"Varyag, Barışçıl Amaçla Kullanılacak?

Dünyanın ilk uçak gemisinin inşasının üzerinden yaklaşık 100 yıl geçmişken, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ve kalabalık ülkesi Çin?in kendi uçak gemisini hizmete sokması tartışmalara neden oldu. Çin yönetimi ve resmi basını ise "uçak gemisi açılımı"nı savunmayı sürdürüyor.

Ukrayna?dan alınan ve Türkiye?de Boğazlardan geçişi büyük ses getiren, eski adıyla "Varyag" yeni adıyla "Liaoning" uçak gemisi, dün Çin donanmasının en büyük müteahhit şirketi Çin Gemi İnşa Sanayi Kuruluşu tarafından ülkenin kuzeydoğu liman kenti Dalien?de törenle donanmaya teslim edilmişti. Geminin kaptanı Cang Cıng, uçak gemisinin donanmanın envanterine dahil olmasıyla Çin donanmasının yeni bir çağa girdiğini söylemişti.

Çin ve Japonya arasında Doğu Çin Denizi?ndeki ihtilaflı adalar gerginliği sürerken, Çin?in ilk uçak gemisini hizmete sokması ise pek çok ülkenin dikkatini çekti.

Liaoning, uzun süren onarım, motor ve silah yüklemesi gibi çalışmaların ardından bir yıl süreyle denizde denemeler yapıyordu.

Geminin siyasi komiseri Mey Vın açıklamalarında, uçak gemisinin iyi eğitimli bir mürettebata sahip olduğunu, subayların yüzde 98?inin lisans, 50?den fazlasının da yüksek lisans ve doktorası olduğunu söyledi.

Uçak gemisindeki personelin, Çin donanmasındaki diğer gemilerden özel seçildiği belirtilirken, yeni uçak gemisinde kadın mürettebatın da bulunduğu kaydediliyor.

Liaoning?da konuşlanacak uçaklar hakkında herhangi bir bilgi verilmezken, geminin envantere girmesinin Çin?in uçak gemisi programında küçük bir adım olduğu ve "güçlü bir Çin donanması için gidilecek çok yol olduğu" ifade ediliyor.

Geminin donanmaya teslim edilmesinin ardından Çin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyeleri arasında uçak gemisine sahip olan sonuncu, dünyada ise 10. ülke oldu.

Uçak gemisinin uzun vadede, Çin donanmasının ülkenin karasularının korunmasına ve yurt dışındaki misyonlarına destek vereceği ifade ediliyor.

Çinli yetkililer uçak gemisinin hizmete girmesini, ulusal savunma kabiliyetleri bakımından "önemli bir stratejik aşama" olarak niteliyor.

Ülkedeki uzmanlar uçak gemisinin envantere girmesinin Çin?in savunma gücünün doğasını değiştirmeyeceğini savunurken, modern harp tekniklerinde küçük ve orta ölçekli gemilerin Çin?in aktif savunmasında yetersiz olmaya başladığına işaret ediyorlar. Uzmanlar bu anlamda, ülkenin ilk uçak gemisiyle, 18 bin kilometre sahil şeridi ve 3 milyon kilometre kare karasuyu olduğu ifade edilen Çin?in stratejik derinliğinin arttığını savunuyor.

Uçak gemilerinin hem savunma hem saldırı hem de insani yardım maksadıyla kullanılabileceği de belirtiliyor.

Çin resmi basınındaki değerlendirmelerde, uçak gemisinin hizmete girme zamanlamasının, Çin-Japonya arasındaki adalar gerginliği ile kesin bir ilgisinin olmadığı savunuluren, Çin?in karasularındaki bir ihlale "uçak gemili ya da uçak gemisiz biçimde sıfır tolerans gösterileceği" vurgulanıyor.

Bazı açıklamalarda ise uçak gemisinin ilk aşamada bilimsel araştırma ve askeri eğitim maksatlı kullanılacağı ifade ediliyor.

Çin uçak gemisi programını ilk kez Temmuz 2011?de duyurmuştu. Uçak gemisi o tarihlerde Çin?in kuzeydoğusundaki Liaoning eyaletindeki Dalien limanına yeniden yapılandırılmak maksadıyla demirlenmişti.

ABD, İngiltere, Fransa, İtalya, İspanya, Rusya, Hindistan, Tayland ve Brezilya?nın ardından Çin uçak gemisine sahip olan 10. ülke olurken, ülkenin resmi ajansı Şinhua yayımladığı değerlendirmelerde, bu yeni imkanın ülkenin barışçıl kalkınma stratejisine eşlik eden bir etken olduğu görüşüne yer verdi.

Çin resmi basınında, Çin?in tarihten bu yana denizden birçok saldırı aldığı ve bu durumdan ders çıkardığı yorumları yapılırken, ülkede Afyon Savaşları?nın yaşandığı 1840?tan Çin Halk Cumhuriyeti?nin kurulduğu 1949?a kadar "470 saldırı ve istila yaşandığı" bilgisi veriliyor.

Çin silahlı kuvvetlerinin dünya barışına ve bölgesel istikrara uzun zamandır katkılarda bulunduğu savunan Çinli uzmanlar, Pekin?in BM Güvenlik Konseyi?nde barış koruma operasyonlarına en çok askeri unsur gönderen ülke olduğunu belirtiyor.

Son günlerdeki gelişmeleri de dikkate alan Çinli yetkililer ve resmi basındaki kalemler, hızla gelişen dev ekonomisiyle Çin?in barışçıl kalkınma stratejisine bağlı olduğunu ve bir silahlanma yarışına girmeyeceğini, elindeki imkanların başka bir ülkeye tehdit oluşturmadığını savunuyorlar.