Gemilerde hava kurutucularının önemi ve sorunları giderilmek için Altın ipuçları.

Değerli Meslektaşlarım ,ve Sayın Tanker işletmeciliği yapan Armatörlerimiz çok saygı değer okurlarım. Bu haftadaki konum Gemilerde hava kurutucularının kullanımı hakkında,Günümüzde popülaritesi artmakta olan tankercilik ülkemizde de oldukça önemli konulardan biri olması sebebiyle diğer gemilerden farklı bazı düzenlemeler içermektedir. Tankerde çalışacak gemi adamlarının diğerlerinden farklı olarak sahip olması gereken bazı özel bilgileri bilmeleri gerekmektedir. Bunlardan en önemlilerden biri Basınçlı hava tesisatının Tanker Gemilerinde Ana makine, ve Yardımcı dizel jeneratörlerlerin diğer kuruyük gemilerinde belki elektrikli marş motoru olabilir. Fakat tanker gemilerinde ilk hareket havası ile start edilmesi kural gereği hava ile yapılması zorunludur Bunun tankercilik mesleğinde Ana makinadan kaynaklanın statik Enerjiden aldığı  bir ihtisas konusu olduğunu açıkça vurgulanmalıdır.

Hava Tüpleri Kompresörlerin ürettikleri havanın depolandığı ve aynı zamanda titreşim oluşmasını da engelleyen tanktır. Bu tanklara “hava tüpü”, “hava tankı” veya “hava rezervuarı” adı verilir. Genelde gemilerde iki adet hava tüpü vardır.Bunun yanı sıra dizel jeneratör için ayrı bir hava tüpü de bulunabilir.Hava tüplerinin doldurulması presostat (basınç şalteri) sayesinde otomatik olarak yapılmaktadır. Basınç şalteri tüp içinde istenen hava basıncı değerine ayarlanarak kompresör tarafından kumanda edilir. Tüp içindeki hava basıncı ayarlanan değerin altına düştüğünde kompresörler otomatik olarak çalışır. Dolgu havası soğutucusuna giren soğutucu akışkanı sıcaklık + 32 olabilir. Yalnız özel bölgelerde sefer yapan gemiler için bu durum geminin klasının belirlemiş olduğu daha düşük su sıcaklığına izin verebilir,Klasınıza danışınız.
Gemi Mühendislerinin Hava Sistemlerinde  Bilmesi gerekli 5 Altın kural
Gemilerdeki deniz dizel motorlarını çalıştırmak için motorun türüne ve çeşidine bağlı olarak farklı yöntemler kullanılır. Gemilerde kullanılan en yaygın yöntemlerden bazıları manuel, elektrikli ve mekanik sistemlerdir.Geminin ana tahrikinde veya yardımcı motorlarında, büyük karşılıklı kütlelerin ataletini yenmek için önemli bir tork gerekir. Bu amaçla, sıkıştırılmış havada depolanan enerji kullanılır. Aşağıda, deniz motorlarının marş havası sistemini çalıştırırken gemi mühendislerinin dikkat etmesi gereken 5 Altın kural noktalar belirtilmiştir.
1. İlk hareket ​​havasının indüksiyonu için zaman periyodu
ilk hareket hava basıncı, pistonun sıkıştırma stroku sırasında şarj havasını hızla sıkıştırması ve enjekte edilen yakıtın yanmasını başlatmak için gereken sıcaklığa ulaşması için yeterli hızı sağlayacak şekilde olmalıdır.İlk hareket hava valfleri, motora pozitif tork sağlamak için genleşme strokunda açılır. 2 Zamanlı motorlarda, başlangıç ​​hava valfleri, piston üst ölü noktayı geçtiğinde açılır ve tek akışlı süpürmeli motorlarda egzoz valfleri açılmak üzereyken ve kapalı ve döngülü süpürmeli motorlarda egzoz portları kapanır. 4 Zamanlı motorlarda, egzoz valfleri, piston üst ölü noktayı geçtiğinde benzer bir faz için açılır ve egzoz valfi genleşme strokunda açılmadan önce kapanır.
 
 
2. Çakışma, başlatma havası dizisi sırasında iki başlatma havası valfinin aynı anda açılmasıdır. Motoru herhangi bir krank pozisyonunda çalıştırmak gerekir ve bu, başlatma havası içeri çekildiğinde en az bir valfin açılmasını sağlar. Çakışma sağlanmazsa, başlatma havası verildiğinde tüm başlatma havası valfleri kapalıyken motor herhangi bir pozisyonda durabilir. Çakışma dönemi Minimum 15 derecelik bir örtüşme sağlanmalı, ideal durum ise 20 derece ile 90 derece arasında olmalıdır.4 silindirli 2 zamanlı bir motorda ateşleme aralığı 90 derece (360/4) olup, başlangıç ​​hava periyodu 115 derece ise toplam örtüşme periyodu ikisi arasındaki fark yani  115-90 =2 5 derece olacaktır.
3. Marş havası valflerinin sızdırdığına dair belirtiler ve bunların sızdırma nedenleri
Marş havası valflerinin sızdırması, motor çalışırken marş havası valfi ile marş havası manifoldu arasındaki hattın aşırı ısınmasıyla gösterilir. Isınma genellikle motor silindirinden marş havası hattına sıcak gazların geçmesi nedeniyle oluşur. Bu nedenle manevra sırasında marş havası hattının marş havası valflerine yakın bir noktada sıcaklığı hissedilmelidir. Sızıntının yaygın nedenleri arasında marş havası besleme sisteminden valf yuvası arasında biriken yabancı parçacıklar bulunur ve valfin tam olarak kapanmasını engeller veya çalışan parçalar arasındaki uygun olmayan boşluk nedeniyle valfin yavaş çalışmasına sebep olur. Motor dururken marş havası valfindeki sızıntıyı belirlemek için, otomatik marş havası valfi açık konumda tutulur ve dağıtıcıya giden hava kapalı tutulur. Tüm ünitelerin gösterge muslukları açık tutulur. Hava şimdi marş havası alıcısından açılır. Hava sızıntısı, ilgili ünitenin gösterge musluklarından kontrol edilebilir. Bu, belirli bir ünite için hangi marş havası valfinin sızdırdığını gösterecektir.
4. Hava kaçıran ,Sızdıran marş havası ve valfiyle motorun çalıştırılması
Belirli bir hattın aşırı ısındığı hissedilirse ve marş havası valfinde sızıntı tespit edilirse, marş havası manifoldundaki marş havası kapatılmalıdır. Motordan iki veya daha fazla marş havası valfi çıkarılırsa, manevra sırasında motorun belirli bir krank pozisyonunda çalışmaması olasılığı olabilir. Böylece tornistan kontrolü çalıştırılabilir ve motora ters yönde küçük bir başlangıç ​​havası verilerek farklı bir krank konumu elde edilebilir veya döndürme dişlisi devreye sokularak pistonlardan biri üst ölü noktadan hemen sonraki konuma getirilerek motorun dönmesi için gereken pozitif tork elde edilebilir.
5. Ana makine Volantı çeviren Marş motorunun Avare Döndürme dişlisi
Makineye ilk hareketi çakılırken Marş motoru avare Döndürme dişlisi takılıyken motor silindirlerine marş havasının girmesini engelleyen bir diğer önemli şeydir. Döndürme dişlisi takılıyken marş havası girerse, döndürme dişlisi motorla birlikte uçarak bölmeyi delecektir. Bu nedenle, bu tür kazaları önlemek için kilitleme gereklidir. Bunlar gemi mühendislerinin gemilerdeki hava marş sistemi hakkında bilmeleri gereken en önemli noktalardan bir kaçıdır.Her seferinde marş motorunun avare dişlisini kontrol ediniz dişli sürekli hava çakmaktan hasar görüp yedeği işletmeden istenmediyse çok önemli bir manevrada makine çakmak durumda kalırsanız olası bir şansızlık dişlilinin sıyırması hem tüpleri boşaltır hemde gemiyi atıl durumda bırakır işinizi şansa bırakmayın kritik ekimanları önceden tespit edilen hava kaçıran çalışmayan pnomatik valflerleride işletmeden talepte bulunun .
Basınç değeri istenen değere geldiğinde ise kompresör otomatik olarak stop eder. Hava tüpleri makine dairesinin büyüklüğüne ve şekline göre yatay veya dikey yerleştirilebilir. Yatay monte edildiklerinde tahliye valfine doğru hafif meyilli monte edilmeleri, su ve pisliğin çökmesi ve temizlik kolaylığı sağlaması açısından önemlidir. Hava tüplerinin bir tarafına tüpün içinin kontrol edilebilmesi ve temizliğinin yapılabilmesi için kontrol kapağı yerleştirilmiştir. Bu kapak denetimler sırasında açılarak kontrol edilmekte ve gerekirse tüpün temizliği yapılmaktadır. Tüp içindeki basınç değerinin izlenmesi için bir adet basınç kontrol göstergesi ve tüp içinde ayarlanan değerden fazla basınçta hava bulunmasını engellemek ve fazla basıncını tahliye edilebilmek için bir adet emniyet valfi ile donatılmıştır. Emniyet valflerinin üzerinde gerektiğinde elle hava tahliyesi yapabilmek için bir bölüm de bulunur.
Ana makinenin sorunsuz olarak çalışmasını temin etmek için ana makinenin çalıştırılmasından önce yapılması gereken hazırlık ve kontroller vardır. Genel çerçevede yapılması gerekenler  her makinenin kendisine özgü sistemlerinin olduğu ve farklılıklarının bulunacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle ilk harekete hazırladığınız makinenin kataloğuna bakmayı unutmayınız.

İlk Hareketten Önce Yapılması Gerekenler Hava Sistemindeki Hazırlıklar
⦁    Eğer varsa ilk hareket sistemindeki su tahliye edilmelidir.
⦁    İlk harekete geçmeden önce dizelden torna çark tertibatını ayırmak ve tüpte yeteri kadar hava olup olmadığına bakmak gerekir.
⦁    İlk hareket havası stop valfi açılarak dizele 1 tur yaptırılır ve durdurulur, sonra sıra ile 2 tur, 3 tur, 4 tur, vs. yaptırılıp tekrar durdurulur.
⦁    Böylece aralıklı olarak hava ile 5-10 dakika çalıştırılır. Su vs. olmadığına bakılır, sonuçlar iyiyse indikatör valfleri kapatılarak dizelin yakıtla çalıltırılmasına geçilir.
⦁    Eğer varsa hava tüplerinden sağlanan kontrol hava sistemindeki su tahliye edilmelidir.
⦁     Hava tüplerinde yeteri kadar hava basıncı bulunmalıdır. 10 bar’lık basınç yeterli olmasına rağmen sistemde 25-30 bar basınç bulunmalıdır.
⦁    Egzoz valflerini kapatmada kullanılan hava sistemine basınçlı hava sağlanmalı ve bu hava yağlama yağı pompasının devreye alınmasından önce açılmalıdır. Bu işlem egzoz valflerinin açık kalmasını önlemek için önemlidir.
⦁    Egzoz valflerinin kapalı olduğu kontrol edilmelidir.
⦁    llk hareket sisteminde su varsa tahliye edilmelidir.
⦁    Hava tüplerinden sağlanan kontrol hava sistemindeki su dreyn edilmelidir .( Hava tüpü altında bulunan boşaltma musluğunu açık konuma getirerek birikintiyi boşaltıp dreyn valfini tekrar geri kapatınız . Boşaltma sırasında önce sıvı hâlde birikinti gelecek daha sonra hava ile karışık hâlde gelmeye başlayacaktır. Sadece hava gelmeye başladığında valfi kapalı duruma getiriniz.
⦁    Hava tüplerindeki hava basınçları 25-30 bar arasında olduğu sağlanmalıdır.
⦁    Hava Kompresörünün emiş filtresini temizleyiniz. Kesinlikle hava tutmayınız. Hava filtrelerini temizlemek için basınçlı hava kullanılmamalıdır. Filtreyi söküp sert bir cisme vurdurarak temizleyiniz.
⦁    Sürekli çalışan kompresörlerin hava filtreleri haftada bir değiştirilmelidir. şartlandırıcı üzerinde ya da bağımsız olarak kullanılan yağlayıcıların yağ seviyeleri kontrol edilip tamamlanmalıdır. Filtre kaplarında ve tesisatta toplanan birikintiler boşaltılmalıdır. Gevşek bağlantılar sıkılmalıdır.
Pnömatik Devrelerde Düzenli bakım kadar önemli bir diğer özellik de sistematik arıza aramadır. Arıza en kısa sürede tespit edilmelidir. Böylece ekonomik olma özelliği artar. Küçük bir pnömatik sistemde, sistem tamamen incelenerek hata ya da arıza bulunabilir. Ancak gemilerde olduğu gibi kapsamlı ve karmaĢık sistemlerde arızaları bulmak kolay değildir. Tecrübe ve mesleki bilgi gerektirir. Arızalar iki nedenden kaynaklanır.
⦁    Makine ve düzenekleri oluşturan kısımlardan meydana gelen arızalar
⦁     Pnömatik sistemi oluşturan elemanlardan kaynaklanan arızalar
Arızanın giderilmesinde tecrübeli personelin olması son derece önemlidir. Sistemde dıştan görülen fiziksel değişiklikler ve anormal seslerden faydalanarak ilk müdahale yapılabilir. Bazen büyük arızalar bu şekilde tespit edilerek hemen giderilir. Arıza yerinin aranmasında ve ortaya çıkarılmasında, makine ile ilgili bilgiler, bakım onarım kartları son derece önemlidir. Böylece harcanan zaman en aza indirilir. Bu nedenle bir makine zabitinin kendi gemisini ve sistemlerini tanıması, katalogları okuması son derece önemlidir. Bunların neler olduğu aşağıda sıralanmıştır.
⦁    Pnömatik devre şeması - Yol-adım diyagramı (Silindir vb. elemanların çalışma sırasını adım adım gösterir.)
⦁    Kullanım kılavuzu ,Yedek parça listesi Arızalar genellikle şu nedenlerden dolayı çıkmış olabilir.
⦁    Çalışma ortamı (sıcaklık, nem, titreşim, toz) ,Basınçlı havanın durumu ve kalitesi yüksek basınçlar, hava içindeki nem vb.
⦁    Pnömatik elemanların hatalı montajı (eksenel olmayan bağlantılar, gevşemiş cıvatalar vb.) Yanlış yüklenme (kapasite fazlası zorlamalar vb.) Boru devre bağlantıların zayıflaması, (Hava kaçaklarının olması) Boru devrelerindeki tıkanmalar veya daralmalar, yanlış elektrik bağlantıları vb.
Gemi basınçlı hava donanımları Çalışma Basınçları 30 bar ve 7 bar basıncında hava ile çalışırlar. Herhangi bir aygıtın kontrolü için, (hava şebekesinde mevcut hava basıncından) daha düşük basınç gerekirse, basınç regülatörü kullanılarak istenen basınç değeri elde edilir. Sisteme bağlanmış tüm donanımın dizayn basıncı kompresörün maksimum çıkış basıncından yüksek olmalıdır ya da donanıma etkiyen hava basıncının donanımın dizayn basıncını aşmaması için tedbir alınmalıdır. Genel olarak, kullanılan hava basıncından daha yüksek ya da daha düşük basınçlı hava ihtiyacı hatırı sayılır seviyede ise, ayrı bir kompresör kullanmak daha ekonomiktir. Basınçlı Hava Tankları (Air Receiver) Hava deposu kompresör çıkışındaki basınç dalgalarını absorbe eder, düzgün, aniden değişmeyen hava basıncı sağlar. Kompresör kapasitesini aşan ani hava taleplerinin karşılanabilmesi için gereken miktarda havayı depolar. Hava deposu kapasitesi kompresör kapasitesine ve hava talebinin şekline bağlı olarak saptanır. Hava deposunun litre olarak kapasitesi kompresörün litre/saniye olarak kapasitesinin 6 katından 10 katına kadar seçilebilir. Hava deposunun ikinci faydası; hava içindeki nemin yoğuşmasını ve oluşan yoğuşumun (kondensatın) boşaltılmasını kolaylaştırmasıdır. Nemin yoğuşması sonucunda hava deposu dibinde toplanan su traplar (otomatik tahliye aygıtları) vasıtasıyla sistem dışına atılmalıdır. Hava deposu mümkünse en soğuk yere yerleştirilmelidir. Ortam havası korozyon yapıyorsa, hava deposunun özel bir astar boya ile boyanması gerekir. Gerekirse, hava deposu yapılmadan önce depo üreticisinden ya da distribütöründen tavsiye istenmelidir. Hava deposunun üzerinde emniyet valfi, manometre, kontrol deliği, boşaltma (drenaj) deliği ve tanıtıcı plaket olmalıdır. Deponun destek (taşıma) ayakları olmalıdır. Hava deposu basınçlı hava tesisindeki yerine depo gövdesinin tamamına erişecek ve inceleyebilecek şekilde monte edilmelidir.
 
 Basınçlı Hava boru devre resmi.

Doldurulan hava tüplerinin dolum ağızlarındaki yapılarında, kompresörlerden gelen dolum hattı için bir giriş, fazla basınçta atan güvenlik vanası, ana makine ilk hareket için verilecek olan devrenin çıkışı ve vanası, manometre ve üretilen havanın kollara ayrılacağı kolektöre giden bir çıkış ağzı bulunur.Ana boru şebekesinin maliyeti basınçlı hava sisteminin tesis maliyetinin yüksek bir kısmını oluşturur. Boru çapını küçük seçmek yatırım maliyetini düşürür ama sistemdeki basınç kaybı boru çapı küçüldükçe büyüdüğü için basınçlı hava sisteminin işletme maliyeti yükselir. Sonuç olarak boru çapını küçük seçerek yapılacak maliyet tasarrufu kısa bir süre sonra basınç kayıplarından ileri gelen işletme maliyeti artışının altında kalarak anlamını yitirebilir. Yeni ya da yeniden düzenlenen basınçlı hava sisteminin boru yerleşimi (buhar, su, yangın vb.) öncelikli olarak planlanmalıdır aksi takdirde, ana boru şebekesinin diğer boru şebekeleri dolambaçlı yapılması gerekir ki bu da basınç kayıplarının artmasına yol açar. Ana boru şebekesi, gerekirse zemin altından tavan seviyesine kadar herhangi bir seviyede olabilir. Kolay servis ve kondensat boşaltma (drenaj) yapılabilmesi ve kolay erişilebilmesi açısından, ana boru şebekesinin yüksek seviyede (zeminden yukarıda) olması avantajlıdır. Ana boru şebekesinin kullanım alanı sarması ve direkt bağlantılı olması sağlanmalıdır. Basınç kayıplarının düşük tutulabilmesi için çember hava şebekesi büyük eğrilik yarıçaplı bükümlerden yapılmalıdır. Ana boru şebekesinin akış yönüne doğru yaklaşık %1 eğimli yapılması ve uygun aralıklarla, tersine eğim verilerek ilk seviyesine getirilmesi gerekir. En düşük seviyelerde boşaltma (tahliye, drenaj) cepleri olmalı ve bu noktalardan boşaltma valfleri ya da aygıtları vasıtasıyla kondensat (su veya su/yağ karışımı) boşaltılabilmelidir.
Temizlik işleri, gemi düdüğü vb. sistemlerin çalışabilmesi için gereklidir.Basınçlı hava tesisatını öğrenmek için öncelikle sistemin üretimi ve yardımcı ekipmanların bilinmesi gerekir. Gemi personelleriniz için özelleştirilmiş bir öğrenme yolu oluşturmak ister misiniz? O Zaman Verimli Hava Kurutucularının Kullanmanın Temel Faydalarını Geminizde kullanılan mevcut ,Basınçlı hava kaynağı olan kompresörün ve yardımcı donanımının seçimine, çalıştırılmasına ve bakımına özel dikkat gösterilmelidir. Özellikle bazı noon IACS olan Tanker gemilerinde Ana ve Yardımcı jeneratörlerin ilk hareket hava çakma start işlemleri iptal edilmiş ve  Birçok durumda, basınçlı hava sistemi tesisin başta gelen enerji tüketicisi ve basınçlı hava sistemindeki verimliliğin düşmesi tesisin enerji sarfiyatını önemli oranda artırır.
Gemilerde basınçlı hava;
⦁    Ana makineye start verilmesi, (Tanker Gemilerinde hava çakmalı start kural gereği mecburidir.)
⦁    Jeneratöre start verilmesi, (Tanker Gemilerinde hava çakmalı start kural gereği mecburidir.)
⦁    Gemi düdüğünün çalıştırılması,
⦁    Temizlik ve bakım  Hava Tüpleri (Air Recevier) Hava tüpü kompresör çıkışındaki basınç dalgalarını absorbe eder, düzgün, aniden değişmeyen hava basıncını sağlar. Kompresör kapasitesini aşan ani hava taleplerinin karşılanabilmesi için gereken miktarda havayı depolar. Hava tüpü kapasitesi kompresör kapasitesine ve hava talebinin şekline bağlı olarak belirlenir. Hava deposunun litre olarak kapasitesi kompresörün litre/saniye olarak kapasitesinin 6 katından 10 katına kadar seçilebilir. Hava deposunun ikinci faydası, hava içindeki nemin yoğuşmasını ve oluşan yoğuşumun (kondenstatın) boşaltılmasını kolaylaştırır. Nemin yoğuşması sonucunda hava deposu dibinde toplanan suyu traplar (otomatik tahliye aygıtları) vasıtasıyla sistem dışına atılması işleminde kullanılır.
İnsanların yaşamlarında işlerini kolaylaştırıp ve hızlandıran birçok makine vardır. Şu an belki diyebiliriz ki “güneş dururken ne gerek var o kadar para verip kurutma makinesi almaya”. Fakat teknoloji çağında yaşadığımız bu günlerde zaman okadar değerli oldu ki, 1 saatimiz bile önem kazanır hale geldi. Hayatımızda bizim için bu kadar önemli bir makinenin çalışmasını öğrenmek, doğru kullanmak ve tamirini bilmek de çok önemlidir.En iyi enerji tasarruflu hava kurutma sistemlerini seçmek , makinelerinizin ömrünün ve güvenilirliğinin artması, işletme maliyetlerinin düşmesi ve bakım nedeniyle oluşan duruş sürelerinin önemli ölçüde azalması anlamına gelir.
Hava kurutucular basınçlı kap operasyonlarının güvenliğini ve verimliliğini nasıl artırır?
Hava kurutucuları, özellikle nem kaynaklı korozyon ve ekipman bozulmasına maruz kalan operasyonlarda basınçlı kapların bütünlüğünü korumada kritik bir rol oynar. Basınçlı havadan su buharını etkili bir şekilde uzaklaştırarak hava kurutucuları, basınçlı kapların içinde korozyona ve kireç oluşumuna yol açabilen yoğuşmayı önler. Bu, yalnızca basınçla ilgili kaza riskini azaltarak operasyonların güvenliğini artırmakla kalmaz, aynı zamanda kapların kullanım ömrünü uzatır ve operasyonel verimliliği korur.Yüksek nemli ortamlarda kullanılmak üzere bir hava kurutucusu seçmek, kurutucunun çiğ noktası yeteneklerinin ve ortam koşullarına karşı genel tasarım direncinin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesini gerektirir. Çok düşük çiğ noktalarına ulaşabilen kurutucu hava kurutucuları, nemin basınçlı kabın bütünlüğünü veya sıkıştırılmış havanın kalitesini tehlikeye atmamasını sağlamak için bu ortamlarda sıklıkla tercih edilir. Ayrıca, hava kurutucusunun malzemelerini ve yapısını, potansiyel olarak aşındırıcı bir ortam için uygun olduklarından emin olmak için dikkate almak da önemlidir. Hava kurutucusunun tipi basınçlı kap sistemlerinin enerji tüketimini etkiler ,Evet, hava kurutucusunun türü, basınçlı kaplar içeren sistemlerin enerji tüketimini önemli ölçüde etkileyebilir. Örneğin, soğutmalı hava kurutucuları daha fazla enerji tüketme eğilimindedir, ancak daha yüksek akış hızlarında kapasiteleri ve verimlilikleri nedeniyle daha büyük sistemler için uygun maliyetlidir. Öte yandan,  kurutucular, kurutucu malzemeyi yenilemek için ısıtma süreçlerinde daha fazla enerji yoğun olsa da, aşırı kuru hava gerektiren uygulamalar için daha uygun olabilir. Hava kurutma teknolojisindeki gelişmeler, özellikle enerji verimliliği ve malzeme bilimi gibi alanlarda, basınçlı kap tasarımlarını önemli ölçüde etkilemeye hazır. İyileştirilmiş ısı eşanjörü malzemeleri, daha hızlı rejenerasyon süreleri sunan daha verimli kurutucu malzemeler ve sistem kontrolleri ve otomasyonunda iyileştirmeler gibi yenilikler, yalnızca daha verimli çalışmakla kalmayıp aynı zamanda gelişmiş basınçlı kap sistemleriyle daha sorunsuz bir şekilde entegre olan kurutuculara yol açabilir. Bu tür teknolojiler daha kompakt tasarımlara ve daha düşük işletme maliyetlerine olanak tanıyarak endüstriyel uygulamalarda önemli avantajlar sağlayabilir. Basınçlı kaplarla kullanılan hava kurutucularının tipleri arasında bakım uygulamaları çalışma mekanizmaları ve çevresel faktörler nedeniyle farklı tipteki hava kurutucuları arasında önemli ölçüde farklılık gösterir. Soğutmalı hava kurutucuları için bakım, genellikle soğutucu seviyelerini kontrol etmeyi, ısı eşanjörlerini temizlemeyi ve kondensat tahliyelerinin düzgün çalıştığından emin olmayı içerir. Kurutucu hava kurutucuları, kurutucu malzemenin düzenli olarak değiştirilmesini veya yenilenmesini ve ısıtma elemanları ile vanaların kontrol edilmesini gerektirir. En az bakım gerektiren membran kurutucular, öncelikle membran modüllerinde herhangi bir tıkanıklık veya sızıntı olup olmadığının kontrol edilmesini gerektirir. Düzenli bakım, hava kurutucularının verimliliğini ve uzun ömürlülüğünü ve dolayısıyla destekledikleri basınçlı kap operasyonlarının güvenliğini ve etkinliğini sağlar.
Gemi basınçlı hava kurutucuları, basınçlı hava sistemlerinden nemi ve kirleticileri gidermek için gemilerde ve açık deniz platformlarında kullanılan hayati bileşenlerdir. Bu cihazlar, gemideki çeşitli pnömatik ekipman ve sistemlerin verimli çalışmasını sağlamada önemli bir rol oynar.
 
Deniz basınçlı hava kurutucusunun temel amacı, basınçlı havadaki nemi ortadan kaldırmaktır. Deniz ortamında nem her zaman mevcuttur ve basınçlı hava buna maruz kaldığında, su buharıyla doyma eğilimindedir. Nem yüklü hava pnömatik sistemlerden ve ekipmanlardan geçtiğinde, birkaç zararlı sonuca yol açabilir Hava aletleri ve ekipmanlarının korozyonu – basınçlı havadaki nem, pnömatik bileşenlerde, borularda ve makinelerde pas ve korozyona neden olabilir, bu da erken arızalara ve potansiyel güvenlik tehlikelerine yol açabilir.Elektrikli bileşenlerde hasar: nem, hassas aletlere ve kontrollere zarar verebilir, arızalara neden olabilir ve geminin genel emniyetini ve güvenilirliğini tehlikeye atabilir. Hava aletlerinin ve ekipmanlarının verimliliğinin azalması – Basınçlı havadaki su, pnömatik aletlerin ve sistemlerin performansını olumsuz etkileyerek üretkenliğin azalmasına ve işletme maliyetlerinin artmasına neden olabilir. Gemide Artan bakım maliyetlerini azaltmak makine dairesinde çalışma ortamının yaşam kalitesini ve güvenliğini iyileştirmek.Gemide çalışan Mühendislerin amacı olmalıdır.

Gemi Basınçlı Hava Kurutucusunun Doğru Çalışması
Kontrol hava kurutucusunun çalışma prensibi şu şekildedir: Nemli hava hava giriş bağlantısına akar ve buharlaştırıcıya girmeden önce ısı eşanjöründe önceden soğutulur. Hava, sıvı soğutucu tarafından soğutulan buharlaştırıcıdan geçerken hava sıcaklığı, havadaki nemin yoğunlaştığı çiğlenme noktası olan 10°C'ye düşer. Yoğunlaşan su artık havadan ayrılır ve otomatik tahliye tuzağı aracılığıyla sistemden atılır. Yüksek basınçlı sıvı soğutucu artık genleşme vanasından geçer ve soğutma döngüsüne devam etmek için kompresöre geri dönmeden önce buharlaştırıcıda buharlaştırılır. Gemi basınçlı hava kurutucusunu doğru şekilde çalıştırmak için üreticinin talimatlarını takip etmek önemlidir.

Gemi basınçlı hava kurutucusunun verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için şu yönergeleri izleyin:
⦁    Uygun Kurulum – kurutma makinesini kimyasallar veya egzoz dumanları gibi olası kirlenme kaynaklarından uzakta, temiz ve iyi havalandırılan bir alana kurun. Yeterli havalandırma aşırı ısınmayı önler ve kurutma makinesinin kullanım ömrünü uzatır.
⦁    Filtreleme – kurutucunun tıkanmasına ve performansının düşmesine neden olabilecek daha büyük parçacıkları, yağı ve diğer kirleticileri gidermek için kurutucunun önüne filtreleme sistemlerinin kurulumuna öncelik verin.
⦁    Hava Basıncını Ayarlayın – normalde kurutucu basınçlı hava besleme hattına bağlanır. Hava basıncını üreticinin yönergelerine göre önerilen aralıkta ayarlayın. Yüksek basınçlar kurutucuya gereksiz yere yük bindirebilirken, düşük basınçlar yetersiz kurutmaya neden olabilir.
⦁    Nem Tahliyesini Düzenli Olarak Yapın – çoğu deniz basınçlı hava kurutucusu otomatik tahliyelerle donatılmıştır. Bu tahliyelerin işlevsel olduğundan emin olun ve tıkanıklıkları önlemek ve uygun nem giderimini sağlamak için bunları düzenli olarak inceleyin ve temizleyin.
⦁    Performansı İzleyin – kurutucunun çıkış çiğlenme noktasını ve basınç seviyelerini düzenli olarak kontrol ederek verimliliğini doğrulayın. Çiğlenme noktasındaki artış, derhal ele alınması gereken potansiyel sorunlara işaret ediyor olabilir.
Deniz basınçlı hava kurutucusunun uzun ömürlü ve güvenilir çalışmasını sağlamak için, düzenli olarak bakımını yapmak önemlidir. İşte uyulması gereken bazı bakım uygulamaları:
Temizlik – Kurutma makinesinin dışını düzenli olarak temizleyin ve çevresindeki alanın hava giriş deliklerini tıkayabilecek toz ve kalıntılardan arındırıldığından emin olun.
Filtre Değişimi – Filtre değişim aralıkları için üreticinin yönergelerini izleyin. Tıkalı veya kirli filtreler hava akışını kısıtlayabilir, bu da performansın düşmesine ve enerji tüketiminin artmasına neden olabilir.
Isı Eşanjörü Muayenesi – Kurutucunun verimliliğini azaltabilecek kireç veya kalıntı oluşumunu önlemek için ısı eşanjörünü düzenli olarak inceleyin ve temizleyin.
Drenajları Kontrol Edin – Otomatik drenajların düzgün çalıştığından ve sistemden nemi etkili bir şekilde uzaklaştırdığından emin olmak için bunları düzenli olarak inceleyin ve test edin.
Yağlama – Kurutucunun hareketli parçaları varsa, üreticinin önerilerine göre bunların iyi yağlandığından emin olun.

Gemide Basınçlı Hava Kurutucusunda Sorun Giderme
Uygun bakıma rağmen sorunlar yine de ortaya çıkabilir. İşte deniz basınçlı hava kurutucularıyla ilişkili bazı yaygın sorunlar ve olası sorun giderme adımları:
⦁    Yetersiz Kurutma – doğru ayarlara rağmen çiğ noktası yüksek kalırsa, tıkalı filtreler, ısı eşanjörü kirlenmesi veya arızalı giderler olup olmadığını kontrol edin. Gerektiğinde bileşenleri temizleyin veya değiştirin.
⦁    Aşırı Basınç Düşüşü – kurutucuda önemli bir basınç düşüşü tıkalı filtreleri veya hava yollarında tıkanıklıkları gösterebilir. Filtreleri ve hava yollarını inceleyin ve normal basıncı geri yüklemek için temizleyin.
⦁    Olağandışı Sesler veya Titreşimler – sesler veya titreşimler gevşek bileşenlere veya aşınmış yataklara işaret ediyor olabilir. Kurutucuyu inceleyin ve daha fazla hasarı önlemek için sorunları derhal giderin.
⦁    Sızıntı – bağlantı parçaları, vanalar ve bağlantılar çevresinde hava sızıntısı olup olmadığını kontrol edin. Kurutucunun verimliliğini korumak için hasarlı bileşenleri onarın veya değiştirin.
⦁    Kurutma makinesi hiç çalışmıyorsa – elektrik bağlantılarında bir sorun olabilir. Bu durumda, kurutma makinesinin elektrik bağlantılarını kontrol etmeniz ve düzgün bir şekilde sabitlendiğinden emin olmanız gerekir.
⦁    Gemi basınçlı hava kurutucunuzla ilgili hala sorun yaşıyorsanız, yardım için üreticiyle iletişime Sonuç olarak, deniz basınçlı hava kurutucuları gemilerdeki ve açık deniz tesislerindeki pnömatik sistemlerin güvenilirliğini ve verimliliğini korumada vazgeçilmezdir. Düzenli bakımın amacını, doğru çalışmasını ve önemini anlayarak, operatörler bu temel cihazların performansını optimize edebilir ve kullanım ömrünü uzatabilirler. Sorun giderme becerileri ayrıca sorunların hızlı bir şekilde tanımlanmasını ve çözülmesini sağlayarak güvenilir basınçlı hava sistemleriyle sorunsuz ve güvenli bir deniz ortamı sağlar.Gemi Soğutma ve İklim Kontrolünü öğrenmek ve uygulamak istiyorsanız, yapmanız gereken tek şey karmaşık, zorlu ve ödüllendirici gemi mühendisliği konusunda rehberlik ve tavsiyelerim Basınçlı hava kurutucuları, havanın çiğlenme noktasını düşürerek çalıştırılması bakım -tutumları , bu da yoğuşma oluşumunu engeller. Kurutucunun türüne bağlı olarak, her biri belirli uygulamalara ve gereksinimlere uygun çeşitli farklı çalışma prensiplerini içerir.Bunun için gemide kullanmış olduğunuz Hava Kurutucusunun Çalışma Prensibini üreticinin instruction book kılavuzunu kataloglardan okuyarak Genel çalışma prensibi, nemi yoğunlaştırmak için havayı soğutmak veya havadan nemi almak için kurutucu maddeler kullanmanın ısısız Hava akımından nemi gidermek için ısı kullanmadan kurutucuların kullanılmasını öğrenmelidir .
Bazı sistemler ise makine kataloğunda belirlenen set değerlere göre gerçekte sensörler (algılayıcılar) aracılığıyla ölçtüğü değerleri elektronik kontrol ünitesinde değerlendirerek ve sistemde bazı değişiklikler yaparak ölçülen değerin makinenin emniyetli ve normal çalışmasını sağlayacak seviyeye indirirler. Bu sistemler geri besleme değerine göre işlem yapabildikleri için bunlar vardiyalarda Hava kompresörleri tarafından oluşan sıvıların tüplerden dışarıya dreyn edilmemesi durumunda büyük problemlere yol açabilir .Bunlar Büyük güçlü, düşük devirli dizel makinelerde ilk hareket yöntemi olarak “Pnömatik ilk hareket sistemleri” kullanılmaktadır. Bu sistem gemi dizel makinelerinin önemli bir kısmında da kullanılmaktadır. Bu sistemde yaklaşık 25-40 bar değerindeki basınçlı havanın silindirlere verilerek yeterli ilk hareket devir sayısı oluşturulur. Ancak 10 bar hava ile de ilk hareket mümkündür. Gemilerde basınçlı hava üretme sistemlerinin var oluşu ek maliyetleri azaltır. Ayrıca bu sistemler oldukça az arıza yaptıklarından daha güvenilirdir. Ancak çok nadir de olsa yüksek basınçlı sistemin patlama riski bulunmaktadır.

Bu risklerin önüne geçebilmek için sisteme zamanında ve vakit geçirmeden bakımları yapılmalıdır.Hava atmosferden temin edildiği gibi basınçlı hava devresinde kullanılamaz. Havanın temin edildikten sonra sistemde emniyetli bir şekilde depolanması ve kullanılabilmesi gereklidir. Ancak gemilerde kullanılan farklı tipteki ana makineler için farklı yapılara sahip sistemlerin kullanıldığı da unutulmamalıdır. Bu nedenle kataloglardan gemiye ait ilk hareket devresinin şeması incelenmelidir. Gemi sistemlerinde kullanılan basınçlı havayı üretmeye yarayan makinelere “kompresör” denir. Hava içindeki nem pnömatik sistemin kirlenmesine neden olur ve paslanmalara, tıkanıklara yol açar. Boyama işlemlerinde kaliteyi düşürür. Kimya, elektronik vb. gibi sektörlerde ürünün zarar görmesine neden olur. Bu nedenle nemin sistemden uzaklaştırılması gerekir. Hava içindeki nemin alınmasına “havanın kurutulması” adı verilir.Basınçlı hava kurutucuları, düzenli olarak kuru, mevcut hava tedariki sırasında birçok endüstriyel parçanın olmazsa olmazıdır. Bu kurutucular endüstriyel operasyonlarda kritik çalışırlar çünkü endüstriyel havadaki nem, pnömatik sistemlere , boru hatlarında donmaya neden olabilir, metalik parçalarda hızlanmaları teşvik edebilir, vb. Günümüzde mevcut olan çok çeşitli enstrüman hava kurutucuları mevcuttur. Basınçlı hava kurutucuları, endüstriyel işlemin havasından su buharını veya nemi ayırma (nem giderme) için tasarlanmış bir ekipmandır. Tipik bir sistem, bir kompresör nemli havayı çeker ve sıkıştırır, bu havayı toplar yükseltir ve ardından havayı çıkararak su buharını ünitesinden dışarı yoğuşturur. Gemi dizel makinelerinin seyre hazırlanmaları ilk hareketleri, seyirde çalıştırılmaları, seyirden sonra stop edilerek kapatılmaları, uzun süre kullanılmamaları, zaman zaman oluşabilecek arızaların giderilmesi önlemleri ve onarım yöntemleri makine personeli tarafından çok iyi bilinmelidir. Makine personelinin vardiya sırasında ve bakım tutum sırasında ilk hareket noktası makine dairesinde emniyetli çalışma temin edilmelidir, makine vardiyasında emniyetli bir çalışma ortamı oluşturarak hem kendinizin hem de çalıştığınız geminin selametini sağlamalısınız. Vardiyayı teslim alacak olan personel bir önceki nöbet tutan elemandan görevi teslim alırken gemide kendi bölümünde meydana gelen olay veya kayıt edilen notlar hakkında bilgi almalıdırlar, Nöbeti devralan her personel kendi nöbeti sırasında gerekli notları tutmalıdır ve nöbeti devralana bilgi vermelidir . Vardiyadaki zabit, gemi Ana makine ve, yardımcı makineleri donanımlarının  güvenli ve verimli bir şekilde çalıştığını görmelidir. Vardiya zabiti, makine dairesindeki operasyonlardan baş mühendis olsa dahi sorumludur. Makine vardiyasının tüm üyeleri, kendi görevlerini iyi bilmelidirler.Bakım -Tutum çalışma esnasınsa Basınçlı , hava hattında yüksek nem ve yoğuşma ortamları oluşur . Bu nem, püskürtülen kaplarını tıkar, nozullara zarar verir ve kaplamaları mahveder. Gemi boyanması gibi Bu sorunların önlenmesi için şu anda hava, ortam sıcaklığının en az 10⁰ F altında bir çiğlenme noktası kadar kurutulmalıdır. (Akıllı Gemi mühendisleri, önceden önlemlerini alır hava kurutucuları ile nem ayırıcıları arasındaki farkları anlar.) Tersanelerde kullanılan kompresörler ve başlangıçtaki hava kurutucuları, geminin bölümleri arasında taşınabilir olmalıdır. Air Systems tersane uygulamaları için taşınabilir olduğunda hava kurutma için ideal bir çözümdür.Gemideki  hava kurutucuları, mevcut hava sistemlerinde nemi ve çürümeleri gidermek için gemilerde kullanılan hayati çözümlerdir. Bu cihazlar, gemideki çeşitli ekonomik ekipman ve sistemlerin verimli çalışmasını sağlamada önemli bir rol oynar. Bu şekilde, gemilerde geçiş havasını kurutma amacını, doğru çalışmayı, düzenli bakımın arttırılmasını ve onu optimum çalışma sisteminde tutmak için sorunun giderilmesinin yollarını ilk andan itibaren başlatabilirsiniz. Gemideki hava kurutucusunun temel amacı, mevcut havadaki nemi ortadan kaldırmaktır. gemi ortamında nem her zaman mevcut hava buna maruz kaldığında, su buharıyla doyma yapar. Nem yüklü hava elektronik sistemlerden ve ekipmanlardan geçtiğinde, birkaç zararlı performans ortaya çıkarabilir . Hava aletleri ve ekipmanlarının bozulması – mevcut havadaki nem, ekonomik şartlarda, borularda ve makinelerde pas ve bozulmalara neden olabilir, bu da erken arızalara ve olası güvenlik tehlikelerine yol açabilir. Elektrikli sigortalarda hasar, nem, hassas aletler ve kontrollere zarar verebilir, arızalara neden olabilir ve geminin genel güvenliğini ve tehlikelere yol açabilir. Hava aletlerinin ve arızalarının bozulması – Basınçlı havadaki su, elektrikli aletlerin ve sistemlerin olumsuz etkileyerek üretkenliğin iyileşmesine ve işletme maliyetlerinin artmasına neden olabilir.

Artan bakım maliyetleri Sağlık ve güvenlik tehlikeleri Kontrol havası kurutucusunun çalışma programı şu şekildedir:
Nemli hava hava giriş bağlantısına akar ve ısı eşanjöründe soğutulmadan önce buharlaştırıcıya bağlanır. Hava, sıvı soğutma tarafından soğutulan buharlaştırıcıdan sağlanan hava sıcaklığına, havadaki nemin yoğunlaştığı çiğlenme noktası olan 10°C'ye düşer. Yoğunlaşan su artık havadan ayrılır ve sistemden atılır. Yüksek sıcaklıktaki soğuk hava artık genleşme vanasından geçer ve soğutma konusuna devam etmek için kompresör geri dönmeden önce buharlaştırılırda buharlaştırılır.  Denizde hava kurutucusunu doğru şekilde çalıştırmak için üreticinin talimatlarını takip etmek önemlidir. Sonuç olarak, denizdeki hava kurutucuları gemilerdeki ve açık deniz tesislerindeki ekonomik sistemlerin güvenilirliğini ve dağıtımın korunmasında vazgeçilmezdir. Düzenli bakım yöntemini, doğru çalışmayı ve geliştirmeyi anlayarak, operatörlerin bu temel birimlerini optimize edebilir ve kullanım ömrünü uzatabilirler. Sorun giderme, ayrıca çıkışı hızlı bir şekilde ortaya çıkmasını ve devamını sağlayarak güvenilir başlangıç ​​hava sistemleriyle sorunsuz ve güvenli bir deniz ortamı sağlar.
Termodinamik dersini gören meslektaşlarım bilirler bilmeyen arkadaşlara da hatırlatmış olayım . Eğer gemide Armatörün yüksek maliyetlerle alıp gemiye koymuş olduğu Air Dryers sistemleri kullanmasını bilmiyorsanız bir an evvel kullanma kılavuzunu okuyarak operasyonel hale getirip çalıştırınız  çoğu Gemillerde Makine zabitleri  noon IACS Klass  sörveyleride dahil olmak üzere bu cihazın ne işe yaradığını ne kadar öneme haiz olduklarını bilmiyorlar  sistemin mantığını anlamak için Termodinamik dersini enaz 2 yıl ders müfredatlarında okumaları gerekir ki Buda bu saatten sonra imkansız bir şey Termodinamiğin birinci yasası olan . izotermal ve Adyabatik sıkıştırma olayı tersinmez ya da tersinir çalışan izotermik bir sistemde sıcaklığın sabit tutulabilmesi için sistemle ortam arasında ısı ve iş alışverişlerinin olması gerekmektedir. Isı ve iş deposu ile alışverişte bulunan bir ideal gaz sisteminde tersinmez ve tersinir yollardan yapılan genleşme ve sıkışmalara ilişkin p - v diyagramları Sabit kalan ortam basıncından çok farklı olan basınca sahip sistemlerdeki genleşme ve sıkışmalar tersinmezdir. Ortamın basıncı sabit iken diferansiyel iş bağıntısının ilk ve son haller arasındaki integrali alınarak tersinmez olaylardaki iş alışverişi için Sıcaklık sabit kaldığı sürece ideal gazların iç enerji ve entalpisi değişmeyeceğinden dolayı bu olaydaki ısı alışverişi termodinamiğin birinci yasasının tanım bağıntısına göre ters işaretle iş alışverişine eşittir.Uzun lafın kısası Hava kurutucuları hava kompresörleri için olmazsa olmazdır. Kullanılmassa başınıza Karter patlamasından tutun Tüplerdeki gazın dreyn adilmemesinden birden gaz sıkışıp bir el bombası halinde patlar durumuna kadar riskleri vardır .Kurutucular aynı zamanda Kompresörleri nemden uzak tutar ve yoğuşma ve pas sorunlarının oluşmasını önler. Hava kompresörleri çok fazla su üretir. Bu su boşaltılabilse de nem sistemden tamamen uzaklaştırılamaz. Basınçlı hava kurutucusu, endüstriyel işlem havasından su buharını veya nemi ayırmak (nem giderme) için tasarlanmış bir ekipmandır. Tipik bir sistemde, bir kompresör nemli havayı çeker ve sıkıştırır, bu da hava sıcaklığını yükseltir ve ardından havayı soğutarak su buharını üniteden dışarı yoğuşturur.
Gemilerde hava sistemini çalıştırabilmesi için bir hava tüpüne, kompresöre ve elektrik motoruna ihtiyaç duyulmaktadır. Kompresör ortamdaki havayı 30 bar basınçta hava tüplerinde depo etmektedir. Ortam şartlarına bağlı olarak havada nem olabilir. Bu nem valflerde ve pnömatik sistemlerde ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Sisteme vereceği zararlardan ötürü gemilerde hava kurutucu sistemler bulunmaktadır. Bu sistemler kimyasal ya da fiziksel yöntemler kullanılarak havadaki nemi ayrıştırıp sistemden tahliye etmektedir. Basınçlı hava sistemi aynı zamanda emniyet valfleri, basınç şalterleri, esnek hortumlar, yüksek basınca dayanıklı geri döndürmez valfler gibi belli başlı temel bileşenlerden oluşmaktadır. Sistemin güvenli çalışabilmesi bu bileşenlerin düzgün çalışmasına bağlıdır. Kompresörde meydana gelebilecek herhangi bir arıza yukarıda bahsedilen bütün hava sistemin işlevselliğini yitirmesine sebep olmaktadır. Aynı zamanda temel bileşenlerde oluşabilecek arızalar da sistemin verimli ve emniyetli çalışmamasına sebep olabilmektedir. Bu sebeplerden dolayı kompresör, gemideki sistemlerin efektif çalışabilmesi için kullanılan çok kritik bir ekipmandır. Kompresörlerde meydana gelebilecek riskleri tanımlamak, oluşabilecek sorunların önüne geçmek adına çok önemlidir ve gemiler için hayati öneme sahip olan kompresör sisteminin detaylı bir risk analizi gerçekleştirilmelidir. Risk analizi çalışması için, özellikle makine kaynaklı risklerin belirlenmesinde son derece kapsamlı bir yöntem olan Hata Türleri ve Etkileri Analizi Yapılan analiz ile kompresöre ait her bir hata tespit edilerek,  her birinin neden ve sonucu saptanmalıdır. Daha sonra gemi tecrübesine sahip 6 kişilik bir uzman grubuna her bir hata türü için Elde edilen   Risklerin saptanmasından sonra, yüksek riskteki maddelere karşı önleyici faaliyetler planlanmalıdır. Yapılan bu çalışma ile, gemi kompresör sisteminin riskleri tespit edilerek , maddellendirilmeli ve karşı tedbirler önerilmelidir. Böylece denizcilik paydaşlarına, kompresörlerde,Hava tüplerinde ,İlk hareket marş motorunda ,pnomatik valflerde ,Hava Tüplerinden çıkış Ana makineye giriş hava devrellerindeki hava kaçaklarını ilk hareketi vermeden önce hava tüpünü son olarak dreyn edip içindeki izotermal sıkıştırma sıvısının olmadığını havanın gelesiye kadar kontrol edip  meydana gelebilecek riskler belirlenmeli Farkındalık oluşturulması amacıyla bu risklerden dolayı meydana gelebilecek hata etkilerini Gerek sözlü gerekse ISM e bağlı kalınarak işletmeye belirtilmek gerekir . Liman kontrollerinde sörveylerde bu maddellere bakıldığına hiç rastlamadım hatta çoğu gemi işletmecileri ISM manuele

 
    KAYNAKÇA
⦁    Demirel Kemal, Gemi Yardımcı Makineleri ve Sistemleri-2, Birsen Yayınevi, istanbul, 2014.
⦁    Demirel Kemal, Hidrolik Pnömatik Sistemler, Birsen Yayınevi, istanbul, 2012.
⦁    Demirel Kemal, Hidrolik Pnömatik, Birsen Yayınevi, istanbul, 2010.
⦁    Küçükşahin Fahrettin, Gemi Makineleri Operasyonu-2, Birsen Yayınevi, istanbul, 2009.
⦁    Küçükşahin Fahrettin, Dizel Motorları-Gemi Dizel Makinelerinin Yapıları ve Çalışma ilkeleri, Birsen Yayınevi, istanbul, 2008.
⦁    Asyalı Ender, Köprüüstü ve Makine Dairesi Kaynakları Yönetimi, Beta Yayınevi, istanbul, 2014
⦁    www-marineinsight-com
⦁    Küçükşahin Fahrettin, Dizel Makinelerinin Arızaları, Birsen Yayınevi, istanbul, 2016.
⦁    ERALP Fethi, Gemi Yardımcı Makineleri–1, Birsen Yayınları, İstanbul,1987.
⦁    TAN Erdoğan, Basınçlı Hava ServislerininSeçim ve Tesis Etme (Kurma) Kılavuzu,Tahaş Yayınları, İstanbul, 2003.
⦁    TSE 4992, Gemi Boru Devreleri Tesisat Projeleri Sembolleri, Ankara, 02.12.1986-40.
⦁    Megep Modülü