Türk Girişimcilere ve Profesyonellere Kanada'dan 'İyi Bir Gelecek' Daveti

Titanik 1912’de Kuzey Atlantik Okyanusu’nun derinliklerine gömüldüğü sırada en yakınındaki kara parçası, Kanada’nın Newfoundland and Labrador bölgesiydi. Bölgenin başkenti St.John’s’un Belediye Başkanı Danny Breen o zamandan bu yana çok şey öğrendiklerini söylerken biraz alçak gönüllü davranıyor. Çünkü tarihin en feci deniz kazası gerçekleştiğinde geçimini balıkçılıkla sürdüren bölge artık, okyanus teknolojileri ve açık deniz enerji sektörüne liderlik ediyor. Bugün aynı sularda petrol çıkarılıyor, buzdağının yolundan çekilerek tekrar işler hale gelebilen yüzer platformlar ve üretim tesisleri tasarlanıyor. Yenilikçi özel sektörü ve devlet kuruluşlarıyla örnek bir işbirliğine giden Kanada OECD’ye göre 2030’da 3 trilyon dolara ulaşması beklenen okyanus ekonomisinde zirveyi hedefliyor. Bunun için tek ihtiyacı olansa genç işgücü ve yeni fikirler.
Kanada hükümetinin davetiyle ziyaret ettiğimiz bölgelerde Titanik gemi enkazına keşif seferleri için kamera üretmekten deniz yosunundan doğal sağlık ürünleri araştırmalarına ve buz mühendisliğine kadar Kanada’nın dünya ligine oynadığı yerel uzmanlık alanlarını görme fırsatımız oldu. Okyanus ekonomisini önceliklendirilen ülkenin bu alanda bir çok profesyonel göçmenlik ve start-up teşvikleri bulunuyor.
Girişimlere 300 milyon dolar taahhüdü
Kanadalı stratejik danışmanlık şirketi CaronHawco Group tarafından yapılan bir araştırmaya göre Newfoundland and Labrador bölgesi, yüzde 53 ile Kanada’nın en büyük okyanus ekonomisini temsil ediyor ve 40 bin kişiyi istihdam ediyor. Bölgenin başkenti St. John’s’da yer alan Memorial Universitesi denizcilik ve okyanus mühendisliği konusunda dünyanın en iyi üniversiteleri arasında yer alıyor. 2017’de 16 bin 600 kişiyi istihdam eden balıkçılık sektörü 1.3 milyar dolar değerinde balık ve deniz mahsulü üretmiş.
Newfoundland and Labrador bölgesi 20 yıl içinde 120 milyar dolar değerinde petrol üretirken Kanada’nın konvansiyonel ham petrol üretiminin yüzde 25’i bölgeden sağlanıyor. Bölgedeki petrol endüstrisi 10 yıldan az bir süre Ar-Ge, eğitim ve istihdam geliştirmek için 500 milyon doların üzerinde yatırım yapmış. Newfoundland and Labrador, ülke çapında bir girişim olan OceanSupercluster kapsamında okyanusla ilgili girişimlere toplam en az 300 milyon dolar harcama taahhüdünde bulunan dört bölgeden biri.
Halifax dünyadan genç nüfus bekliyor
Kanada’nın Nova Scotia bölgesinin başkenti Halifax’ın logosu ‘denizden gelen zenginlik’ anlamına geliyor. Bölge halihazırda milli gelirinin 4.5 milyar dolarını (yüzde 15) okyanus teknolojilerinden sağladığı halde Halifax Partnership üst yöneticisi Nancy Phillips, “Dünyanın en büyük sahil şeridine sahip olduğumuz halde bundan yeterince ekonomi yaratamıyoruz” derken konunun devlet, bölge ve şehir ölçeğinde ne kadar önemsendiğine vurgu yapıyor. Kentin bu anlamda en önemli önceliğiyse nüfusunu artırmak.
2031 itibarıyla nüfusunu 550 bine, GSYİH’sını 30 milyar dolara çıkarma vizyonuyla hareket eden şehrin 5 yıllık stratejik hedefleri arasında, yetenek çekmek ve bunun sürdürebilirliğini sağlamak bulunuyor. Bölge ve şehir bunun için tüm güçlerini birleştirmiş. Nova Scotia bölgesinin ekonomisini büyütme hedefiyle çalışan iş geliştirme ajansı Nova Socatia Business Inc, aynı işi şehir ölçeğinde yürüten Halifax Partnership, belediye, üniversiteler ve araştırma kuruluşları aynı hedef için ortak çalışmalar yürütüyor. Sadece 2018’de 8 bin 544 yabancının yerleştiği Halifax, belediye başkanı Mike Savage’nin tabiriyle, “giderek daha da gençleşiyor.”

Kuzey Amerika’daki en düşük işletme maliyeti
KPMG tarafından yapılan bir çalışma Prince Edward Island bölgesinin mühendislik, bilgi işlem ve havacılık sektörlerinde Kuzey Amerika’nın en düşük maliyetli bölgesi olduğunu ortaya koyuyor. Bölge, büyüyen denizcilik sektörü, ABD’nin doğu sahiline yakınlığı, Orta Avrupa ve Batı Kanada’ya eşit uzaklıkta saat dilimi içinde yer alması ve devlet teşvikleriyle yatırımcılar için cazip avantajlar sunuyor. Atlantic Canada Opportunites Agency 500 bin dolara kadar faizsiz ve teminatsız kredi sağlıyor. New Brunswick bölgesinin başkenti ve 234 yıllık tarihiyle Kanada’nın en eski şehri Saint John Belediye Başkanı Don Darling de, “Göç bizim sadece geçmişimizi değil geleceğimizi de oluşturuyor. Yerimiz çok, sadece insanlara ve planlara ihtiyacımız var” diyerek girişimcileri Kanada’ya davet ediyor.
Global okyanus ekonomisinin 2030’da 3 trilyon dolara ulaşması bekleniyor
Okyanus ekonomisi OECD tarafından okyanus temelli endüstrilerin ekonomik faaliyetlerinin ve deniz ekosistemlerinin sağladığı varlık, mal ve hizmetlerin toplamı olarak tanımlanıyor. OECD’ye göre 2010’da 1.5 trilyon dolar olan dünya okyanus ekonomisinin 2030 itibarıyla 3 trilyon dolara ve 40 milyon tam zamanlı çalışan sayısına ulaşması bekleniyor. Dünyanın en uzun kıyı şeridine sahip olan Kanada, toplam okyanus alanı ve zenginliği açısından dördüncü en büyük ülke. Aynı zamanda üretken ekosistemlere, deniz altı kaynaklarına ve dünyanın en büyük keşfedilmemiş Arktik okyanusu bölgesine sahip. Kanada okyanus ekonomisi, 600'den fazla deniz ve okyanus teknolojisi firması ile 10 binden fazla balıkçılık işletmesi tarafından temsil ediliyor.