Hüzünlü Bir Marmara Kupası

TAYK’ın 52 yıllık geçmişe sahip Marmara Kupası, düşük rüzgar nedeniyle 45 deniz mili mesafeli Çınarcık dönüşlü alternatif rotada gerçekleşti. MDK (Moda Deniz Kulübü) işbirliğinde ve Sahil Güvenlik Komutanlığı adına düzenlenen Marmara Kupası’na 7 teknenin katılması düşündürücüydü. Bir zamanlar 37-40 teknelik katılıma ulaşan bu gözde yarış acaba neden kan kaybetti? 

Türkiye’nin en uzun rotalı yat yarışı olan Deniz Kuvvetleri Kupası ile “yaşıt” ve adeta “kardeş” olan Marmara Kupası’nda son yıllarda ciddi kan kaybı yaşanıyor. Yaklaşık 125 deniz mili mesafeli 52 yıllık Marmara Kupası’nın 53 yıllık Deniz Kuvvetleri Kupası ile “kardeşliği” de ona “hazırlık” amacıyla planlanan bir etkinlik olmasından kaynaklanıyor.

Marmara Kupası, aslında yaklaşık 70 millik orsa kolu ile pupa seyirde “yokuş aşağı” gerçekleşen Deniz Kuvvetleri Kupası’ndan daha zorlu bir mücadele. Üstelik geçmişte bu zorluk seviyesi 70’li yıllarda Asmalıada yerine iskelede bırakılan Marmara Adası’nın tamamının dönüldüğü rotası ile daha da yüksekti.

Marmara Adası’nın güneyinde havasız kalan ekiplerin uzun saatler bocalaması hala pek çok eski yelkencinin anılarında tazeliğini koruyor. Bunu aşmak için TAYK o yıllarda bir değişiklik yaptı ve rotayı Asmalıada’ya çevirdi.


Fotoğraf: Osman UĞUR@ugurosi


ROTADAKİ “KORUMACILIK” KALDIRILDI

Yine o yıllarda yarışın startı Ataköy’den Cuma akşamı saat 17.00’da veriliyor, zaman sınırı da Pazartesi günü 07.00’a kadar uzanıyordu. Hava ve deniz koşullarına göre “hassas” davranılmıyor, “esas rota” ünlü Sydney-Hobart veya Fastnet yarışlarında olduğu gibi korunuyordu.

Sonraları start hattı Moda’ya taşındı. Temel hedefi, “Büyük Yarış”, "Aşağı Yarışı” veya “Güney Yarışı” gibi farklı isimlerle anılan Deniz Kuvvetleri Kupası’ndan önce yapılması ve bu zorlu mücadeleye ekipleri hazırlamasıydı.

Geçen zamanla birlikte start hattındaki yer değişikliğini rota değişiklikleri izledi. Düşük hava yüzünden bir ara Ambarlı’dakli West İstanbul şamandırası dönüldü son yıllarda ise alternatif rotada Çınarcık şamandırası dönüşü alışkanlık haline geldi.


Fotoğraf: Serdar BAPOĞLU


DEĞİŞİKLİKLER MARMARA KUPASI’NA “YARAMADI”

Ancak bu değişiklikler Marmara Kupası’na yaramadı. Çok da eskilere gitmeden, yakın geçmişe baktığımızda 2008 yılında 30 olan katılımcı sayısının 2009’da 37’ye yükseldiğini görebiliyoruz.

Ardından bu yükseliş eğrisi tersine döndü. 2021’de 12, 2022’de 11’e düşen katılımcı sayısı 2023’te biraz kıpırdayıp 19’a çıktı ama bu yıl ansızın 7’ye geriledi. Acaba ne oldu da, böylesine ciddi bir kayıp yaşandı?

Yarış sayısı mı fazla idi? Yoksa son dönemlerde filoyıu domine eden yelken okulları ve kursiyer yelkenciler için bu “esas rota” çok mu zorlayıcı bulundu.

“Gerilemenin” altında ekonomik nedenler mi vardı? Marmara Kupası’nın Deniz Kuvvetleri Kupası ile birlikte TAYK Trofesi’nin dışına çıkartılıp, Prens Adaları Kupası ile birlikte Çakabey Açık Deniz Trofesi’ne dahil edilmesi mi etkendi?

Yeterli tanıtımı (vitrini) olmadığı için sponsorlar tarafından tercih mi edilmiyordu?

Düşük hava koşullarına değinmiyoruz,  zira Marmara Kupası’nda “havasız” kalınması da bir “gelenek”… Buna rağmen geçmişte pek çok yarış terkler yaşansa, kumanyalar tükense ve 34 hatta 42 saat sürse de tamamlandı.


Fotoğraf: Osman UĞUR@ugurosi


52 YILLIK MARMARA KUPASI BUNU HAK ETMİYOR

Dolayısıyla yukarıda sıraladığımız sorulara cevap aramamız ve nedenini sorgulamamız gerekiyor. Çünkü Marmara Kupası 7 teknelik katılımı hak etmiyor.

Şimdi de bugün yapılan (28 Eylül Cumartesi) 52. Yıl Marmara Kupası ve Sahil Güvenlik Kupası’na göz atalım.


Fotoğraf: Serdar BAPOĞLU


DÜŞÜK HAVADA ROTA ÇINARCIK…

IRC0, IRC1 ve IRC2’de 2'şer, IRC3’te ise tek tekne vardı. IRC4 ve Destek sınıflarında katılım olmadı.

Start oldukça düşük rüzgara rağmen tehir uygulaması yapılmadan Moda Deniz Kulübü’nden planlandığı gibi saat 10.05’te verildi.

Bir önceki gün yayınlanan ek talimat ile alternatif rota duyurusu yapıldı. Buna göre 125 deniz mili mesafeli Asmalıada yerine filo yaklaşık 45 deniz mili mesafeli Çınarcık şamandırası dönüşlü rotaya gönderilebilecekti. Öyle de oldu.


Fotoğraf: Serdar BAPOĞLU


START HATTINDAN 10 DAKİKADA ÇIKABİLDİLER

Start hattından ilk çıkan tekne Oğuz Ayan dümenciliğindeki Team Acadia-Cheetah oldu. Fenerbahçe 1, Columbia-Alize 1070, TÜPRAŞ-Fenerbahçe 5 ile Yapı Kredi-NOX tam start hattının üzerinde 10 dakika kadar “yapıştı” kaldı.

Çünkü o ana kadar kullandıkları kuzeyli cılız rüzgar, start düdüğü ile birlikte “kafaladı”. Bu da bastıkları balonların sönmesine yol açtı. Balonlar mayna edilip, güneyli havaya Cenova basan teknelerden ilk hızlanan, rüzgar altından yürüyen Evren Koncagül dümenciliğindeki Yapı Kredi-NOX idi. Tazeleyen sagnaklarla filodaki diğerleri de hareketlendi ve ilk dönüş noktası olan Fenerbahçe Sığlık Çakarı’na (Digavsing) rota koydu.

Sonunda, bir zamanlar günler ve geceler boyu süren Marmara Kupası, kimi zaman kuzeyli, yer yer batı-güneybatı gösteren 5-8 knot’lık rüzgarla aynı gün hava kararmadan tamamlandı. İlk finişi rotasını 6 saat 49 dakikada tamamlayan Team Acadia-Cheetah yaptı. Son tekne ise 9 saat 7 dakikada Moda Deniz Kulübü önündeki finiş hattını kesti.


Fotoğraf: Serdar BAPOĞLU


TAYK-MDK MARMARA KUPASI 52. YIL SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞI KUPASI
28-29 Eylül 2024
Start saati: 10.05

IRC0
Kayıtlı tekne sayısı: 2
1. Team Acadia-Cheetah (Vedat Tezman / Oğuz Ayan) 16.54.18
2. DHO Ariva (Deniz Harp Okulu / Acar Koparal) 18.39.51

IRC1
Kayıtlı tekne sayısı: 2
1. Columbia-Alize 1070 (Sinan Sümer) 18.31.00
2. Fenerbahçe Doğuş Yelken Yat Takımı-Fenerbahçe 1 (FBSK / Barış Koncagül) 18.21.50

IRC2
Kayıtlı tekne sayısı: 2
1. Yapı Kredi-NOX (Evren Koncagül) 18.48.46
2. TÜPRAŞ-Fenerbahçe 5 (FBSK / Orkun Öz) 18.43.57

IRC3
Kayıtlı tekne sayısı: 1
1. Burgan Bank-Electron (Cenk Tekkaya) 19.12.37