Ambar Kapakları Prosedürleri ve Kapak Operasyonlarında Personelin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar

Yük gemilerinde genelde kullanılan pistonlu açılıp kapanan kapakların yanında, Ambar Kapak Türlerinden Koster tabir ettiğimiz gemilerde sık kullanılan MacGregor Basit Çekmeli Kapak  Sistemi ve Ambar – Açma - Kapama presüdürlerinin ne derece önemli olduğunu ,Personellerin kapak operasyonlarında çalışma yapılırken çok dikkat edilmesi gerektiği bu yüzden ciddi yaralanma ve ölümle neticelenen birçok kazanın meydana geldiğini daha önce yaşanmış olaylardan görmekteyiz. Bu istenmedik olayların önüne geçebilmek adına alınacak bir takım önlemler hakkında ,Meslektaşlarıma kendimce bazı tavsiyelerde bulunacağım.

Load Lines Kural Gereği  Ambar kapakları zorlu deniz koşullarında çalışır çok yönlü dinamik yüklere dayanabilecek şekilde dizayn edilirler.

Kapakların Bakım –Tutumlarının nasıl olacağına dair  www.ukpandi.com  teknik konuların yer aldığı PNI Club Bülteninin web sitesinde Risk Focus: Hatch Covers açıklayan bölüme girip okumanızı, görmenizi tavsiye ediyorum.

Şiddetli deniz koşulları, deniz suyu ve nem ile birlikte kargo basıncı ve diğer faktörler ambar kapaklarının dizaynını zorlaştıran etkenlerdir.Ambar kapağı bütün bu etkenler göz önüne alınarak, belirli bir klas kuruluşunun ve IACS kurallarının ışığında dizayn edilmişlerdir.

Klas kuruluşları yayınladıkları ciltler dolusu kural kitaplarıyla kendilerinden klas Belgesi alacak gemilerin ne türlü standartlara uymaları gerektiğini belirlerler ve Uygulatıriar . Bu kitaplar içinde geminin yüzer tekne yapısından makine donanımına, elektrik sistemlerinden tuvalet alanlarına kadar sayısız şey standartlara bağlanmıştır.

Dün öldü, bugün can veriyor, yarın ise henüz doğmadı. Zamanınızı bu açıdan görün ve faydalı iş yapalım.

Irgatların Operasyonu ve Bakımı

Irgatlar ağır yük makineleri olduğundan bu makineler ile yapılan operasyonlarda iş emniyetine azami dikkat edilmesi gerekmektedir.Irgatınızın “Maksimum çekme yükü”nün, “çalışma yükü”nün 3 katından az olmamasını tavsiye edilir . Kapaklarla ilgili Baş ırgat ,Kıç ırgatın çekme gücü farklı ise orjinalinde ne olması gerekiyorsa kontrol edilip ırgat güçlerinin aynı olması gerekmektedir . aksi taktirde ırgata fazla yük binmesi halinde motoru ve kablola tekerleklere diğer mekanizmalara da siz hiç farkında bile olmadan zarar verebilir .Ana Kaynağı budur

Bu örnekte, seçeceğiniz ırgatın “maksimum çekme yükü” İş emniyetinde en önemli hususların başında sistemin periyodik kontrol ve bakımlarının eksiksiz yapılmasıdır. Bunun yanı sıra operasyon sırasında operasyon kurallarına ve talimatlara eksiksiz uymak gerekir. Aksi durumlarda yaralanmalara ya da ölümlere sebep olabilmektedir.

IRGAT MOTORUNUN GÜCÜ NE OLMALIDIR

Irgat motorunun watt’ı, ırgatın gücünü gösterir. Motorun gücü ve şanzımanının mekaniği, ırgatın çalışma yükünü ve maksimum çekme yükünü belirler.Geminin Yeni inşaasında Kapaklarla beraber yayınlanmış Teknik Kitaplarda belirtilen orijinal instruction manuelinde kitabında belirtilen ırgat motorlarının değeridir .

Yeni katılan Güverteci mürettebata yapacağı görevleriyle ilgili çalışma emniyet kuralları aşağıda belirtilen hususlar daha fazlası seyre başlanmadan 1.zabit tarafından zorunlu talimatlar güverte personeline verilmesi gerekir.

• Güvertedeki hidrolik teçhizatın nasıl işlediği,
• Kreyn bomunun min-max ve sancak-iskele çalışma açıları,
• Kreynler ve yük donanımının göz muayenesi,
• Ambar kapaklarının açılması ve kapatılması esnasında can emniyetinin temin edilmesi,konulları
• Irgatların çalıştırılıp gösterilmesi
• Ambar kapakları açılıp-kapatılırken can emniyetinin temin edilmesi gerektiğin hatırlatılması

                                 KAPAK OPERASYONLARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

• Ambar kapaklarının açma ve kapama operasyonlarının emniyetli bir şekilde gerçekleştirilmesine yönelik Kaptan ve Zabitler tarafından gemi personeline eğitim verilmesi ve konunun öneminin tamamen anlaşıldığından emin olunması gerekmektedir .

• Ambar Kapak açma-kapama operasyonlarında Ambar mezarnalarının üzerinden platforma çıkmaya çalışılmamalı,kapakları operasyonlarında kapak üzerinde iken kimsenin olmaması açılıp,kapanmaması gerekmektedir.

• Koruyucu ekipmanların doğru kullanması ve size verilen eğitim ve talimatlara uymalısınız.

• Ambar kapaklarının açma ve kapama operasyonlarında riskli operasyonlara yönelik yazılı prosedürlerin oluşturularak uygulamaya konulması gerekmektedir.Sıkıntılı bir konu var ise vakit kaybetmeden şirkete bildirilmelidir.

• Irgat kumandasında bulunan Yetkili Personelin Açma –Kapama yaparken  diğer personeller her şey neta demeden kapakları hareket ettirmemesi gerekmektedir.

• Dışardan gelen Taşeron işçi ve her Personelin Baretlerinin giyildiği kontrol edilmeli düşme, çarpma gibi durumlarda sarsıntı yaşanmaması ve baş bölgesinin ciddi yaralar almaması ,kişisel koruyucu ekipmanlardan belki de en önemlisi olan baş koruyucusu baretin doğru şekilde kullanılması ve takılması sağlanmalıdır.

• Ambardaki işçilerle kreyn operatörü arasında iletişim ve koordinasyonu sağlayan bir işaretçi bulunmalıdır.

• Kapak operasyon alanında görevli olmayan kişilerin bulunmasını önleyecek gerekli sözlü yazılı uyarıların gerekli ikaz levhaları asılı olması gerekmektedir.

• Kapak Açma –Kapama operasyonlarında görevli personel arasındaki haberleşme ve koordinasyonun artırılabilmesi için gerekli teçhizatla donatılmaları gerekmektedir.

• Dışarıdan gelen Taşeron İşçilerin kıyafetleri üzerinde, kolaylıkla görülüp farkedilebilmelerini sağlayacak

reflektör bantları bulunmasının kontrol edilmesi gerekmektedir.

• Yük operasyonları (yükleme/boşaltma) risk değerlendirme formu üzerinde yükleme/boşaltma yapılacak yüklerin cinsine ve bu yüklerin yükleme/boşaltma personeli üzerinde oluşturabileceği risklere göre güncelleme yapılması ve buna göre emniyet yönetimi el kitabında (Safety Management Manual) ilgili kısmın güncel tutulup takibinin yapılması gerekmektedir.

• Açma –Kapama yapılırken çelik halatta fazladan gerilmeler yaşanıyormu ,yapısal bütünlüğüne zarar veriyormu kontrollerinin sağlanması gerekmektedir.

5. Gemiler milli servettir.

MACGREGOR BASİT ÇEKMELİ KAPAK SİSTEMİ

Macgregor basit çekmeli kapak sistemi potansiyel tehlikesi yüksek objelerdir.Basit kreyn telli çekmeli, zincirli kapak sisteminin açılıp kapanmasında gözle görülebilir flashör ya da ikazı yoktur. Kapak sisteminin açılıp kapanmasında ki manevralarda kapaklara, tel, zincir ve elemanlarına yüksek yükler binmektedir.

Kapak sisteminin emniyetli şekilde operasyonu olabilmesi için gemi personeline ISM,Kurallarına göre Yetkililerce eğitimler verildikten sonra anlatılanın anlaşıldığı uygulamalı yaptırarak teğit edilmeli. Bu eğitimler sıklıkla yapılmalıdır.  

Çekmeli açılan kapak sisteminde, operasyonlar tel, zincir, tekerlekler yardımıyla yapılır. Kapakların istifleme pozisyonunda zincir ve istif plaklarını dikkatle takip edin. Önce tel ve kreyn yardımı ile kapaklar yavaşca tekerlekler yardımıyla mazernada yürütülür. Sonra kapaklar birbirine vurarak paneller birbirine kaldırıp dikey vaziyette ambarın başında ve kıçında toplanırlar.

ÇEKMELİ KAPAKLARDAN İSTEKLER

Bu dizaynlı kapaklardan genel istekler ve takipler şu şekilde izlenir.

1-) Kuvvetler

2-) Güvenlik

3-) Sızdırmazlık

4-) Destekler

5-) Emniyet

1-) Kuvvetler: kapak sisteminin içine braket, enine ve boyuna lama stifner atılması ile saç ve mukavemet yapısı güçlendirilmiştir.

* Yüklü durumlarda mazerna ile kapakların içinden Ballast suyu etkileri

* Yüklü durumlarda mazerna kapak dışından gelen deniz suyu etkileri

* Yüklü durumlarda kapak üstüne konmuş kargo yükleri etkileri

2-) Güvenlik: Denizin yüksek olduğu zamanlarda kapak üstüne gelen boyuna mukavemetleri karşılamalıdır. Kapak bu mukavemetleri yan baskı ve üst baskı kilitleri ile muhafaza etmelidir. Denizli havalarda kapağın üst ve yan baskı siğilleri küçük yatay ve dikey mazerna hareketlerine müsaade etmelidir.

3-) Sızdırmazlık: Geminin ambarları sudan muhafaza edilmelidir. Ambar hakkında yapılacak gözlemler sık olmalıdır.

Kargo ambar içinde muhafaza edilmedilir.

Conta malzemesi yedeği bulunmalıdır.

Kapak contası kolaylıkla bakımı yapılabilir olmalıdır.

Kapak contası hava kondüsyonları için uygun olmalıdır.

4-) Destekler Ambar kapakları kapak ile mazerna arasında 5-10 mm teğet olacak şekilde kapalı olmalıdır.

5-) Emniyet Kapakları maksimum açılı yatmalarda ve trimlerde personel problemi olmadan kapak operasyonlarını yapmalıdır.

Kapaklar güvenli şekilde personel problemi olmadan tam olarak açılmalıdır.

Tüm kapak elemanları rutin yada acil durum çalışmalarında kullanılabilir olmalıdır.

KULLANILAN KAPAK CONTALARI

Lastik contalar takıldıkları yerlere göre değişik ebat ve özelliklerde olurlar. Lastik Contalar sızdırmazlık ve izolasyon sağlamak için kullanılırlar. Ayrıca contalar bağlandığı yerdeki akışkanın sıcaklık ve basıncına göre seçilir. Lastik Contalar farklı kullanım alanları için farklı kauçuk malzemelerden ve ölçülerde üretilebilir.Gemiye göre Lastik Contaların malzeme bilgileri ve ölçüleri farklılıklar gösterir.

Kapak contası rehber kitabında istenildiği gibidir. Geminin kapak sızdırmazlık elemanı keçe, conta yada su contası gibi sıklıkla karşılaşıldığı gibi isimlendirilir. Ambar kapağının en önemli parçalarından biridir. Sızdırmaların en önemli teknik hatalarındadır. Kapak contaları ömür süreleri bittiğinde yenilenirler.Kapak contaları yerlerine monte edildiğinde küçük hareketlerde conta ve mazerna arasında aşinalığa dikkat edilmeli ,Ambar kapak contası kutu şeklinde ortası süngerli EPDM kuvvetli lastik contadır.

EPDM SÜNGER PROFİLLER

EPDM Kauçuk süngerlerin dışı parlak, gözeneksiz kaplamalı olup sızdırmazlık sağlarlar. EPDM Sünger Profiller gözeneksiz yüzey sayesinde su, toz ve hava sızdırmazlığını sağlar. Gözenekli içyapısı, malzemenin iyi bir şekilde ezilmesi, elastik olmasını sağlar. Ezilme sonrasında toparlanması ve eski haline gelme özelliği vardır.

EPDM Süngerler yapıları gereği kolay deformasyona uğramazlar. Elastiktirler; ısı dayanımları yüksek ısı iletkenlik katsayıları düşüktür.Sızdırmazlık uygulamalarında sorunsuz kullanılırlar. Yaşlanmaya, korozyona, yağlara ve kimyasallara dayanıklı türleri mevcuttur. Farklı sertlik dereceleri ve farklı yoğunlukları ile en çok kullanılan ve bilinen özellikle sızdırmazlık amaçlı kullanılan sünger grubudur.

Boylar standart 10 metre olup isteğe bağlı olarak özel ölçüler ve ebatta yaptırılabilir, EPDM Sünger Profil ölçüleri Gemiden de alınabilir,

 Güvenlik önlemlerine uyulmamasının trajik sonuçlara yol açabileceğini unutmayın

     YAN BASKI VE ÜST BASKI SİĞİLLERİ

yan baskı siğilleri kapakların boyuna kuvvetleri ve bazı bağıl momentleri mazerna üzerine taşır. Üst ve yan baskı siğilleri monte edildikten sonra kapakların ışık geçirmeden bara yapışmasına sebep olur. Kapağın ağırlığı contaya 5 KN luk bir baskı yapacaktır.Kapağın yan kısmının mazernaya saç saça teğet olacaktır.

Yan baskı siğili saplama, somun, pul ve arasında contadan ibarettir. Yan baskı siğiline aşırı baskı yapılması pullar arasındaki contanın çatmasına sebep olur. Kilit bükülme arızalarına sebep olur.

        DREYN

Ambar Kapak Sistemleri geniş ve büyük kütlelerdir. Bakımları her zaman iyi yapılması gereklidir. Kapak bakımları pahalı ve kusurları zor giderilen nesnelerdir. Bu sebeple mazerna üzerinde çift dreyn sistemi mevcuttur. Herhangi bir su öncelikle dreyn kanalına aşırısı ise ikincil dreyn kanalına geçer.

Çift dreyn kanalı kompresyon bar tarafından kapak boyunca bölünmüştür. Hurda, kepçe, kreyn kapmasının, tel tarafından çift dreyn sistemine kolaylıkla zarar verebilir. Bu kanalların ambar köşelerine su kanal boruları ve dreyn valfleri vardır.

Su dreyn boruları ambar köşelerine monte edilmiş olup geri döndürmez valfler ile ve yangın başlıkları ile her ambar için donatılmıştır. Suların mazernadan güverteye serbestçe akmasına sebep olurlar

        BAKIM

Ambar kapağı servislerinde 2 ana bakım detayı vardır.

1-) Rutin bakım sistemi,

2-) Korozyon uzaklaştırma aktiviteleri

Ambar Kapakları ,Kargo Ambarları pas , Kapak Pistonları Hidrolik yağ kaçakları olmamalı,Ambar Kapağı Tekerleri için stoperleri kontrol edilmeli, Ambar Lastikleri sızdırmazlk kontrolleri sağlanmalıdır.

Ambar Kabak Bakım-Tutum Konullarından Bazıları

• Mazernadaki yürüme ve devrilme tekerlekleri ve yatak sistemleri ve diğer parçalar her ay gres vurulmalıdır.
• Tel halatlar ve diğer bağlantı elemanları her ay kontrol edilmelidir.
• Hidrolik sistem, pompa ve elemanları, hidrolik jak sızıntıları kontrolleri her ay kontrol edilmelidir.
• Yan baskı siğilleri her sefer öncesi kontrol edilmelidir. Siğillerin, lastiklerinin elastikiyeti yada çatlak, pul, somun, tırnak kontrolü düzenlice kontrol edilip gerekirse yenilenmelidir.  Kilitleri, rodları, somunları paslı ve erimişse yenilenmesi ve Her zaman stokta yedek bulundurulması gereklidir.
• Üst baskı siğili her sefer öncesi kontrol edilecek. Her zaman stokta yedek bulundurulması gerekmektedir.
• Ambar kapaklarındaki lastik contalar her sefer öncesi kontrol edilmelidir.
• Ambar kapak lastik contalarının normal olarak servis ömürleri 4 yada 5 yıldır. Eski contalar varsa değiştirilip yenilenmelidir.Kapak lastikleri Macgeregor imalatçının isteği üzerine üreticide sponge (süngerli) lastik alınmalıdır. Contaların minumum değiştirilme uzunluğu standardına göre  Olmalıdır.
• Her ay havalandırmalar ve damperlerin kapanma kontrolü yapılmalıdır.
•  Kompresyon bar, çift drain kanalı, her sefer öncesi kontrolü yapılacaktır.
•  Geri döndürmez valf her ay kontrolü yapılmalıdır.

          TESTLER VE KONTROLLER

Ambar kapakları surveyörler tarafından açma, kapama, güvenlik kontrollari yapıldıktan sonra hava sızdırmazlık kontrollari yapılmalıdır.

Bu testlerin methodları 3 şekilde olmaktadır.

1-) Tebeşir testi,

2-) Hortum testi,

3-) Ultrasonik aletle kontrol testi

Tebeşir testi

Tebeşir kontrolü sıklıkla kullanılmaktadır. Çünkü yüklü ambarlarda hortum testi ile yükü ıslatmak riski olabilemektedir. Ambar kapak contalarının durumunun kontrolü için kompresyon bara kapak açık iken tebeşir sürülür. Kapak kapatılır. Sonra tekrar kapak açılır. Tebeşirin bulaşıp bulaşmadığı noktalar dikkatle gözlemlenir.

Tebeşirin contaya  bulaştığı noktalar normaldir. Bulaşmadığı noktaların kompresyon barda yada lastik arızası olup olmadığı kontrolü yapılır.

Hortum testi

Klas kurallarına göre hortum ile su testi 2 bar basınçta yaklaşık 18 mm. Nozul ile ambara 1 metreden fazla uzak olmamak şartı ile su sıkılacaktır. Yan baskı ve üst baskılara ve parçalarına basınçlı su sıkılacaktır. Ambarda bulunan kişi / kişilerce bölgeler işaretlenecektir.

Ultrasonik testi

Ultrasonik kontrol aletinin transmitteri boş ambarın ortasına yada yüklü kargonun üzerine konur. Ambar kapağı tamamıyla kapatılır. Sonra kapaktaki açıklıklar ses ve ışıklı görüntü ile surveye bilgi verecektir. Sesin yüksekliği ve sayının fazla olması açıklık oranın fazla olması ile orantılıdır.

Her Gemi Kendi Kapak Türüne göre göz önüne alınarak Gemiye Uygun bir  Presüdür Oluşturmalıdır.

GEMİLERDE KULLANILAN AMBAR KAPAK ÇEŞİTLERİ

-Hidrolik Pistonlu Ponton Kapak

-Yana Açılan Ambar Kapakları

-Zincir Çektirmeli Kapak

-Ponton Tipi Ambar Kapağı

-Rulo İstif Ambar Kapakları

-Katlanan Hidrolik Ambar Kapakları

Sevgili Denizci Dostlarım ,

En önemli Husus Denizciliğin Kanayan Yarası İş Bitiminden sonra işin Teslim Alınması Konusudur

Ambar Kapak işlerini için Gemiye gönderilmiş ustalar iş bitiminden sonra teslim ve hizmetlerin niteliği hakkında teslim edeceği enspektöre yada kaptana gemide yapılacak işin inceliğini detayını teslim eder. Gemi yapılan işi teslim aldıktan sonra mümkün olan en erken sürede Şirkete telefon yada mail ile bilgi verilmesini gerekmektedir.

Teslim alınan sistemin çalıştırılması Yapılan işler istendiği gibi Uygunsa Teslimat kâğıtlarında , görevli zabit ve Kaptan tarafından imzalanmış olan teslimat notlarının bir kopyasını yorumlarıyla birlikte Şirkete gönderilmelidir.

Ambar Kapak konusunu çok geniş çerçevede anlatılması gereken ve Her Geminin kendine özgü özel donanımı kullanım tarzı,operasyonu olan bir konudur Benim bu yazımda  ,Başta Personelce güvenlik kültürünün oluştulması kazaların önüne geçilmesi ikincisi sürekli açıp-kapama yapılan kapakların eğer kangrenleşmiş sorunu var ise aspirin tedavisi değil konunun ana kaynağına inip bakımlarıyla ilgili nokta atışı yapılarak sorunun çözümü hakkında operasyon sürecinin başlatılması gerektiğinin kısa özet yazılarla geçtim,Konuların kaynağına inmeye başlarsak harcayacağımız zaman neredeyse satırlara saatleri bulur.

Unutmayın Ambar Kapaklarıyla iş Yaparken Dikkatli çalışma yapalım evde sizi bekleyen sevenlerinizin olduğunu unutmayın. Gözümüzü açtığımız ve yataktan kalktığımız dakikadan, gece göz kapaklarımız kapanana kadar, her yanımız risklerle doludur.

Hem kendimiz ve hem de eşimiz, çocuklarımız için kaygı duymalıyız. “Bana da onlara da bir şey olmaz” diye düşünmek, ne güzel bir dilek. Ama onu gerçek kılmak için çok çalışmamız gerek. Önce de kafamızda kurguladığımız ve kendimize aşıladığımız yanlış tutum ve davranışları aşmamız gerek. “Güvenlik kültürü”budur.

“Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor.

SELAMETLE