Bosphorus Boat Show’da Retinamıza Takılanlar

Bu yıl YATED (Yat ve Tekne Endüstrisi Derneği) tarafından düzenlenen ve “katılım rekoru” kıran Bosphorus Boat Show’da ilginç saptamalarımız oldu.

Milyon dolarlık lüks motor yatlar ve 55 ft üstü yelkenliler alıcı buluyor ama mütevazı küçük teknelere bakılıp geçiliyor. Bir de önemli bir soru cevabını arıyor. Tekneyi aldınız, nereye bağlayacaksınız?

Önceki yıl Yeşilköy’deki İstanbul Fuar Merkezi’nde dört salonu ancak doldurabilen, geçen yıl ise Ahırkapı’daki dev çadırda düzenlenen ama ilginin yoğun olmadığı Türkiye’nin en önemli denizcilik fuarında manzara bu yıl değişti. CNR Fuarcılık yerine YATED tarafından düzenlenen ve adı “Bosphorus Boat Show” olarak değiştirilen fuarda 45 bin metrekarelik kapalı alan tamamen dolmuş durumda.

“Her bütçeye uygun” denilen 600’den fazla teknenin sergilendiği Bosphorus Boat Show’da “satış” anlamında ilginin odağında olanlar ise boyları 20 metre üzerindeki lüks motor yatlar ve 55 ft üzerindeki yelkenli tekneler. Fuar alanında sıklıkla duyulan zil sesleri, bu yatlardan birinin daha satıldığı anlamına geliyor.



Ne var ki milyon dolarlık lüks tekneler adeta “peynir-ekmek gibi” satılırken, aynı şeyi mütevazı, daha küçük tekneler için söyleyebilmek mümkün değil. Onlara sadece bakmakla yetinen geniş bir kesim, fiyatlarını duyunca, hayallerine gem vurarak ve derin bir “of” çekerek yollarına devam ediyorlar.


FUARA KATILIM DA UCUZ DEĞİL

Sadece tekne fiyatları değil elbette yüksek olan. Katılan firmalardan bazıları da “fuar maliyetlerinden” yakınıyor. Tek yapraklı bir föyün dahi 3.5 euro olduğunu söyleyen dünyaca ünlü bir markanın Türkiye temsilcisi ile sohbet ederken bu durumu algıladık.

“Sadece fuardaki harcamalar değil, transferler, konaklama giderleri de ciddi gider kalemleri. Bizi kurtaran motor yatlar. Yelkenli tekne ile bu devasa maliyetin altından kalkabilmek mümkün değil” diyen dostumuzun bir de ilginç yaklaşımı var.

“Bir hesap yaptım” diyor ve şöyle devam ediyor: “Müşterilerimi toplayıp Düsseldorf Boat Show’a götürecek olsam, uçak paraları, otel ücretleri ve diğer tüm konaklama giderleri dahil bana daha ucuza geliyor. Önümüzdeki dönem bunu değerlendirmeyi düşünüyorum.”    



EN ÖNEMLİ KONU: BAĞLAMA YERİ

Bir tekneye sahip olma hayalinin önündeki en büyük engel ise bağlama yeri fiyatları. Zira Türkiye’deki marinaların ücretleri artık “dünyanın en pahalı” yeri olarak ünlü Monaco’yu bile geride bırakmış durumda.

Konuyu, Bosphorus Boat Show’u düzenleyen YATED’in Başkanı Murat Bekiroğlu da Ocak ayında düzenlediği bilgilendirme toplantısında ele almış, 2023 - 2024 döneminde marina fiyatlarında TL bazında üç, döviz bazında ise iki kat fiyat artışı olduğuna dikkat çekerek şunları söylemişti:

“7-8 metre tekneyi orta segmente satıyoruz, 200-250 bin liraya tekneler var. Ama marina yıllık bağlama ücretleri 70-80 bin lira tutuyor. Tekne sahipleri bir araya gelip balıkçı barınaklarına ödeme yapıp, orada bir görevli çalıştırmaya başladı.”   

Uygulanan bu yüksek fiyat politikasına ve yıl içinde yapılan ara zamlara rağmen marinalarda doluluk oranı yüzde 100’lere ulaşmış durumda. Aralarında özellikle güney bölgelerinde kapasite sınırlarını zorlayarak yüzde 130’ları görenler bile var.

Özetle, Türkiye’de amatör denizciliğin gelişmesinin önündeki en büyük set, bir türlü aşılamayan “bağlama yeri” sorunu.

Çözüm olarak “küçük yat limanları oluşturma” görüşü ortaya atılıyor. Hatta bazı büyük tekne distribütörlerinin, müşterileri için özel marinalar kurmayı planladıkları kulağımıza gelen bilgiler arasında. Ama onları da “kördüğümü” andıran “mevzuat” meselesi durduruyor.