Dünyada kruz işi 256 gemilik, 29 milyar dolarlık dev bir sektör

2011 yılında yolcu sayısı artışı yüzde 4.1, ciro artışı yüzde 29.4 oranında.

Kruz sektörü 1990-2011 yılları arasında her yıl ortalama yüzde 7.7 oranında büyüyen bir sektör. Ve de kârlı bir sektör. Kruz sektörünün 2011 yılında yolcu başı geliri 218 dolar.

Kruz gemileri, kısa süreli (genelde bir haftalık) deniz gezileri için özel olarak inşa edilen, her odası otel odası gibi banyolu olan, balkonlu odaları bulunan, her biri 2 bin-4 bin yolcu kapasiteli gemiler. Kruz turizmi, hızla gelişen bir sektör.

Çok sayıda sermaye grubunun kruz gemisi var. En büyük kruz firmaları, farklı büyüklükte gemileri olan Carnival ve Royal Caribbean firmaları. Bu iki firmanın her birinin gemileri 62 bin yolcu kapasiteli. Kruz sektöründe Carnival'ın pazar payı yüzde 51, Caribbean'ın payı yüzde 25 dolayında.

Uluslararası Kruz Gemileri Birliği'ne (CLIA) üye 26 kruz firması var.

İtalya'da gemisi batan Costa firması, Avrupa'nın en büyük kruz firması. Altmış yıllık firmanın 16kruz gemisi varmış. Tezgâhta inşa halinde olan gemileri de önümüzdeki yıllar hizmete girecek.

Kruz gemileri otel gibi

Kazaya uğrayan Costa Concordia gemisi 2006 yılında inşa edilmiş. Kayıtlara göre 3000-3700 yolcu kapasitesi var. 450 milyon euro'ya yaptırılmış.

Kruz gemilerinde 1 haftalık deniz yolculuğunun faturası, geminin gezindiği bölgeye göre değişiyor. Kişi başına 1.500 dolardan başlıyor, 8-9 bin dolara kadar gidiyor. Fiyata içki hariç her şey dahil. Yolcular geminin uğradığı limanlardaki geziler için ayrı ödeme yapıyor. Gemilerde yolcu kabinlerinin durumuna göre fiyat farkı var.

Gemilerin iç bölümüne bakan kabin ile denize bakan kabinin, normal bir kabin ile salonu ve balkonu olan kabinin fiyatları farklı.

Gemiler en az 10 katlı olarak inşa ediliyor. Katlara asansörlerle çıkılıyor. Gemilerin genelde ortası boş. Boş bölümde alış veriş merkezleri, çarşı bulunuyor. Gemilerde yolcuların tamamının en fazla 2 postada oturarak yemek yiyeceği salonlar, tiyatrolar, spor alanlar, yüzme havuzları ve de kumarhaneler oluyor. Kumarhaneler gemi limandan ayrıldıktan sonra açılıyor. Yolcuları eğlendirmek için tiyatro salonlarında değişik gösteriler düzenleniyor.

Türk limanları uğrak yeri oldu

Kruz gemileri yoğun olarak Amerika'nın iki yanındaki sıcak denizlerde dolanırken, önce soğuk denizler, derken Akdeniz'de dolanmaya başladı. Şimdilerde Karadeniz de kruz gemilerinin programlarına girdi.

Akdeniz'de dolanan kruz gemileri önce Kuşadası'na uğrardı. Şimdilerde Bodrum'a, Marmaris'e, İzmir'e ve İstanbul'a uğramaya başladı. Bu tür gemilerin yanaşabilecekleri iskeleler sınırlı. İstanbul'da yeni yapılacak kruz limanı, daha fazla kruz gemisinin İstanbul'a uğramasına imkân verecek.

Kruz sektöründe bir ?uğrama limanı bir de yolcu bindirme-indirme? limanı var. Uğrama limanında yolcular bir gün içinde otobüsle dolaştırılıyor. İndirme-bindirme limanında yolcu konaklıyor. Daha fazla para harcıyor. Kruz yolcuları paralı yolcular.

Nevin Donat Milliyet Ekonomi'de yazdı. 2011 yılında Türki limanlarına uğrayan kruz gemileriyle 1 milyon 600 bin kişi gelmiş-gitmiş. Kruz gemileriyle seyahate çıkan Türklerin sayısı ise 30 bine yaklaşmış. Bu sayı her yıl yüzde 20 artıyormuş.

İstanbul'dan, İzmir'den kalkan, Akdeniz'de dolanan kruz gemilerinde 1 haftalık seyahat bedeli (gemideki kamaranın durumuna göre) kişi başına 1.500 TL'den başlıyor, 4.500 TL'ye kadar yükseliyor.