Bir Zamanlar Karadeniz'in Yük Gemileri '' GULETLER ''
26 Nisan 2020, Pazar 18:57
Karadeniz'de kayboldular, Ege'de ortaya çıktılar.
Bir zamanlar önce Karadeniz Bölgesi'nde daha sonra İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi'nde limanlar arası yük taşıdılar.
İlk zamanlarda tamamen yelken ile rüzgar kuvvetiyle yol aldılar. Zamanın ilerlemesiyle imkanı olanlar motor taktılar. Yelkenleri dakron değildi, kalın amerikan beziydi. Karadeniz ve Marmara Denizi'nde kaybolduar. Önce Güney Ege'de sonra Akdeniz'de turizm hizmetine girerek boy gösterdiler.
Ambarlar kamara oldu. Önce 3 kamara için 1 tuvalet yapıldı. Gemici kamaraları yine baş kasara altına yapıldı. Her türlü konfordan uzaktı.
Gelen turistler tuvalet adedi fazla olanları tercih edince yeni inşa edilenlere her kamaraya bir de tuvalet - duş ilave edildi. Fakat çok büyük bir noksanları vardı. Bir zamanlar yük taşıyan guletler yelkenle yol alırken turizm hizmetindeki guletlerin armaları ( direk ve donanımı ) süstü. Pek azında göstermelik olan flok yelken açılırdı.
Uzun bir süre sonra Bodrum Ahşap Tekneler Yarışı düzenlenmesiyle gulet, ketch ve tırhandil sahipleri armalarını kuvvetlendirdiler. Süs olan yelkenleri bir bölümünde fonksiyonel hale geldi.
Güney Ege'de inşa edilen guletler dut ve çam ağacından yapılıyordu ve uzun ömürlü olmuyordu. Karadeniz'de yük taşıyan guletlerin gövdesi kestane ağacındandı.
Güney Ege'de bir süre sonra önce şaşırtma tekniğiyle daha sonra da çapraz kaplama lamine tekniğini uygulamaya başladı.
Tam olarak hatırlayamıyorum. Yaklaşık 15 yıl önce klasik sistemle dut ve çam ağacından ihraç amacıyla inşa edilen büyük bir gulet Avrupa'ya doğru yola çıktığı vakit Ege Denizi'nde fırtınada dağıldı. Personeli life boat ile kurtuldu. Günümüzde yapılan guletlerin postaları kromlarla takviye ediliyor.
Karadeniz'de kestane ağacından inşa edilen, yük taşıyan guletler hırçın dalgalarla mücadele ettiler.
Yazı: B. Hulusi Gürbüz
26/04/2020
Fotoğraf Kaptan Refik Akdoğan arşivi
Süvari / Baybaba H. Tuncay Alpman'a teşekkür ederiz.
Alıntı: YELKENCİ.ORG