Denizden Adam Kurtarma

KAZANIN BÜYÜĞÜ İHMALİN KÜÇÜĞÜ İLE BAŞLAR KAZA GELMEDEN ÖNCE RİSK DEĞERLENDİRMELERİNİ MUHAKKAK YAPIN

Geçen hafta pilot çarmıhından düşüp ölen meslek şehidimiz, değerli büyüğümüz; Kaptan Cafer ağabeyimize Allah’tan rahmet, kederli ailesine, mesai arkadaşlarına, sevenlerine, meslektaşlarına ve denizcilik camiamıza başsağlığı ve sabırlar dilerim. Allah Rahmet Eylesin... Gece gündüz demeden tüm dünya denizlerinde hizmet veren, tüm denizci gemi insanlarımızın ve Boğazlarda, limanlarda Kılavuz Kaptanlık yapan pilotlarımızın yıpranma haklarından yararlanmaları için gerekli olan düzenlemelerin yapılmasını devlet büyüklerimizden rica ederiz.

Bu seferki yazım yeri gelmişken denizden adam düştü, talimleri ve denizden adam kurtarma metodları hakkında;

Gemiler, içinde bulundukları deniz ortamında tehlikeli durumlarla karşı karşıya kalabilmektedirler. Can kurtarma teçhizatları meydana gelen tehlikeli bir olay sonucunda gemi insanlarının hayatta kalmalarını, denizden kurtarılmalarını sağlayan ekipmanlardır. Bu nedenle can kurtarma teçhizatı ile ilgili uygunsuzlukların azaltılması önem arz etmektedir.

Her meslek grubunda olduğu gibi denizcilik mesleğinde de çeşitli tehlikeler mevcuttur. Denizcilik mesleğindeki tehlikeler, diğer birçok mesleğe kıyasla çok daha fazla olduğu bir gerçektir. Denizde birçok kaza meydana gelmekte ve bu kazalar sonucunda yaralanmalar ve hatta ölümler meydana gelmektedir.

Bu yazımda Denizden Adam Kurtarma konusundan bahsedeceğim. Denize adam düşmesinin pek çok nedeni olabilir. Ayak kayması, dengenin kaybolması, zor deniz koşullarında güvertede tutunulamaması, habersiz alkol alıp kötü hava şartlarında güverteye çıkması ,pilot çarmıhından denize düşme,manevra sırasında ani hareket, belli başlı nedenler arasında sayılabilir.

Denizde hayatımızda karşılaşılaşabileceğimiz acil durumlardan birisi de denizden adam kurtarma durumudur. Bir denizci olarak denizde aniden adam kurtarmak zorunda kalabilirsiniz. Kurtaracağınız kişi kendi geminizdeki bir kişi olabileceği gibi diğer gemilerden denize düşen biri de olabilir. Denize adam düşmesi acil durumlarında nelerin yapılması gerektiğinin bilinmesi düşen kişinin hayatının kurtarılması açısından son derece önemlidir.

Denize Düşen Kişiyi Kurtarmak İçin Kullanılan Manevralar

Anderson Dönüşü (Tek Dönüş): Acil bir hareket durumunda, sadece kazazedenin tarafına olmak üzere dümen alabandaya basılır. İlk rotadan 250° saptıktan sonra dümen ortalanarak durma manevrasına başlamak için makine stop edilir.

Williamson Dönüşü: İlk anda dümen yalnızca kazazedenin düştüğü tarafa alabanda basılır. İlk rotadan 60° saptıktan sonra dümen ters tarafa alabanda basılır. İlk rotanın tersi rotasına 20° kala dümen ortalanarak gemi aksi rotaya alınır.

Scharnow Dönüşü: Dümen herhangi bir tarafa alabanda basılır. İlk rotadan 240° saptıktan sonra dümen diğer tarafa alabanda basılır.  Pruva ters rotasına 20° kala, dümen ortalayınız ve gemi ilk rotasının ters istikametine dönmesini sağlayınız.

Dönüş manevrası ile geri dönen gemi, denize düşen kişiye yaklaşınca geminin tipine ve büyüklüğüne göre ya filika ya da kurtarma botu suya indirilerek kazazede kurtarılır. Duran bir gemiden denize düşen kişiyi kurtarmak için akıntı ve rüzgâr yoksa düşen kişinin yakınına yüzer el inceli can simidi atılarak kazazedenin tutunması sağlanır. Daha sonra borda iskelesi veya bot suya indirilerek düşen kişi kurtarılır. Bazen de özel kurtarma ağlan kullanılarak kazazede kurtarılabilir.

Gemiden Denize Düşmemek İçin Alınması Gereken Tedbirler

• Emniyet önlemleri için veya herhangi bir nedenden güverteye kötü bir havada çıkmak gerektiğinde, can yeleği giyilmelidir.
• Güvertede, güverteler arasındaki dış merdivenlerde ve sürme iskelesi ya da borda iskelesinden yürürken fazla dikkatli olunmalıdır.
• İskele veya merdivenlerin puntel ve vardavelalara tutularak çıkılıp inilmelidir.
• Puntel veya can halatlarına yaslanılmamalıdır.
• Açık güvertede ve özellikle kablo ve halatların çevresinde dolaşırken dikkatli olunmalıdır.
• Düşme durumunda herhangi bir desteğe tutunabilmek için eller ceplere sokulmamalıdır.
• Gece veya siste özellikle dikkatli olunmalıdır.
• Özellikle hava şartları iyi değilse güverteye gitmeyi tasarlayan kişi bunu arkadaşlarına haber vermelidir. Görüş şartları, kaza olasılığını ve suda yer belirlemedeki zorlukları arttırır.

Kişisel can kurtarma teçhizatları, zor durumda kalındığında gemi personelinin sadece kendilerinin kullanabileceği teçhizatlardır. Bunlar;  can simitleri, can yelekleri, dalma giysileri, koruyucu giysiler ve ısı koruyucu tulumdan oluşmaktadır.

Can simitleri, herhangi bir durumda ve sebepte denize adam düştüğünde insanların boğulmasını önlemek için kullanılmaktadır. Can yeleği de aynı şekilde insanların yüzmelerine yardımcı olmaktadır. Ayrıca, insanlar can yeleği giymişler ise bilinçli veya bilinçsiz durumlarda su üzerinde kalabilirler. Dalma giysileri ve koruyucu giysilerinin bazı farklılıkları bulunsa da ikisi de soğuk suda vücut sıcaklığının kaybını azaltmaya yönelik teçhizatlardır. Isı koruyucu tulum, insan vücudundaki buharlaşmadan doğan ısı kaybını önlemeye yönelik teçhizattır.

Can kurtarma teçhizatlarının deniz ortamındaki hava koşullarından olumsuz etkilenmesinin yanı sıra ekipmanların arızalanmasına veya hasar görmemesine can kurtarma teçhizatlarının bakım sürelerini doldurmadan sürekli kontrol edip özelliğini kaybetmeden önce çalıştıkları tespit edilmelidir.

DENİZDEN ADAM KURTARMA

Arama kurtarma istasyonlarından yayınlanan tehlike yayınlarına gemi kaptanları cevap vermek zorundadır. Gemi kaptanları seyirde olduğu süre içinde VHF 16 kanalını sürekli dinlemeleri gerekmektedir.

Denize adam düştüğünü ilk farkeden kişi herkesin duyabileceği kadar yüksek sesle “Denize Adam Düştü !” veya “Man Overboard !” şeklinde bağırır.

Hemen denize can simidi atılır, GPS’te MOB tuşuna basılarak koordinat kayıt edilir. Denize düşen kişiyi, dalgalar arasında kaybetmek çok olasıdır. Özellikle dalgalı deniz üzerinde hiçbir şey seçilemeyebilir.

Bu nedenle, denize düşen kişiyi gören ilk kişi KESİNLİKLE GÖZLERİNİ AYIRMADAN hatta mümkünse eliyle işaret ederek, denizdeki kişiyi takip eder. Denizdeki kişinin tekneye göre konumunu kaptana ve ekibe sürekli bildirir. Gece ise hemen projektör güverteye çıkarılır ve denize ışık tutulur.

Denize adamın düştüğü ilk görüldüğünde hemen manoverboard şamandırasını ve can simidini denize atılır. Kaptana haber verilir. Sakınma manevrası yapılır. Makine dairesine haber verilir. Adamı kurtarma manevrasına başlanır, adamı gözlemek için gözcü sayısı artırılır.

• Üç uzun düdük çal ve gerektikçe tekrarlanır.
• Yapılan manevraya göre gemi mevki pilotlanır.
• Kurtarma botu personeli mevkilerine alınır.
• Gemi mevki ile olay mevki en yakın sahil istasyonuna bildirilir.
• Etrafındaki gemilere durum rapor edilir.
• Denize düşen adamın mevki belli değilse arama için bölgedeki gemi ve sahil istasyonlarından yardım istenir. Denize düşen adam görülmediyse tahmini düştüğü mevki etrafındaki gemilere ve en yakın sahil istasyonuna bildirilir.
• Denize düşen personelin kim olduğu ve düştüğü mevki gemi yönetimi sorumlusuna bildirilir.
• Olayı jurnale işlenir.

Denizden kurtarılma metodları gemiye ve geminin kurtarma ekipmanlarının karakterine özgü üç tip kurtarma tavsiye edilir;

1-KURTARMA BOTU İLE DENİZDEN KAZAZEDE KURTARMA

• Kazazedelerin denizden kurtarma botu ile alınması için, önce kaptan talimatı ile tüm personel toplanma mahallinde toplanır.
• Kurtarma botu ekipmanına sahip iskele filika denize kaptan talimatı ile indirilir.
• Röle cetveline uygun bir şekilde kurtarma ekibi yerini alır ve denizden adamı kurtarmak için harekete geçer

2- YAŞAM MAHALLİ İNİŞ/PİLOT/DİĞER BAŞKA ÇARMIHLA DENİZDEN KAZAZEDE KURTARMA

Dümeni adamın düştüğü tarafa basarak iç makineyi stop edip adam pervanelerden neta duruma gelince makineleri tornistan çalıştırıp gemi durdurulur. Aynı zamanda kurtarma için indirilecek ÇARMIĞI rüzgâr altına alacak tarzda gemiye pozisyon verilir. Gemiden indirilecek vasıtanın gemiden açabileceği şekilde ileri yol varken stop edilir.

3-HALAT VEYA MOB İLE DENİZDEN KAZAZEDE KURTARMA

Denize düşen birini denizden almak için pek çok yöntem uygulanabilir, bu konuda her gemi kendisi için en uygun kurtarma yöntemini yapacağı uygulamalarla bulmalı ve öğrenmelidir.

Bilinci açık bir kimse normal veya iskele tipi merdiven yardımıyla, ya da ağ tipi tırmanma sistemleriyle güverteye alınabilir. Kazazedenin kolay tutunması ve kendini emniyete alabilmesi açısından ağ benzeri sistemler daha kullanışlıdır. Halat ve ağlardan yapılan kurtarma parapetleri de bu amaçla kullanılabilir.

Kazazede güverteye çekilmeden önce arkasından kollarının altından geçecek şekilde bir kaldırma halatı veya kayışı bağlanmalıdır. Tekne bordası yüksek olduğundan yeterli boyda kurtarma halatı kullanılmalı, özellikle kötü hava şartlarında insan gücünün yeterli olmadığı durumlarda mevcut kaldırma sisteminden faydalanılmalıdır.

Kazazede uygun bir can yeleği veya yüzdürücü giyiyorsa can kurtarma halatı bir kilitle can yeleğine bağlanabilir. Kurtarma sırasında tüm personel can yeleği takmalı, can halatı ve tüm gerekli teçhizatı üzerlerinde hazır bulundurmalıdır.

Kurtarma operasyonunda şişme botun bir tarafındaki hava boşaltılarak kazazedeyi almayı kolaylaştırabilirsiniz.

KAZAZEDEYE BORDA ÜZERİNDE ACİL İLK YARDIM

Hipotermi tedavisi şüphesiz ki eldeki tedavi olanaklarına ve kazazedenin durumuna bağlıdır. Daha önce kurtarılan kazazedelerin tecrübelerine dayanarak, genel olarak şunu söyleyebiliriz; ne kadar titrerse titresin ıslak elbiseleri çıkarılarak kuruları ile değiştirilmeli veya battaniye ile örtülmelidir. Tatlı ve ılık içecekler içirilmesi ve 22 santigrat dereceyi geçmeyen oda sıcaklığında bulundurulması da tavsiye edilir. Normal olarak bilinci yerinde bir kazazedenin kurtarıldıktan hemen sonra şuurunu kaybedebileceği de unutulmamalıdır. Hiçbir durumda alkol kullanılmamalıdır.  

Suya düşerseniz, can yeleğiniz enerji tasarrufu yapmanıza, sıcak kalmanıza ve kurtarılmayı beklerken su üzerinde kalmanıza yardımcı olacaktır.

Kazazedenin bilincinin yarı açık olduğu, şuursuz veya ölü gibi olduğu detaylı tıbbi yardıma ihtiyaç duyulduğu ciddi durumlarda, yardım gelene kadar yapılabilecek ilkyardım girişimlerinde bulunulmalıdır. Kazazede için yapılabilecek ilkyardım girişimleri aşağıda verilmiştir.

1.         Kazazedenin soluk alıp almadığı kontrol edilmelidir;

2.         Kazazede nefes almıyorsa, solunum yolunun temiz olduğunu kontrol edin ve hemen ağızdan ağıza veya ağızdan buruna solunum yaptırın;

3.         Tıbbi yardım gelmedi ise suni solunum girişimi en az 30 dakika boyunca devam ettirilmelidir;

4.         Şayet kazazede nefes alıyor fakat şuuru yerinde değilse aşağıda şekilde verildiği gibi yatırılmalıdır.

Bu şekilde yatırılması, kazazedenin kendi kusmuğunun veya dilinin nefes almasına engel olması önlenmiş olur.

Güvertede şuuru yerinde olmayan kazazedenin yatırılma şekli: yüzüstü yatırılmış vaziyette, her iki kolu dirseklerden bükülmüş, sağ el ve sağ ayak dirseklerden bükülerek yüzünün üzerinde dömesi engellenmiş. Elbiseleri boyun kısmından gevşetilmiş ve takma dişleri ağzından çıkartılmış. 

Tedavi; Etkilenen dokuların tekrar ısıtılması için gereken tüm çaba sarfedilmelidir. Deriye veya su toplayan yerlere zarar verilmemeye çalışılmalıdır. Etkilenen dokulara ASLA masaj yapılmamalıdır.

Koruma; Kazazedeler ayaklarının sıcak ve kuru olması için ne gerekiyorsa yapmalıdır. Ayakkabı bağcıkları gevşetilmeli, ayaklar yukarı kaldırılmalı ve günde birkaç kez egzersiz yapılmalıdır. Mümkünse, ayakkabı çıkarılarak yanınızdaki kazazedenin koltuk altlarına sokularak ısıtılmaya çalışılmalıdır. Alternatif olarak; sıcak tutması için ayaklara kullanılmayan paçavra veya bezler sarılabilir. Sigara içilmemesi tavsiye edilmelidir.

Teşhis; Ayaklar beyazlaşarak hissizleşir, üşür ve yavaşça şişmeye başlar. Isıtılmaya başladığında ayak sıcaklaşır, kızarır, şişer ve ağrımaya başlar.

Bir kişi denize düşerse, ona vakit kaybetmeden bir can simidi atılmalıdır. Ancak, boğulan bir kişiye doğrudan değil, yanına bir cankurtaran simidi atmak gerekir. Cankurtaran simidi, akıntıda ​​boğulan kişininin ondan uzağa taşıyacak şekilde atılır.  

Kurtarıcı ipin bir ucunu elinde sıkıca tutmalı ve diğer ucunu boğulan adama atmalıdır. Ancak, suya atılan bir ip batmaya başlayabilir ve daha sonra denize düşen kişi onu tutamaz. İpin ucuna yüzen bir nesnenin (bir köpük parçası, bir kutu, bir çocuk oyuncağı gibi) yüzer durumda kalması için bağlanması tavsiye edilir. Suyun yüzeyinde yüzen bir cismi ipin ucuna bağlı gördüğünde, batan bir kişinin onu bulması ve tutması daha kolay olacaktır. Boğulan adam ipi kavradığında, kurtarıcı ipin diğer ucunu tutarak kazazedeyi yumuşak bir şekilde gemiye doğru çekmelidir. 

Denizcilik mesleğinin tehlikelerini aşmak için her denizcinin bu tehlikelere karşı eğitimli olması gerekir. Denizde hayatta kalmanın ana unsurlarının bir tanesi de eğitimdir.

Gemide emniyet talimlerinin uygun olarak yapılması şarttır, denetimlerde acil durum talimleri kapsamında önemli eksiklik var ise talimlere ilişkin , emniyetli yönetim sistemi dokümanlarının kontrolleri de hazır ve güncel olmalıdır.

Kaza olayları olmadan önce Gemideki Risklerin Değerlendirilmesi risk tanımlama ve belirleme işlemi yapıldıktan sonra risklerin önem seviyelerinin belirlenip, kabul edilebilirlik seviyeleri için yargı geliştirilmesi gerekmektedir.

Role Talimlerinde elinizden gelen gayreti göstererek gemiye uyumunuzu bir an önce sağlayın.

Bu teknik ile belirlenen risklerin önem dereceleri belirlenirken bu risklerin gerçekleşme olasılıkları ile can emniyetine, eşyaya ve çevreye olan etkilerinin büyüklüklerinin bileşimi kullanılarak kabul edilebilirlikleri için bir yargı geliştirilmesi sağlanmış olacaktır. Kazasız ve ölümsüz kaptan görüşleri ile belirlenmiş olan riskler bu ölçeklere göre incelenip, önem dereceleri belirlenerek risk matrisi süzgecinden geçirilecek ve riskin kabul edilebilirlik seviyeleri belirlenecektir.

Unutulmamalıdır ki, insanlar genellikle denize düştüklerinde öleceğim kimse beni kurtaramayacak korkusuyla paniğe kapılıp hareket kabiliyetini kaybettikleri için boğulurlar.Umudunuzu yitirmeden yüzmeye devam edin elbet biri sizin yokluğunuzu farkedip arama  kurtarmaya başlayacaktır, sakin olup elinizden gelen tüm cesareti toplayıp deniz üzerinde kalıp ,sizi kurtarmalarını bekleyin.

Pruvanız neta, denizleriniz sakin, rüzgarınız kolayına olsun. Selametle…