BARINAK ÖNÜNDEKİ ENGELLER - MEVZUAT VE BÜROKRASİ

Amatör Denizci Barınakları önündeki en büyük engellerden biri mevzuat. Herşeyden önce Amatör Denizciyi tanımlayan bir kanun maddesi yok. Yönetmelik veya genelgeler gibi kanun hükmü karşısında etkisiz mevzuatlar, bu tanımlamanın yapılması için hem yanlış hem de yetersizdir. Nitekim bir yönetmelik var ama Amatör Denizcinin tanımı bile yok.

Amatör Denizci nedir, kimdir? Bu sorunun cevabını ancak denize çıkanları katagorize ettiğimizde buluyoruz. Denize tekneler çıkıyor ve tekneleri kullananların tamamına genel anlamda denizci deniyor. Amaçları ne diye sorduğumuzda sınıflandırmak mümkün oluyor.

İlk grup DENİZİ KULLANANLAR. Yani denizden kazanç sağlayanlar. Bunlar denizde yük ve yolcu taşıyan teknelerin sahipleri, denizde avlanarak kazanç sağlayan balıkçı teknelerinin sahipleri, denizde araştırma yapan teknelerin sahibi olan kurumlar şeklinde özetlenebilir. Bu teknelerin sahipleri balıkçılar dışında teknelere pek binmezler. Onları ilgilendiren denizden sağlanan kazançtır.

İkinci grup DENİZ İŞÇİLERİ. Denizi kullananların teknelerinde çalışan Kaptan’dan palamarcıya, ahçıdan makiniste kadar, teknelerde çalışan herkes deniz işçisidir. Buna Kaptan’da dahildir. Kaptan olduğu için fiyakası yerindedir ama o da bir Deniz İşçisidir.

Amatör Denizciler ise ilk iki gruba girmezler. Denizden herhangi bir kazançları yoktur. Amatör Denizciler üçüncü gruptur. “DENİZDE YAŞAYANLAR”. Amatör Denizciler hiçbir kazanç beklemeksizin yaşam biçimleri gereği, yılın 365 günü veya yılın bir döneminde denizde yaşayanlardır ve deniz Amatör Denizcilerin YAŞAM ALANIDIR.

Birde bu üç gruba girmeyen ve denize çıkmayan, ama bu üç grup için karar alma mekanizmasında yer alan, teknesi olmayan, denizci ünvanı olabilen bir grup daha var. “DENİZ BÜROKRATLARI”. Deniz bürokratları ne yapıyor? Esas görevleri mevzuat üretmek ve mer’i mevzuatın uygulamasını denetlemek ve uygulamak. DENİZİ KULLANANLAR için ve DENİZ İŞÇİLERİ için bol miktarda mevzuat mevcut. Ancak, Amatör Denizciler için ve AMATÖR DENİZCİ BARINAKLARI için ortada bir mevzuat yok. Yani hemen hemen yok. Bir ADB belgesi vekmek, özel teknelere ruhsat vermek ve bunları düzenleyen mevzuata var diyorsanız var. Onun dışında ne var? Mesela BARINAK KABUSU’nu ortadan kaldıracak mevzuat var mı? Yok. Amatör Denizci’yi tanımlayan, haklarını garanti altına alan bir kanun var mı? Yok. Ama bir hüküm var. ANAYASA’nın 5 inci Maddesi. Bütün T.C. vatandaşlarının yaşamını, yaşam alanlarını garanti altına alan bir madde. Dolayısıyla Amatör Denizcileri’de garanti altına alıyor. Ama bu garantiyi dikkate alan ve gereğini yerine getiren bürokrat var mı? Yok.

AdbDer – Amatör Denizciler Barınak Derneği, 30 ekim 2014 tarihinde kuruldu ve tek amacı BARINAK sorununa çözüm bulmak, barınak kurmak ve idare etmek. Karşısında bulduğu en büyük engel mevzuat yokluğu oldu. Eğer bir deniz alanında barınak kuracaksak, yapabileceğimiz tek şey Milli Emlak’ın ihalesine katılmak ve o deniz alanını kiralamak. Mevzuata bakarsanız, deniz alanları, en yakın emlak değeri belirlenmiş karadaki parselin emlak değerinin 1/10 undan az olmayan bir bedelle kiralanabiliyor. Ama, kiralanacak deniz alanı o kadar büyük oluyor ki, 1/10 oranında bile kiralasanız bütçenizi aşıyor. Ayrıca Milli Emlak’ında bu oranda fiyatla bir deniz alanı kiralamaya hiç niyeti yok. İlaveten ihalelere mafya türü silahlı tipler de katılıyor. Bizim Dernek ise silahlı bir çete örgütü değil. Paramız da yok. Ayrıca balıkçı veya denizi kullananlardan da değiliz. Aslında dernek kurarak ihaleye katılma hakkımız da yok. Bu durumda tek çözüm kalıyor. Devlet, yani Ulaştırma ve Altpayı Bakanlığı (Denizden sorumlu olduğu için) bila bedel bir alan tahsis edecek. Ona da Bakanlığın yetkisi yok. Bakanlık, mendrikler yapıyor, limanlar yapıyor, ama bunların üzerinde tasarruf yetkisi yok. Yaptığı herşeyi Hazine’ye devrediyor. Hazine’de Milli Emlak aracılığı ile ihale açıyor. Balıkçı Kooperatifleri burada avantajlı. Onlar için ayrı mevzuat var. Ama Marinalar dezavantajlı. Kira zamları nedeniyle kötü durumdalar. Bu günlerde tekneleden aldığı para ile kar eden bir marina olduğunu tahmin etmiyorum.

Mevzuat işte Amatör Denizci Barınakları kurmak için bu şekilde büyük bir engel. Bu engeli ortadan kaldımak için Derneğimiz Yönetmelik hazırladı ve bir rapor eşliğinde 15.12.2015 tarihinde Bakanlığa sundu. Sözlü cevapları, yönetmeliğin diğer kanun maddeleri ve yönetmeliklere aykırı maddeler taşıdığı için asla çıkartılamayacağı idi. Tabii biz bu cevabı epey bir zaman geçtikten sonra aldık. Karşımızdaki ikinci engeli de yavaş yavaş bu dönemde tanımaya başladık. Bu engelin ismi BÜROKRASİ idi.

Diğer kanunları ve yönetmelikleri aşmanın tek yolu kanun idi. Bizde AMATÖR DENİZCİLİK KANUNU taslağını hazırladık ve 29.9.2016 tarihinde Cumhurbaşkanlığı’na, 28,9,2016 tarihinde ise Başbakanlık ve Bakanlığa verdik. O tarihten beri, çok sayıda Cumhurbaşkanlığı’na cimer üzerinden, Başbakanlığa bimer üzerinden müracaatlar yaptık. Bakanlığa Derneğimizin merkezi olan Fethiye’den gidiş-dönüş 20 saatlik yolculuklar yaparak, en az 12 saat Ankara’da kalarak gittik. Cumhurbaşkanlığı’na yaptığımız cimer müracaatları doğal olarak doğrudan Bakanlığa gönderildi. Bimer müracaatları da öyle. Bizim yaptığımız yolculuklarda kapısında bekleyip görüşemediğimiz bürokratlar oldu. Çıt yok. Bütün müracaatlarımız uzaydaki karadelik misali yok oluyordu. Cevap yok, bilgilendirme yok, gelin şu işi bir tamamlayalım yok. Taki bir Cumhurbaşkanı Danışmanı devreye girene kadar. O bile bürokrasi karşısında epey aciz. Son olarak 31 mart 2019 seçimlerinden hemen önce 22 mart 2019 da Fethiye’ye gelen Sayın Cumhurbaşkanımıza bir klasör iletmeye çalıştık. Bu gönderdiğimiz evraklardan birini bile Cumhurbaşkanımızın görmediğine eminiz. Bildiğimiz bu son klasörün Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği tarafından yine bakanlığa gönderildiği. Başka bir bilgimiz yok.

Ancak, kanunun çıkması mevzuat engelini kırmak için şart. Kanun çıktığında da, kanunun gereğini yapmak, barınakları kurmak ve idare etmek için bürokratlara ihtiyacımız olduğu kesin. Ama iş yapmaktan kaçınan bürokratlara değil, iş yapacak, çözüm bulacak bürokratlara ihtiyacımız var. İdare-i Maslahatçı bürokratlara değil.

Kanun yazmayı beceren bir dernek olan AdbDer’in, mevzuat ve bürokrasi engelini aşacağı da kesin. Ya şimdi görevde olan bürokratlar ile yapılacak bu iş, ya da yeni geleceklerle. Ama yapılacak. Kısaca özetlersek bu günlerde Derneğimiz iki engeli de aşmak için çalışıyor. Hem mevzuat engelini, hem bürokrasi engelini aşmak zorundayız. Bürokrasi engelini aştığımızda mevzuat engelini de aşmış olacağız.

                                                                                                                                 Hilmi Atilla ÖZBANK

                                                                                                                               Amatör Denizci - Yazar