Kazakistan'dan ABD'ye Deniz Üssü Teklifi

Kazakistan yönetimi Hazar Denizi'ndeki "Aktau" limanının ABD ve NATO güçleri tarafından Afganistan'a yük taşıma maksadıyla kullanılabileceğini açıkladı.

Konu hakkındaki açıklama Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev tarafından Almatı'da düzenlenen konferansta yapıldı. Kazak liderinin teklifinin kabul edilmesi durumunda Aktau limanı ABD ve müttefiklerinin üssüne dönüşecek. Uzmanlar ise böyle bir durumu Hazar güvenlik yapısının imha edilme süreci olarak değerlendiriyor. NATO'nun Afganistan'dan çekilmesinden sonra bölgede yaşanabilecek muhtemel senaryoları değerlendiren Nazarbayev ise ülkede iç savaşın yaşanmasının söz konusu olmadığını söyledi.

Bu arada siyaset uzmanları, NATO sevkiyatında yeni merkezin Kazakistan olduğunu söylüyor. Mangistauski Vali Yardımcısı Birjan Kaneşev de Kazakistan ve ABD yetkilileri tarafından "Aktau" limanının Kuzey taşıma merkezinin kilit bölgesi olarak düşünüldüğünü belirtiyor: "Limanın kullanılması ABD yüklerinin taşınmasına yardımcı olacak. Kazakistan ise yük taşıma alanında uluslararası tecrübe elde etmiş olacak." Uzmanlar ayrıca ABD'nin Hazar'da konuşlanması durumunda bölgede büyük silahlanma yarışının başlayacağını düşünüyor. Özellikle Rusya ve İran'ın bu durumdan aşırı rahatsız olacağı biliniyor.

Orta Asya uzmanı Aleksandr Knyazev ise Hazar Denizi'nde sahili olan ülkelerin yabancı askeri birliklerin bölgeye gelmesini önleme konusunda daha önce aralarında anlaşma sağladığını hatırlatıyor. Aleksandr Knyazev'e göre ABD tarafından Azerbaycan ve Kazakistan'a yapılan yardımlar son döneme kadar Kremlin Sarayı ve Tahran yönetimi tarafından görmezden gelindi. Ancak buna rağmen bölge ülkeleri büyük bir hızla silahlanma yarışının da içerisine girmiş oldu: "Azerbaycan'ın İsrail ve ABD ile yakınlaşması Rusya'dan ziyade İran'ı rahatsız ediyor. Moskova yönetimi ise stratejik müttefiki Kazakistan'ın ABD ile yakınlaşmasını görmezden geliyor. Kazak deniz güçlerinin eğitimi Amerikalı uzmanlar tarafından veriliyor. Nazarbayev'in açıklamalarının gerçekleşmesi durumunda Anglo-Saksonların askeri hayali de gerçekleşmiş olacak. Aktau-Bakü güzergahı üzerinde silah satışı ve uyuşturucu naklinin yanı sıra direnişçilerin intikal süreci de başlayacak. Kafkasya'daki problemler sorunlu Mangıtstauski bölgesine taşınacak," şeklinde konuşan bölge uzmanı, Aktau limanının Pentagon'un Orta Asya'daki üssü haline dönüşeceğini iddia ediyor. Aleksandr Knyazev, Hazar güvenlik anlayışının böylece yol olacağını düşünüyor.