Bakanlık MARTEK'e kıyak yapmış

Son günlerde ülkemize gelen sığınmacı mültecilerin deniz yolu ile avrupa Birliği ülkelerine gitme girşimleri ne yazık ki çoğu kez facialarla sonuçlandığı görülüyor. Bu faciaların hemen hepsinde Can yeleklerinin etken olduğu da bir gerçek.

Son günlerde özellikle İzmir polisinin yaptığı operasyonlar neticesinde sığınmacılara satılan can yeleklerinin standart dışı üretim olduğu ortaya çıktı. Görüldü ki piyasada pek çok merdiven altı can yeleği imalatçısı var. Bunların ürettiği can yelekleri de hiç bir standarta uyumlu değil. Yani adı can yeleği ama bu can yelekleri can kurtarmadan uzak, birer ölüm yeleği haline gelmişler.

Mülteci facialarının genellikle karasularımız içinde gerçekleşmiş olması da, dikkatlerin Türkiye'deki Can Yeleği üreticilerine dönmesine sebeb oldu.

Yapılan araştırmalarda genellikle Deniz sektöründe faaliyet gösteren Can yeleği üreticilerinin TSE ve IMO kurallarına uyumluluğun yanı sıra Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme bakanlığınca da denetime bağlı oldukları görüldü.

Can Yeleği üreticileri kısa adı TSE olan Türk Standartları Enstitüsü'nden TSE belgesi, uluslar arası denizcilik örgütü olan IMO kurallarına uyumluluk şartına uygun olması yanı sıra, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından da onaylanmış sertifikaya sahip olması gerekiyor

Can Yeleği standartı olan TS EN 395 kuralı 2007 tarihinde yürürlükten kaldırılarak yerine TS EN 12402-2 kuralı getirildi.

Son günlerde sık sık görülen mülteci facialarından sonra Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Liman Başkanlıklarına 2 Nisan 2015 tarihinde bir yazı göndererek Can yeleklerinin standartlara uyumlu olup olmadığının denetlenmesini istedi. Yazıda; TS EN 395 6 Şubat 2007 tarihinde yürürlükten kalmış, yerine TS EN ISO 12402-2 sayılı standart aynı tarihte kabul edilmiştir. Bu kapsamda can yeleklerinin TSE uyumu konusunda; Can yeleğinin imalat tarihinin kontrol edilerek, imalat tarihi 06.02.2007 tarihinden önce olanlar için TS EN 395'in kabul edilmesi, bu tarihten sonra imal edilmiş olanlarda TS EN ISO 12402-2 sayılı standartın aranması husunda gereğinin yapılması yazıyordu.

Bu yazının Liman başkanlıklarına ulaşmasının hemen ardından İzmir Merkezli Can yeleği üreticisi olan Martek isimli firma Bakanlığa itiraz ederek, Martek firmasının ürettiği can yeleklerinde bulunan TS EN 395 standart belgesinin 7 Ocak 2015 tarihinde TSE tarafından iptal edildiğini, Martek firmasının bu tarihe kadar ürettiği can yeleklerinin kurala uygun olduğunu dolayısıyla mağduriyetinin giderilmesini istedi. 

Not; TSE yetkililerinden alınan bilgiye göre TSE belgesinin her yıl yenilenmesi gerekiyor

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme bakanlığı bu itirazın ardından, ilk yazıdan 28 gün sonra Liman başkanlıklarına aynı konuda bir yazı daha gönderdi. 30 Nisan 2015 tarihli bu ikinci yazıda, Liman başkanlıklarınca, Martek firmasının ürettiği can yeleklerinde de imalat tarihinin kontrol edilmesini imalat tarihi 7 Nisan 2015 tarihinden önce olanlarda (8 yıl önce yürürlükten kaldırılmış olan) TS EN 395 'in kabul edilmesini istedi.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın bu yazısı diğer Can yeleği üreticileri tarafından, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Martek'e kıyağı şeklinde değerlendirilirken bir yanda da haksız rekabet olarak nitelendirildi.

Gazetemize konuşan Türkiyedeki Can Yeleği üreticilerinin hemen hepsi bu kural değişikliğine yasal süre içinde geçtiklerini, bu tarihten sonra ellerinde kalmış olan eski kurala uyumlu can yeleklerini ise imha ettiklerini söylediler. Martek firmasına, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme bakanlığınca bu kıyağın yapılmış olması, bizlere yapılmış haksızlıktır dediler