Tüketiciyi koruma kanunu gemi inşa sektöründe uygulanmıyor mu?

Deniz Ticaret Gazetesi yaklaşık bir ay süren araştırması sonucunda gemi inşa sanayi sektöründe Tüketiciyi Koruma Kanununu işleme konmadığını tespit etti.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun yürürlükte olmasına karşın, otomotiv'den tv üreticilerine, kaynak makinasından el aletlerine kadar Türrkiye'de tüm sektörlerde uygulanırken bu kanun nedense gemi inşa sektörünce yok sayılıyor durumda.

Yaklaşık bir ay süren araştırmalarımızda, gemi inşa mühendisleri, uzak yok kaptanları, yan sanayi satıcı ve imalatçıları ile bazı tersaneler ile görüştük. Aldığımız cevaplar hayli şaşırtıcı oldu. Kimileri gemi inşa sektöründe kullanılan malların Klas kurumlarınca belgelendirdiğini, bazıları CE belgesinin yeterli olduğunu, alınan faturanın garanti belgesi yerine geçtiğini ileri sürdüler.

Halbuki 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da hangi malların garanti belgesi ve kullanma kılavuzu vermesinin zorunlu olduğu gösterir liste okumak isteyen için Ticaret Bakanlığı sitesinde var. 

Garanti belgesi bulunmayan malların güvenli olmadığı kanun tarafından kabul edilmiş. Konuştuğumuz Hukukçu ve denizci uzmanların görüşü ise; klas kurumları bu malzeme ve malların denize elverişli olduğunu gösterir CE belgesi ise;  yapılan açıklamalar genellikle; Avrupa Ekonomik Alanında (AEA) serbest dolaşımda bulunan birçok üründe CE harflerini görürüz. Avrupa’ ya Uygunluk anlamına gelen bu işaret Topluluk içinde satılan ürünlerin asgari güvenlik, sağlık ve çevre koruma gereklerine göre denetlendiğini/ değerlendirildiğini gösterir. Avrupa Topluluğu içerisinde satın aldığınız yeni bir telefon, mutfak robotu, televizyon veya boya kaleminde CE işaretini görürsünüz. CE işareti aynı zamanda tüm üreticilerin hesap verilebilir aynı kurallara uyumunu zorunlu kılarak adil rekabet koşullarını ifade eder görüşünü taşıyor.

Garanti belgesi, imalatçı-üretici veya ithalatçıların, sattıkları, ücretsiz olarak yenisi ile değistirilmesinin, tamirinin, bedel iadesinin veya bedel indiriminin taahhüt edildiğini ve satıcı ile tüketicinin yükümlülüklerini gösteren belgedir.

Garanti süresi, malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari 2 yıldır. Öte yandan, bazı malların garanti şartları, özellikleri göz önünde tutularak Bakanlıkça farklı şekilde belirlenebilir. Malın arızalanması durumunda, tamirde geçen süre garanti süresine eklenir. Malın tamir süresi en fazla 30 iş günüdür. Bu süre mala ilişkin arızanın servis istasyonuna, servis istasyonunun olmaması durumunda, malın satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçısı-üreticisinden birine bildirim tarihinden itibaren başlar. Malın arızasının 15 iş günü içerisinde giderilememesi halinde, imalatçı-üretici veya ithalatçı; malın tamiri tamamlanıncaya kadar, benzer özelliklere sahip başka bir malı tüketicinin kullanımına tahsis etmek zorundadır.

Garanti belgesinde şu zorunlu unsurlar yer almalıdır:

• İmalatçı-üretici ve ithalatçı firmanın unvanı, merkez adresi ile yetkilisinin imzası ve kaşesi,
• Satıcının unvanı, adresi ile yetkilisinin imzası ve kaşesi,
• Fatura tarih ve sayısı,
• Malın cinsi, markası, modeli ile varsa bandrol ve seri numarası,
• Malın tüketiciye teslim tarihi ve yeri,
• Garanti süresi,
• Azami tamir süresi,
• Malın bütün parçaları dahil olmak üzere tamamının en az iki yıl ve/veya Bakanlıkça belirlenen ölçü birimi ile tespit edilen değere göre garanti kapsamında olduğu,
• Malın ücretsiz tamir, değistirme, bedel iadesi ve bedel indirimi yükümlülüklerine iliskin bu Yönetmelikte düzenlenen şartlar,
• Kullanım hataları,
• Tüketici lehine tanınabilecek haklarla ilgili diğer hususlar,
• Bakanlık izin tarihi ve sayısı.

Garanti belgesi verilmesi zorunlu olan bazı mallar

• Sağlık Sektörü cihazları (kişisel kullanım cihazları, anne ve çocuk ürünleri, masaj alet ve cihazları, bedensel engellilere ait cihazlar)
• Optik alet ve cihazlar
• Isıtma ve havalandırma cihazları
• Sihhi tesisat alet ve cihazları
• Taşınabilir elektrikli el aletleri
• Motorlar
• Elektronik, telekomünikasyon alet ve cihazları (bilgisayarlar,güvenlik ve alarm sistemleri,ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektronik cihazlar)
• Ahşap ve metal mobilyalar
• Oyun, spor ve av amaçlı alet ve makineler
• Müzik enstrümanları
• Büro, muhasebe makineleri
• Taşıtlar

Yükümlülükler

Satıcı, malın; garanti süresi içinde, gerek malzeme ve isçilik gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması halinde isçilik masrafı, değistirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamirini yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.[2]

Tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın:

• Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde en az dört defa veya imalatçı-üretici ve/veya ithalatçı tarafından belirlenen garanti süresi içerisinde altı defa arızalanmasının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması,
• Tamiri için gereken azami sürenin aşılması,
• Firmanın servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla satıcısı, bayii,acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulunmadığının belirlenmesi, durumlarında, tüketici malın ücretsiz değistirilmesini,bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi talep edebilir.
• İmalatçı-üretici veya ithalatçılar, garanti belgesi ile sattıkları malların bakım onarım ve kullanımına ilişkin satış sonrası servis hizmetlerini yeterli olarak vermek ve bunun için gerekli tedbirleri almak zorundadır.
• Tüketicinin bu taleplerine karsı satıcı, bayii, acente, imalatçı - üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludurlar.
• Garanti uygulaması sırasında değistirilen malın garanti süresi, satın alınan malın kalan garanti süresi ile sınırlıdır.

1. ^ "Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun" (PDF). mevzuat.gov.tr. 7 Kasım 2013. 28 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
2. ^ "Garanti Belgesi Yönetmeliği". resmigazete.gov.tr. 13 Haziran 2014. 16 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.

İsteyenler yukarıdaki bağlantılardan daha geniş bilgi edinebilirler

Gemi ve yatlarda bütün zorunlu hallere giren mazemeler ve mallar kullanılmasına rağmen bu kanuna uygun davranan kuruluşları göremedik bulamadık

Sanırım bu yazımıza TİCARET BAKANLIĞI bir CEVAP VERECEKTİR