 10,000 dwt’luk(!) Muzaffer Vapuruyla seyahat etmelidirler. Vapurda daimi soğuk içme suyu ve daimi tatlı yıkanma suyu ve soğutma tertibatı mevcuttur.” denilmektedir. Muzaffer şilebine dair birbaşka haber 22 Temmuz 1954 tarihlidir ve yine Hac seferleriyle ilgilidir. Gazete haberine göre 23 Temmuz 1954 günü İstanbul’dan 1000 kişi Muzaffer vapuruyla Hacca gitmiştir. Hacı adayları üzerinde yapılan aramalarda mühim miktarda Türk parası bulunmuş ve müsadere edilmiştir. Hacı adaylarının paraları ince bakır kapların arasına yerleştirdikleri bakır levhayı döğdürmek suretiyle bir kap haline getirdikleri ve bu suretle para kaçırdıkları vapur hareket ettikten sonra haber alınmış, bu kapların müsadere edilmesi için Çanakkale Gümrük İdaresine talimat verilmiştir. Cemal Pehlivan Vârisleri tarafından satın alınarak “Muzaffer Pehlivan” adı verilen 1924 inşa genelyük gemisi, 1960’da Ufuk Vapuru Donatma İştiraki’ne satıldı ve “Ufuk” adını aldı. Kaynak - Beyazıt Güzel. İlhan Kermen vasıtasıyla Hacı seferlerine tahsis edilen çoğu gemilerde sıhhi donanımın ve tahlisiye malzemesinin çok eksik olduğu öğrenilmiştir. Haberde şöyle denilmektedir; Dün gece limanımızdan hareket eden “Muzaffer” vapurunun filikaları eksik olduğu gibi yıkanacak yerler de yapılmamıştır. Güverte üzerinde barakadan inşa edilen helalardan aşağıya inen pislikler de bordadan sızmaktadır. Ayni zamanda bir yangın anında derhal tutuşacak olan ve sonradan ilave edilen tahta levha kamaralar sağlam bir şekilde inşa edilmemişlerdir. Bu durum karşısında liman makamlarının bu çeşit gemilere sefer müsaadesi vermemesi ve daha sıkı muayeneye tâbi tutmaları beklenmektedir.

S.S Muzaffer Pehlivan (Ex - Saint Edouard; Ex - Karetu;Ex - Marina; Ex - Keti Chandris; Ex - Umran) Genel yük gemisi S.S Karetu 3,210 grt ve 1859 nrt ve boyutları 310 ft, Genişlik 46 ft, derinlik 23 ft’di. Triple Expansion 414 nhp, 3 alev borulu kazanlı olan gemi Central Eng. Works Hartepool imalatı ana makineyle 2000 psi güç üretiyor ve 10 knots sürat yapıyordu.

1924’de Soc. Navale de L’Ouest /Paris adına Wm Gray And Co/Hartlepool’da “Saint Edouard” adıyla inşa edildi. Fakat kısa zamanda U.S.S Co. Ltd’ye satıldı ve “Karetu” adı verildi. Aralık 1949’da Wellington’da hizmetdışı bırakılarak bağladı ve satışa çıkartıldı.

1951’de Bayan E.J. Chandris’e satıldı ve “Marina” adı verildi. Satışın hemen akabinde yeniden satışa çıkartıldı ve Rıza ve Aslan Sadıkoğlu/İstanbul tarafından satın alınarak “Umran” adı verildi.

1957’de Cemal Pehlivan Vârisleri/İstanbul firmasına satıldı ve “Muzaffer Pehlivan” adı verildi.

Ufuk Vapuru Donatma İştiraki/İstanbul tarafından satın alındı ve “Ufuk” adı verildi. Ayni sene hurdaya çıkartıldı ve 5 Mart 1957’de Aliağa’da söküldü.

Kanarya Şilebi Vapurculuk ve Kömürcülük Türk Ltd. Şti.,

O yıllarda her gemi için ayrı bir şirket kurulmaktaydı. Buradaki amaç geminin bir hukuki durumla karşılaşması halinde tüm armatörlük şirketinin sorumlu olmasını önlemekti. Pehlivazâde Cemal olarak 1934 yılında satın aldıkları “Largo” isimli gemiye “Kanarya” adını verdiler. Bu gemi Republic Navigation Co./Tampa Philadelphia adına 1919 - 20 yılında “Everglades” adıyla Tampa Shipbuilding & Engineering Co. Tampa, Philadelphia tersanesi’nde I. Dünya Harbi nakliye hizmetleri uyarınca seri halde inşa edilen gemilerden biriydi.

1922’de I. Dünya Harbi sonrası Donanma ikmal filosunda yeralmak üzere “US Shipping Board, Tampa” tarafından işletme hakkı kiralandı ve “War Work” adı verildi.

1930’da Norveç’li Skiba A/S, Torsberg, Porsgrunn ’ya satıldı ve “Largo” adı verildi.

1934’de Vapurculuk ve Kömürcülük Türk Ltd. Şti., Pehlivanzâde Cemal firmasına satıldı ve “Kanarya” adı verildi.

1936’da şirketin adının yeniden tescil edilmesi ve “Türk” kelimesinin kullanılmasına dair yasa kısıtlaması nedeniyle şirket adı; “Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Ltd. Şti.” olarak değiştirildi ve gemi bu armatörlük şirketine tescil edildi.

1940 yılında II. Dünya Harbi seferberlik uygulamaları uyarınca Ülkü şilebi gibi, Kanarya şilebi de Türk Deniz Kuvvetleri donanma envanterine kömür gemisi olarak kaydedildi ve 1958’de hurdaya çıkartıldı.

“Kanarya” ve müteakiben “Kanarya 5” adı verilen 1920 yapısı bir gemi daha vardır. Bu gemi 1920 yılında A/S S.S Mathilda - Jacob Christensen adına Sunderland’da inşa edildi ve “Mathilda” adı verildi. II Dünya Harbi yıllarında 11 kez Atlantik konvoylarında yeraldı ve Alman U - Bot’larından kurtulan şanslı ticaret gemilerinden biri oldu. 1955’de 50,000 Sterling fiyatla Çelikel Türk Ltd.’ye satıldı ve “Kanarya” adı verildi. 1957’de adı “Kanarya 5” olarak değiştirildi. Eylül/Ekim 1965’de Split, Yugoslavya’da söküldü. (Kaynak: Standard WWI. Ships, Deniz Müzesi Arşivi.)

İstanbul Vapuru ile Cidde’ye gidecek hacı adayları Bütün kamaraları tutulmuş olan Denizyolları İşletmesi’ne ait İstanbul vapuru bugün Cidde’ye hareket edecektir. Yine ayni işletmeye ait Çorum vapuru 26 Temmuz 1954’de Cidde’ye hareket edecektir. Muzaffer Vapuru Cidde seferi sırasında karaya oturmuş ve gemideki 1650 Hacı adayı gemi kurtarıldıktan sonra kara çıkartılmışlardır. Yapılan incelemede gemide hasar olmadığı görüldüğünden Cidde’den dönüş seferine başlamıştır. Ağabeyi Armatör Cemal Pehlivan 24 Aralık 1955 günü sabaha karşı vefat etmiştir.

“Muzaffer” şilebi 1957’de Rıza ve Aslan Sadıkoğlu Vapurculuk Şirketi’ne satılacak ve gemiye “Umran” adı verilecektir.

Muzaffer Pehlivan Türk Armatörleri Birliği’nin öndegelen üyelerindendi. Şubat 1940’da yapılmış olan Olağan Yıllık Genel Kurul Kongresi’nde Abdi Vehbi Dural, Rıza Sadıkoğlu, Vehbi Aldıkaçtı, Adnan Barzilay, Muzaffer Pehlivan, Ali Sohtorik asil üyeliklere seçilmişti. Yedek üyelere ise; Ahmet Behçet Müezzinoğlu, Ferit İnal, Faik Zeren, Çevket Manioğlu, Hamdi Selimoğlu, İsmail Kalkavan seçilmişler, Lütfi Yelkenci Murakıb olarak görevlendirilmişti. Türk Armatörleri Birliği’nin senelik kongresi 30 Temmuz 1940 günü Birliğin merkezi olan Kefeli Han’da yapılmıştır.Toplantının sonunda yeni yönetim kurulu seçimi yapılmış, yönetim kuruluna İsmail Kalkavan, Hüseyin Tavil, Rıza Sadıkoğlu, Lûtfü Yelkenci, Adnan Barzilay, Ali Sohtorik ve Muzaffer Pehlivan seçilmiştir. 21 Temmuz 1941 tarihinde yapılan senelik umumi heyet toplantısında ise Lûtfü Yelkenci Türk Armatörleri Birliği Başkanı olmuş, Muzaffer Pehlivan Kâtip üye olurken, Rıza Sadıkoğlu, Hüseyin Tavil, Hasan Mete, İsmail Kalkavan üye ve Hamdi Selimoğlu murakıb üye seçilmiştir.

Muzaffer Pehlivan’ın eşi vefat ediyor

Muzaffer Pehlivan ve ailesi, dostları için 8 Ağustos 1941 elemli bir gün olmuştur. Zira eşi Kevser Kübra Pehlivan kısa bir hastalığın sonunda vefat etmiştir. Gazetelere verilen vefat ilanında şöyle denilmektedir; “Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Türk Limited Şirketi Müdürü Bay Muzaffer Pehlivan’ın eşi ve Alaplı eşrafından Bay Derviş Halil kızı Kevser Kübra Pehlivan kısa bir hastalığın ardından pek genç yaşta hayata gözlerini kapatmıştır. Cenazesi bugünkü Cuma günü Tophane Boğazkesen’de Pehlivan apartmanındaki dairesinden Saat 11’de kaldırılarak Eyüp Camii’nde kılınacak öğle namazını müteakiben Eyüp Mezarlığında defnedilecektir.”

9 Temmuz 1949 tarihli bir duyuruyu o yılların faaliyetlerine ışık tutmak açısından bu sayfalara alıyorum. “Türk Armatörler Kooperatifi” nden yapılan bu duyuruda “Türkiye Kömür Satış ve Tevzi Müessesesi merkeziyle imza edilecek nakliye sözleşmesinin bir an evvel tanzimi için Beyoğlu Beşinci Noterliği’nde Muzaffer Pehlivan namına vekalet verilmesi” istenmektedir

9 Ağustos 1949 tarihiyle “Motorlu Gemi Armatörleri Birliği” tarafından gazetelere verilen bir ilanda şu mühim uyarı yapılmaktadır; “Bazı kimselerin birliğimiz namına resmî ve hususi daireler ve şirketlerdeki nakliye eksiltmelerine iştirak etmekte olduğu istihbar olunmuştur. Birliğimizin bu gibi işlerini takip ve eksiltmelere iştirak, ihale olunan işleri taahhüt etmeye, sair nakliye işlerini almaya yetkili Umumi Vekilimiz:Galata Ömer Abed Han Kat 4. No.20‘de tüccar Muzaffer Pehlivan olup, Motorlu Gemi Armatörleri Birliği’nin İdare Meclisince Komite Başkanlığına seçilen bu zaten başka Birliğimiz namına hareket etmeye yetkili kimse yoktur. Motorlu Gemi Armatörleri Birliği Başkanı Mehmed Ali Çakmak.”

Gazetelerde yeralan diğer ilanlarda Muzaffer Pehlivan’ın armatörlük faaliyeti yanında kömür tüccarı olarak da görülmektedir. 1950 kış aylarında yeralan ilanlarda Yüksek Evsaflı Soma - Çamlıca linyit kömürü satış merkezi olarak Galata, Ömer Abed Han K.4 No.20 adresinde” Pehlivan Müessesesi” verilmektedir. Kömür Deposu adresi ; “Kuruçeşme, Tramvay Caddesi No.85 Muzaffer Pehlivan” dır. Telefonla sipariş verilmesi halinde fabrikalara ve evlere kendi vasıtalarıyla derhal sevkiyat yapıldığı da duyurulmaktadır.

2 Kasım 1952 ve yakın günlerde Cumhuriyet Gazetesinde yeralan bir azilname ilanı, aile içersinde bazı anlaşmazlıkların meydana geldiği haberini vermektedir. Bu ilan şöyledir; “Beyoğlu Beşinci Noterliğine - Gerek şahsen beni temsile ve gerekse Pehlivanlar, Cemal,Muzaffer ve Necati Pehlivan Vapurculuk İşletmesi Koll. Şti. Ortaklığının gemi işletme müdürü sıfatıyla müdürlüğe ait haiz olduğum yetkilerimi kullanmaya yetkili olarak vekil tayin ettiğim İstanbul Ayazpaşa’da Hacı İzzet Paşa Sokak Deniz Apartımanı No. 8 D.11’de kayıtlı Bay Necati Pehlivan’ı, sağlığım düzelerek işimin başına döndüğümden gerek kişisel ve gerekse şirketi temsil etmesine dair verilen bilumum vekâletnamelerimden azlettiğimi ve ismi geçen şahsın haiz olduğu müteaddid vekaletnamelerin hiçbir hukuki hükmü kalmadığını ve vekalet verilmiş Necati Pehlivan’ın bugünkü tarihten itibaren şirket namına harekete mezun olmadığından aykırı hareketin yasal mesuliyeti mucip olacağını bildirir ve ayni zamanda kendisinin vekaletinden istifa ettiğimi bildirir ve işbu azil ve istifanın bir suretinin muhataba tebliğini ve tebligatın bir suretinin tarafıma iadesini ve keyfiyetin İstanbul’da münteşir Cumhuriyet Gazetesi ile ilanını saygı ile dilerim. Galata Ömer Abed Hanı’nda K.4 No. 19 - 20’de Muzaffer Pehlivan”

Armatör Muzaffer Pehlivan’ın vefat ilanı.

Pehlivanlar Vapurculuk İşletmesi Koll. Şti. kurucularından Cemal Pehlivan 24 Aralık 1955 tarihinde vefat etmiştir. Motorlu Gemi Armatörleri Birliği Başkanı Mehmed Ali Çakmak.

Pehlivanlar Vapurculuk İşletmesi Koll. Şti. kurucularından Cemal Pehlivan 24 Aralık 1955 tarihinde vefat etmiştir. Armatörlük faaliyetleri yanında kömür ticareti Pehlivan ailesinin önemli bir ticaret alanıydı.

Galata, Kara Mustafa Paşa Sk. Mesruriye Han Kat.1 2 - 3 Numara’da olan Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Türk Limited Şirketi, Hakkı Pehlivan ve oğulları Muzaffer, Cemal ve Necati Pehlivan ortaklığındaydı. Hakkı Pehlivan 13 Aralık 1938 günü Altınbakkal’da Fransız Pastör Hastahanesi’ nde vefat etmiş ve cenazesi 16 Aralık 1938 Cuma sabahı Saat 10’da hastaneden alınarak Eyüp Sultan Camii’nde kılınan öğle namazını müteakiben Eyüp Sultan Mezarlığındaki aile kabristanına defnedilmiştir. Aile adına Fikret Pehlivan ayrıca teşekkür ilanı yayınlamıştır.

Vadeler dolmakta ve ecel kapıları birbir çalmaktadır; Armatör ve Tüccar Muzaffer Pehlivan 14 Ekim 1957 Pazartesi günü sabah 08.00’de vefat etmiştir. Cenazesi 14 Ekim 1957 günü Şişli Camii’nde kılınan öğle namazından sonra Zincirlikuyu Aile mezarlığına tevdi edilmiştir. Muzaffer Pehlivan, Karadeniz Ereğlisi eşrafından Hakkı Pehlivan ve Safiye Pehlivan’ın oğluydu. O günlerde tasfiye halinde olan Cemal - Muzaffer - Necati Pehlivan Vapurculuk İşletmesi Kolektif Şirketi kurucularından Cemal Pehlivan ve Nezahat Uçal’ın kardeşiydi. Nazmiye Pehlivan ile Hasan Uçal’ın kayınbiraderi oluyordu. Mühendis Fikret Pehlivan ile Kamuran Pehlivan ve Faruk Pehlivan, Doktor Hayri Bayrı ve eşi İffet Bayrı, Kaptan Mehmet Ali Açıkalın ve eşi Safiye Açıkalın’ın amcasıydı.

20 Ekim 1957 günü aile adına Fikret Pehlivan bir teşekkür mesajı yayınladı. Millî Vapurcular Birliği yıllarından buyana Türk Armatörleri Birliği’nin kurulmasında yeralan ve Türk Armatörleri Birliği’nin başkanlığını da yapan Armatör Muzaffer Pehlivan ile bir kuşak temsilcisi de ebediyete intikal ediyor ve bir sayfa daha kapanıyordu.

Necati Pehlivan

Necati Pehlivan hakkında basında saptanan ilk bilgi 15 Aralık 1938 tarihi itibarıyla babası Hakkı Pehlivan’ın vefatıyla ilgilidir. “İrtihal” başlığıyla verilen bu duyuru şöyledir; “Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Türk Limited Şirketi ortaklarından müdürleri Cemal ve Muzaffer Pehlivan ve Zonguldak Ereğli işletmesi muhasebesinde Necati Pehlivan ve kardeşleri Nezahet Pehlivan’ın babası Hakkı Pehlivan, Altınbakkal’da Fransız Pastör Hastahanesi’nde müptela olduğu hastalıktan kurtulamayarak hayata gözlerini kapamıştır. Cenazesi yarınki (16 Aralık 1938) Cuma günü mezkûr hastaneden kaldırılarak Eyüp Sultan Camii’nde namazı kılındıktan sonra oradaki ebedi istirahatgahına tevdi edilecektir.”

23 Nisan 1950 tarihli bir haberde Necati Pehlivan’ın ciddi bir trafik kazasına maruz kaldığı ve Fransız Lape Hastahanesi’nde Prof. Dr. Operatör Şinasi Hakkı Erel ve Prof. Dr. Orhan Okyay (Ortodenti) tarafından ameliyat edilerek ölümden kurtarıldığı anlatılmaktadır. Necati Pehlivan ayrıca hastanenin doktorlarına ve sörlere ve özellikle Madam Kovas Salomon’a teşekkür etmektedir. 1954 yılı kayıtlarına baktığımızda Necati Pehlivan armatörlük faaliyetleri yanında yoğun olarak kömür ticareti yapmakta ve Ege Madencilik Anonim Şirketi’nin linyit kömürlerini pazarlamaktadır. Fabrikalara, apartmanlara ve tuğla ocaklarına Ege Madencilik linyit kömürlerini talep halinde kendi kamyonlarıyla teslim etmektedir.

Necati Pehlivan Armatör Vapurculuk Kömürcülük Nakliyat Ticaret adresi; Galata, Rıhtım Cad. Arzu Han No.237’dir. Telefonu 49815’dir. Kömür Deposu Kuruçeşme Tramvay Caddesi No.85’dedir. Telefonu 35968 ve Telgraf adresi: Pehlivan - İstanbul’dur.

Genel olarak “Necati Pehlivan Vapurculuk - Madencilik ve Kömürcülük“ ticaretiyle tanınan Necati Pehlivan 1955 yılında firmasındaki doğrudan telefonu 44 77 22’yi de gazetelerde yayınlayarak “Süratli şekilde” kendisine ulaşılabileceğini duyurmaktadır.

Armatör olarak sahibi olduğu gemilerden “Necati Pehlivan” tankeri, Haziran 1959’da Stockholm’de iken mürettebat ile makine birinci zabiti arasında başlayan anlaşmazlık, yerini kavgaya dönüştürmüş ve mürettebat çalışmayacaklarını belirterek gemiyi terk etmişlerdir. Geminin sahibi Necati Pehlivan “Maalesef doğrudur. Nasıl oldu anlayamadım. Hepsinin maaşları muntazaman verilmekte ve çift kumanya tevzi olunmaktadır. Maddi zarardan fazla, hadisenin yabancı bir memlekette meydana gelen bu olay beni bir Türk olarak çok üzmüştür. Buradan yeni bir süvari ve mürettebat gönderiyoruz.” demiştir.

S.S Necati Pehlivan II - (Ex - Chant 23; Ex - Sanny)

Empire tipi gemilerden olan Chant sınıfı gemiler Furness Shipbuilding Co Ltd, Haverton Hill - on - Tees H. Scarr Ltd, Hessle; Goole Shipbuilding & Repairing Co Ltd, Goole; Burntisland Shipbuilding Co Ltd, Burntisland; J. Readhead & Sons Ltd, South Shields gibi tersanelerde II. Dünya Harbi yıllarında İngiliz Harp Ulaştırma Bakanlığı adına inşa edildiler.

Chant sınıfı toplamda 68 gemiydi ve 18’i battı veya batırıldı. Empire F Tipi Chant serisi bunker tankeriydi. Tekne numarası Chant 23’dü. Chant 1 - 69’a kadar olan serinin inşa edildiği tersane G. Brown & Co. (Marine) Ltd., Greenock’du. 450 dwt’luk koster tip bunker özellikli tankerdiler. Dizel Ana makineleri 220 x 270 bhp idi ve azami seyir süratleri 7.5 knots’du. Çift cidarlı ve düz karinalıydılar. M/V Necati Pehlivan II, Goole Shipbuilding & Reparing Co. Ltd. tersanesinde inşa edilmiştir.

Lagskar Adası Feneri yakınlarda batık Necati Pehlivan tankerinin çekilmiş baştaraf fotoğrafı. Fotoğraf: Lasse Pekkinen.

Haziran 1944 Normandiya çıkartması sırasında (D - Day) “Chant 23”, Müttefik Kuvvetler gemilerine bunker hizmeti sağlamakla görevliydi. Makine dairesine isabet eden bir mermi sonucu hareketten sakıt kaldıysa da, gemilere yakıt ikmaline devam edebildi. Chant - 23 adıyla II. Dünya Harbi’nde 1946 yılına kadar yakın liman mesafelerinde yakıt ikmal gemisi olarak görev yaptı. 1946’de satıldı ve adı “Sanny” oldu.

1954’de Necati Pehlivan satın aldı. Necati Pehlivan adı verilen gemi Finlandiya’nın Mariehamm limanından ayrıldıktan birsüre sonra İstanbul’a hareket halindeyken 26 Eylül 1954 gecesi sığlıktaki kayalıklara bindirdi ve battı. 2014 yılında Lasse Pekkinen, Lagskar Adası Feneri yakınlarda batık gemiye ulaşmış ve fotoğraflarını çekerek yayınlamıştır.

II.Dünya Harbi yıllarında “Kanarya” şilebi ve “Poyraz” yakıt tankeri hakkında Milli Savunma Bakanlığı adına satın alma kararı10 Teşrinisani 1940 Resmi Gazete Sayı:4663

Kararname Sayfa 2/14655

Zonguldak Vapurculuk ve Kömürcülük Şirketine aid “Kanarya” Şilebi ile Sokoni Vakum Kumpanyası Hukuk Müşaviri Ethem’in sahibi bulunduğu “Belkıs” ve Shell Kumpanyası Umumî Kâtibi Kadri Cenani’ye ait “Poyraz” tankerlerinden muayene neticesinde muvafık görülenlerin satın alınması için Millî -Müdafaa Vekilliği’ne 150.000 liraya kadar bir kredi tahsisi hakkında olup Koordinasyon Heyeti Reisliği’nin 8/11/1940 tarih ve 1-486 sayılı tezkeresi ile teklif edilen ilişik 70 numaralı kararın mer'iyete konulması İcra Vekiller i Heyetince 13/11/1940 tarihinde kabul olunmuştur.

13/11/1940 Reisicumhur İsmet İnönü D, Başvekil R. Saydam Hariciye Vekili Şükrü Saraçoğlu İktısat Vekili H. Çakır, Ziraat Vekili M. Erkmen, Millî Müdafaa Vekili Saffet Arıkan, Maarif Vekili Yücel, Adliye Vekili Fethi Okyar Maliye Vekili Fuat Ağralı, Sıhhat Ve İçtimaî Muavenet Vekili Dr. H. Alataş, Münakalât Vekili A . Çetinkaya, Dahiliye Vekili Faik Öztrak, Nafıa Vekili Ali Fuat Cebesoy, Gümrük Ve İnhisarlar Vekili Rıza Karadeniz, Ticaret Vekili N. Topçuoğlu.

Karar sayısı; 70

1 - Millî Müdafaa Vekâleti’nce tayin edilecek bir uzmanın başkanlığı altında İstanbul Mıntaka Liman Reisliği, Devlet Deniz Yolları İşletmesi Umum Müdürlüğü ve İstanbul Belediyesi Fen Heyeti’ne mensup bir uzmanlardan oluşan bir heyet tarafından, Millî Müdafaa Vekâleti tarafından tayin edilecek bir mahalde, muayene ve işe yarar demirbaş eşyaları ile beraber değer bahaları takdir olunarak Millî Korunma Kanunu’nun 36. ncı maddesine tevfikan satın alınmasına karar verilecek Zonguldak Vapuculuk ve Kömürcülük Türk Limited Şirketi’ne aid “Kanarya” adındaki kömür şilebi ile Sokoni Vakum Kumpanyası Hukuk Müşaviri Ethem’in sahibi bulunduğu “Belkıs” ve Shell Kumpanyası Umumî Kâtibi Kadri Cenani’ye ait “Poyraz” tankerlerinin satın alma bedeli, satın alma muayene ve icabında muayene için havuzlama vesair masrafların ödenmesinde kullanılmak üzere Millî Korunma Kanunu’nun 43.üncü maddesinde yazılı sermayeden Millî Müdafaa Vekâleti emrine 150.000 lira tahsis olunmuştur.

2 - Birinci maddede mezkûr gemilerden satın alınmasına karar verilenler, satın alma işlemlerinin ikmal ve tamamlanmasına kadar, Millî Müdafaa Vekâleti’nce işgal ve istimal edilebilirler.

3 - İşbu karar yayınlama tarihinden itibaren geçerlidir.

****