Su Ürünleri Kanunu Değişiklikleri Yürürlükte!

Kanuna göre, ticari amaçlı su ürünleri avcılık faaliyetinde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yanı sıra ticari amaçlı su ürünleri avcılık ya da yetiştiricilik faaliyetinde kullanılacak gemiler ve diğer su vasıtaları için de Tarım ve Orman Bakanlığından ruhsat tezkeresi veya izin alınması zorunlu olacak.  Hazinenin veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan deniz ve iç sularda veya bu yerlerden su alınarak karada yapılacak su ürünleri üretim tesislerinde veya bu alanları ıslah etmek suretiyle projeye dayalı olarak yapılacak su ürünleri yetiştiriciliği yatırımlarında, ihtiyaç duyulan su ve su alanlarıyla deniz ve iç sulardaki su ürünleri istihsal hakkının kira yöntem ve teknik şartları, süreleri ve yıllık bedelleri, üretim yerlerinin özellikleri dikkate alınarak Tarım ve Orman Bakanlığınca tespit edilecek.
Bu yerler gerçek veya tüzel kişilere, gelirleri il özel idarelerine, il özel idareleri kaldırılan illerde ise yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına ait olmak üzere Tarım ve Orman Bakanlığınca kiraya verilebilecek.  Bu yerlerden Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen alanlarda avcılık yoluyla istihsal hakkı, başkalarına devredilmemesi şartıyla, öncelikle istihsalin yapılacağı yerde kurulan, üyeleri 5 yıldan az olmamak üzere üretim bölgesinde ikamet eden, münhasıran su ürünleri istihsali veya pazarlaması ile iştigal eden su ürünleri kooperatiflerine veya birliklerine, bunların kiralamaması halinde ise gerçek veya tüzel kişilere Tarım ve Orman Bakanlığınca kiralanabilecek.
Projeli olarak yapılacak yatırımlarda ihtiyaç duyulacak karasal alanların kiralama işlemleri bu madde hükümleri çerçevesinde taşınmazın tescilli olması durumunda maliki kuruluş tarafından, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanlardan olması durumunda ise Milli Emlak Genel Müdürlüğü birimlerince yapılacak.  Deniz ve iç sularda veya bu yerlerden su alınarak karada su ürünleri yetiştiricilik bölgeleri belirlenirken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığının uygun görüşü alınacak, 60 gün içinde cevap verilmemesi halinde uygun görüş verilmiş sayılacak.
Düzenlemeyle, istihsal hakkı kiraya verilen alanlarda yapılacak ticari, amatör, rekreasyonel amaçlı avcılık ve yetiştiricilik faaliyetleri ile istihsal hakkı kiraya verilen türler ile ilgili usul ve esaslar Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.
YUNUS TÜRLERİ KORUYAN BERN SÖZLEŞMESİ’NE UYUM
Yunus türlerini koruma altına alan ve Türkiye’nin taraf olduğu Bern Sözleşmesi hükümlerine uygun olarak “Yunus balığı avcılarına gerekli tüfek ve fişekleri kooperatifler eliyle meccanen vermeye ilgili Bakanlık yetkilidir.” ibaresi Su Ürünleri Kanunu’ndan çıkarılacak.
Akarsular üzerinde kurulmuş veya kurulacak baraj ve regülatör gibi su yapılarında su ürünlerinin geçmesine mahsus balık geçidi yapılması ve işler durumda bulundurulması zorunlu olacak.
Ancak yüksekliği 20 metreden fazla olan su yapılarında, masrafları müteşebbisçe karşılanmak üzere Tarım ve Orman Bakanlığınca yapılacak veya yaptırılacak bilimsel araştırma ve inceleme sonucu balık geçitlerinin işlevsiz olacağının anlaşılması halinde balık geçidi dışında farklı göç yapıları, asansörle taşıma veya yapay ortamda üretilip kaynağa bırakma gibi tedbirler alınabilecek. Bu madde kapsamındaki balık geçidi, balık asansörü ve diğer yapılara ilişkin projenin onayı, kontrollüğü ve kabulü inşaat tekniği açısından Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak veya yaptırılacak.
SU ÜRÜNLERİNİN YURT DIŞINA ÇIKARILMASI İZNE TABİ OLACAK
Kanuna göre, bomba, torpil, dinamit, kapsül ve benzeri patlayıcı maddeler öldürücü veya uyuşturucu maddeler, sönmemiş kireç ve Bakanlığın müsaadesi alınmaksızın elektrik cereyanı, elektroşok ve hava tazyiki ile elde edilen su ürünleri ve iç sular, Marmara Denizi, İstanbul ile Çanakkale Boğazlarında her çeşit trolle istihsal edilen su ürünlerine el konulup mülkiyeti kamuya geçirilecek, bunların imhası veya satışı mümkün olacak.
Kaynakların korunması amacıyla su ürünlerinin yurt dışına çıkarılması ve canlı olarak yurt içine sokulması izne tabi olacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı teşkilatında ve Bakanlığa bağlı su ürünleri ile ilgili teşekküllerde su ürünlerinin, deniz ve iç suların koruma ve kontrolü ile görevlendirilen personel ile emniyet, jandarma, sahil güvenlik, gümrük ve orman muhafaza teşkilatları mensupları, belediye zabıtası amir ve mensupları, kamu tüzel kişilerine bağlı muhafız, bekçi ve korucular ile emniyet ve jandarma teşkilatının bulunmadığı yerlerde köy muhtarı ve ihtiyar heyeti üyeleri Kanun kapsamına giren kabahatler ve suçlar hakkında zabıt varakası tutmak, kabahatin ve suçun işlenmesinde kullanılan istihsal vasıtalarına ve elde edilen su ürünlerine el koymak ve idari para cezalarını kesmekle vazifeli ve yetkili olacak.
SATIŞ BEDELİ GENEL BÜTÇEYE GELİR KAYDEDİLECEK
Kanunla, el konulan canlı olmayan su ürünlerinden insan tüketiminde veya sanayide kullanılması mümkün ancak muhafaza edilmesi mümkün olmayanlar, el koyma işlemini gerçekleştiren görevlilerin ihtiyaç duyması halinde en yakın Bakanlık laboratuvarında veya kamu kuruluşlarında görevli veteriner hekim, hükümet, belediye veya sağlık merkezi tabiplerinden birine muayene ettirilecek.
Tüketiminde veya kullanılmasında sakınca görülmeyenler, Tarım ve Orman Bakanlığınca açık artırma usulüyle satılacak.
Satışa sunulan su ürünlerinden asgari avlanılabilir ağırlıktan ve boy uzunluğundan küçük olanlar ile av yasağı döneminde avlanmış olanlar perakende değil, yem sanayi ham maddesi olarak satışa sunulacak. Avlanması tamamen yasak olan türler ise kamu kurum ve kuruluşlarına, bilimsel kuruluşlara ya da sosyal yardım kuruluşlarına bağışlanabilecek.
Satışa ait bir zabıt tutanağı düzenlenerek satış bedeli mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleşinceye kadar Hazine veznesine emaneten yatırılacak. Mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleşenlerin satış bedeli genel bütçeye gelir kaydedilecek.
Satılamayan veya muhammen bedel üzerinden alıcı bulamayanlardan insan tüketiminde kullanılması mümkün olanlar Bakanlıkça belirlenen kamu kurum kuruluşları veya sosyal yardım kurumlarına bağışlanabilecek.
El konulan istihsal vasıtalarından sahipleri belli olanlar, mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleşinceye kadar Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen alanlarda yedieminde tutulacak.
MÜLKİYETİN KAMUYA GEÇİRİLMESİ KARARLARINI VALİ VERECEK
Sahiplenilmeyen veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleşen istihsal vasıtaları satılamayacak; kamu kurum ve kuruluşlarına veya bilimsel kuruluşlara bağışlanabilecek.
Bağışlanamayan su ürünleri veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleşen bağışlanamayan istihsal vasıtaları imha edilecek. İnsan tüketiminde kullanılması sakıncalı görülen, sanayide ham madde olarak kullanılması mümkün olmayan veya kullanılması mümkün olmakla birlikte satılamayan su ürünleri hakkında da aynı işlem uygulanacak.
Fiili imkansızlıklar nedeniyle el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi mümkün olmayan istihsal vasıtaları ve ürünlerin kaim değerinin mülkiyetinin kamuya geçirilmesine de karar verilebilecek.
Su Ürünleri Kanunu’na aykırı fiiller sonucunda istihsal vasıtaları, su ürünleri ve diğer su vasıtalarına uygulanan el koyma, yediemin, bekletme, muhafaza, imha, sökme, nakliye ve diğer işlemlere ait masraflar aykırılığı işleyenden, gemi sahibi veya donatandan tahsil edilecek. Kanunda yer alan mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararları vali tarafından verilecek.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilen, muhafazası mümkün su ürünleri ile istihsal vasıtaları, mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleştikten sonra su ürünleri satılarak bedeli genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Hazine veznesine yatırılacak. İstihsal vasıtaları ise kamu kurum ve kuruluşlarına veya bilimsel kuruluşlara bağışlanabilecek, bağışlanamayanlar imha edilecek. Yasak olan eşyadan satışı mahzurlu görülenlerin imhasına ve imha şekline ilişkin hususlar yönetmelikle düzenlenecek.
YASAK, SINIRLAMA VE YÜKÜMLÜLÜKLERE AYKIRI HAREKET EDENLERE PARA CEZASI
Bu kanun ve çıkarılan yönetmeliklerdeki yasak, sınırlama ve yükümlülüklere aykırı hareket edenlere para cezaları verilecek. Buna göre, ruhsat tezkeresi almadan ticari amaçlı su ürünleri avcılığı yapan kişilere bin liradan 5 bin liraya kadar, gemiler ve diğer su vasıtaları için sahip veya donatanlarına 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.  Amatör avcılıkla ilgili usul ve esaslara aykırı hareket eden kişilere 250 liradan 500 liraya, amatör avcılıkta kullanılan gemiler için sahip veya donatanlarına 500 liradan 5 bin liraya kadar, ticari avcılıkla ilgili usul ve esaslara aykırı hareket edenlere 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.
İzin ve ruhsat tezkeresini, talep halinde yetkililere göstermeyen ticari amaçlı su ürünleri avcılığı yapan kişilere ve gemiler için  sahip veya donatanlarına bin lira idari para cezası verilecek.
İZİN ALMADAN ELDE EDİLEN ÜRÜNLERE EL KONULACAK
Ruhsat tezkeresi veya izin almadan elde edilen su ürünlerine el konularak, mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek. Ruhsat tezkeresini almadan gırgır ağları veya orta su trolü ya da dip trolü, algama gibi dip sürütme av araçları kullanılarak ya da dalarak ticari avcılık yapılması halinde istihsal vasıtalarına, diğer av vasıtaları ile avcılık yapılması halinde ise ilk tespitte gemi hariç istihsal vasıtalarına, kabahatin tekrarı halinde ise istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
Avcılık istihsal hakkını kiralayan kooperatif, kooperatif birliği veya köy birliklerinin, düzenlemelere aykırı hareket eden başkan ve yönetim kurulu üyelerine ayrı ayrı 2 bin 500 liradan 25 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Aynı kabahatin tekrarı halinde idari para cezalarının iki katı uygulanacak ve kira sözleşmeleri iptal edilecek.
Baraj göllerine veya ihdas olunacak diğer suni göllere su verilmeden önce su ürünleri bakımından alınması gereken tedbirlerin tespiti için Tarım ve Orman Bakanlığına başvurulacak. Bakanlıkça belirlenen tedbirleri almayanlara 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Tarım ve Orman Bakanlığından izin alınmadan kurulan su ürünleri yetiştiricilik tesislerinin sahiplerine 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Tesisin yönetmelikte belirtilen şartlara uygun hale getirilmesi için 90 gün süre tanınacak. Bu süre sonunda aykırılığın devam etmesi durumunda ilk verilen idari para cezası iki katı olarak uygulanacak.  Aykırılığın giderilmesi ya da tesisin faaliyetine son verilmesi için 30 gün daha süre verilecek. Bu süre sonunda aykırılığın devam ediyor olması durumunda idari para cezası, ilk verilen cezanın üç katı olarak uygulanacak ve tesisin, mülki amir tarafından kapatılmasına karar verilecek. Bakanlığın yönetmelikle belirlediği usul ve esaslara uymayanlar hakkında 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
TÜRK VATANDAŞI OLMAYAN AVCIYA 20 BİN LİRA CEZA
Bomba, torpil, dinamit, kapsül ve benzeri patlayıcı maddeler, öldürücü veya uyuşturucu maddeler, sönmemiş kireç, elektroşok ve hava tazyiki ile su ürünleri avlayanlara 10 bin lira idari para cezası verilecek, istihsal edilen su ürünleri ile aykırılığa neden olan eşya, alet, edevat, teçhizata el konulacak.
Gerçek ve tüzel kişilerin, su ürünlerinin istihsal, muhafaza, işleme ve nakliyesi için yapacakları yatırımlar için yüzde 100 indirim uygulanmasına ilişkin düzenlemeye aykırı hareket eden kooperatif, kooperatif birlikleri veya üretici birliklerinin başkan ve yönetim kurulu üyelerine ayrı ayrı 2 bin 500 liradan 25 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek. Aynı kabahatin tekrarı halinde idari para cezalarının iki katı olarak uygulanacak ve kira sözleşmeleri iptal edilecek.
Yabancı turistler ile etüt ve araştırma işlerinde çalışacak yabancılar dışında su ürünleri avcılığı yapan Türk vatandaşı olmayan kişilere 20 bin lira idari para cezası uygulanacak.
Tarım ve Orman Bakanlığının müsaadesi alınmadan akarsularda su ürünlerinin geçmesine veya yetişmesine engel olacak şekilde ağlar kuran, bent, çit ve benzeri engeller yapanlara 1700 lira idari para cezası verilecek.  Akarsular üzerinde kurulmuş ve kurulacak olan baraj ve regülatör gibi tesislerde su ürünlerinin geçmesine mahsus balık geçidi veya asansör yapmayanlara veya istenen tedbirleri almayanlara, kontrolü yapan kurumca, aykırılığın giderilmesi için su yapısının niteliği dikkate alınarak 18 ayı geçmemek üzere yeterli süre tanınacak.
Bu süre zarfında aykırılığın giderilmemesi halinde 100 bin liradan 200 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Müteakip kontrollerde de aynı yöntem uygulanacak ve aykırılığın giderilmediğinin tespiti halinde, bir önceki idari para cezasının iki katı uygulanacak. Balık geçidi veya diğer göç yapıları bulunduğu halde bunları çalışır vaziyette tutmayanlara, taşıma yapmayanlara, Tarım ve Orman Bakanlığınca öngörülen tedbirleri yerine getirmeyenlere, 50 bin liralık ceza uygulanacak.  Ticari amaçla yapılan avcılık faaliyetlerine yönelik olarak yönetmelikle getirilen hükümlere aykırı hareket edenlere bin 700 lira ve kullanılan gemiler için sahip veya donatanlarına 2 bin 500 yüz lira idari para cezası verilecek, istihsal olunan su ürünlerine el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
Aykırılığın gırgır ağları ile avlanan balıkçı gemileri kullanılarak yapılması halinde, bu gemiler için sahip veya donatanlarına ceza üç katı uygulanacak. Kabahatin işlenmesinde kullanılan gemiler ile gerçek veya tüzel kişilerin ruhsat tezkereleri, kabahatin ilk defa işlenmesi halinde bir ay, ikinci defa işlenmesi halinde üç ay süre ile geri alınacak, tekrarlanması halinde iptal edilecek ve gemi hariç istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
Aykırılığın bu kanuna istinaden bölgeler, mevsimler ve zamanlar veya istihsal vasıtalarının haiz olmaları gereken asgari vasıf ve şartlar ile bunların kullanma usul ve esasları bakımından yapılan düzenlemelere uyulmayarak işlenmesi halinde, gemiler haricindeki istihsal vasıtalarına da el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlaştırılacak.
AVLANMA AMAÇLI IŞIK KULLANMANIN CEZASI 50 BİN LİRA
İç sular, Karadeniz, Marmara Denizi, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarında, gemilerdeki faaliyetlerin yürütülmesinde gerekli olan aydınlatma hariç, ağlarla avlanma amaçlı ışık kullanan veya bu amaca uygun ışık donanımı bulunduran gemiler için sahip veya donatanlarına 50 bin lira idari para cezası verilecek, istihsal edilen su ürünlerine ve gemi hariç, av gemisine bağlı olup olmadığına bakılmaksızın avcılık amacıyla ışık sağlayan her türlü su vasıtalarına ve edevatına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlaştırılacak.  Kabahatin işlenmesinde kullanılan gemiler ile gerçek veya tüzel kişilerin ruhsat tezkereleri, kabahatin ilk defa işlenmesi halinde bir ay, ikinci defa işlenmesi halinde üç ay süre ile geri alınacak, tekrarlanması halinde iptal edilecek ve gemi hariç istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
Amatör amaçla yapılacak avcılık faaliyetlerine yönelik olarak yönetmelikle getirilen hükümlere aykırı hareket edenlere 500 lira, kullanılan gemiler için sahip veya donatanlarına 750 lira idari para cezası uygulanacak, istihsal olunan su ürünlerine ve gemi hariç kullanımı yasak istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek. Aynı kabahatin tekrarı halinde istihsal olunan su ürünlerine ve gemi hariç istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyeti kamuya geçirilecek.
İç sular, Marmara Denizi, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarında trol ile su ürünleri istihsalinde bulunanlara 10 bin lira, kullanılan gemiler için sahip veya donatanlarına 20 bin lira idari para cezası verilecek. İstihsal olunan su ürünleri ile istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyeti kamuya geçirilecek. Fiilin iki yıl içinde tekrarı halinde kullanılan gemilerin sahip veya donatanlarına bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 500 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası verilecek ve istihsal olunan su ürünleri ile istihsal vasıtalarına el konularak müsaderesine hükmolunacak.
Dip trolüne ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülüklere aykırı hareket edenlere ve kullanılan gemiler için sahip veya donatanlarına 7 bin lira idari para cezası verilecek.
Yasak bölgelerde veya yasak zaman ve mevsimlerde dip trol ağları denizde veya toplanıp bordaya alınmış durumda tespit edilenler, göz açıklıkları tayin olunan asgari ölçülerden küçük dip trolü ağlarını her ne suretle olursa olsun gemilerinde bulunduranlar ile orta su trolünü veya kombine trolünü dip trolü olarak kullananlar hakkında ceza uygulanacak.  Zamanlar, mevsimler, cins, nevi, çeşit, irilik, ağırlık, büyüklük itibarıyla istihsali yasak olan su ürünlerinin, yasağın devam ettiği müddet zarfında her ne suretle olursa olsun satışı, nakli, imalatla kullanılması yasak edilen su ürünlerini nakledenlere, satanlara 500 bin lira, bunları imalatta kullananlara, işleyenlere, muhafaza edenlere ve ihraç edenlere 10 bin lira idari para cezası verilecek.
Kaynakların korunması amacıyla, su ürünlerinin yurt dışına çıkarılması ve canlı olarak yurt içine sokulmasına aykırı hareket edenlere 5 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak. Ayrıca söz konusu su ürünleri, istihsal ve nakil vasıtalarına el konularak mülkiyeti kamuya geçirilecek.  Tarım ve Orman Bakanlığınca, su ürünleri müstahsilleri, su ürünleri tacirleri, sanayici ve esnafından istenilen bilgileri ve belgeleri ilgililere zamanında ve doğru olarak vermeyenlere, 700 lira, yasak vasıta ve usullerle yapılan ilmi ve teknik etüt ve araştırmalardan elde edilen su mahsullerini satanlara 850 lira idari para cezası uygulanacak.
Bakanlığın belirlediği sistem ve cihazların bulunmadığı gemiler için sahip veya donatanlarına bin liradan 5 bin liraya kadar, yetiştiricilik tesisleri sahiplerine ise 5 bin liradan 25 bin liraya kadar, avladıkları ürünleri bakanlıkça belirlenen karaya çıkış noktalarından boşaltmayan gemiler için sahip veya donatanlarına bin liradan 5 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.  Deniz ve iç sularda balıklandırma yapan veya bu kaynaklara diğer su ürünlerini bırakan gerçek kişilere 10 bin lira, tüzel kişilere 20 bin lira para cezası uygulanacak.
Başka ülkelerin kara sularında, münhasır ekonomik bölgelerinde veya uluslararası sularda ticari su ürünleri avcılığı yapan gemilerden Bakanlıkça ruhsatlandırılmış olanlar için sahip veya donatanlarına 10 bin liradan 30 bin liraya kadar, ruhsat tezkeresine sahip olmayan gemiler için ise sahip veya donatanlarına 20 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Söz konusu idari para cezaları, tam boyu 12 metre dahil 22 metreye kadar olan gemiler için 2 katı, 22 metre ve daha uzun gemiler için 3 katı olarak uygulanacak.