Rusya'dan AB'ye LNG Akışı Arttı

Enerji ve Temiz Hava Araştırmaları Merkezi'ne (CREA) göre Rusya, işgalin üçüncü yılında toplam deniz yoluyla petrol ihracatının %61'ini taşımak için 558 Rus "gölge" gemisine güvendi ve bu rakam 83 milyar avroya ulaştı. Şimdi ortaya çıkan soru, önümüzdeki 12-18 ay içinde Rusya ve Ukrayna arasında müzakere edilmiş bir ateşkes veya barış antlaşması olması durumunda yaptırım uygulanan tankerlere ne olacağıdır. Ancak dünya geçen hafta ABD ve Ukrayna arasındaki müzakerelerin nasıl ilerlediğini ilk elden gördü: özellikle ABD başkanı Donald Trump ile Ukrayna cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskyy arasındaki haber medyasının önündeki hararetli görüşmeden sonra zor, duygusal ve gerginler.

Tartışma, Zelenskiy'nin Beyaz Saray ziyaretinin geri kalanının iptal edilmesine yol açtı ve ABD'nin, Rusya'nın 2022'deki tam kapsamlı işgaline karşı Ukrayna'yı savunmada ne kadar destekleyeceği sorusunu gündeme getirdi.

Zelenskiy'nin geçen hafta ABD'ye yaptığı ziyarette ABD Başkanı, Ukraynalı mevkidaşına "minnettar olmasını" ve "Amerika Birleşik Devletleri'nin değerli Oval Ofisi'nde ona saygısızlık ettiğini" söyledi.

CREA'nın analizi, işgalin üçüncü yılında Rusya'nın, 83 milyar avro değerindeki toplam deniz yoluyla petrol ihracatının %61'ini veya 167 milyon tonunu taşımak için 558 Rus "gölge" gemisine güvendiğini ortaya koydu.

Filo, Rusya'nın deniz yoluyla taşınan ham petrol sevkiyatlarının %78'ini (57 milyar avro değerinde) ve rafine edilmiş petrol ürünlerinin %37'sini (26 milyar avro değerinde) elleçledi.

Rusya'nın "gölge" tankerlere yaptığı stratejik yatırım, fiyat sınırlama mekanizmasının etkinliğini zayıflatmış, G7+ ülkelerinin Rusya'nın petrol gelirlerini kısıtlamadaki kaldıraçlarını zayıflatmıştır.

"Gölge" tankerler yalnızca yaptırımların etkinliğine değil aynı zamanda kıyı devletlerinin çevresel güvenliğine de giderek artan bir tehdit oluşturuyor. Rusya, kısıtlamaları aşmak için yaşlanan gemiler satın aldı, Batı sigortasını iptal etti ve yaptırım uygulamayan ülkelerde kayıt yaptırdı.

CREA'nın analizine göre, AB ve İngiltere'nin yaptırımlarının hemen ardından ve ABD'nin 60 günlük kapatma sürecinin ardından hedeflenen Rus "gölge" tankerlerine yapılan sevkiyatlarda keskin bir düşüş yaşandı.

ABD'nin aldığı önlemler en katı olanıydı; ham petrolün teslim hacmini %86, rafine ürünlerin teslim hacmini ise %97 oranında azalttı.

AB'nin yaptırımları da önemli etki yarattı; ham petrol teslimatları %76, petrol ürünleri sevkiyatları ise %57 oranında azaldı.

Benzer şekilde, İngiltere'nin aldığı önlemler ham petrol teslimatlarını %34 oranında azalttı ve petrol ürünü ihracatını %97 oranında azaltarak fiilen ortadan kaldırdı.

CREA'nın analizi, "gölge" tankerleri içeren gemi-gemi (STS) transferlerinin, Rus petrolünün yaptırım uygulamayan ülkelere ulaşması ve Batı'nın kısıtlamalarını aşması açısından ne kadar kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor.

İşgalin üçüncü yılında, AB kara sularında taşınan petrolün yüzde 23'ü Çin'e, yüzde 11'i Hindistan'a, yüzde 10'u Güney Kore'ye, yüzde 2'si Türkiye'ye giderken, geri kalanı diğer pazarlara dağıtıldı.

Analize göre, Rus LNG'sine yönelik bir dizi yaptırıma rağmen, AB üye ülkeleri işgalin üçüncü yılında 7 milyar avro emtia ithal etti. İthalatın değeri yıllık bazda mütevazı bir %2 artış gösterirken, hacimler %9 arttı.

Fransa ithalatını %46 artırarak 7,7 milyar metreküpe çıkarırken, İspanya'nın ithalatı %12 düşüşle 5,7 milyar metreküpe geriledi. Belçika'nın ithalatı %21 düşüşle 5,1 milyar metreküpe gerilerken, Hollanda'nın ithalatı %81 artışla 1,7 milyar metreküpe çıktı.

Raporda, "G7+ ülkeleri, sertifikasyon sahtekarlığını önlemek ve Rusya'nın ihracat gelirlerini şişirmesini önlemek için, deniz sigortacılarından, banka ekstreleri aracılığıyla ödenen petrol fiyatlarının tavanın altında olduğunu doğrulamalarını talep etmelidir" vurgusu yapıldı.

Ukrayna'daki savaş sona ererse "gölge filo"nun akıbetinin ne olacağı sorusu yakın zamanda aracı kurum Poten & Partners tarafından tartışıldı.

Broker, haftalık tanker görüşünde yaptırım uygulanan filonun ortalama yaşının yüksek olduğunu söyledi. Broker, "Yaptırım uygulanan filonun yaklaşık %60'ı 20 yaşında veya daha büyük ve yaptırımlar kaldırıldığında ve ana akım tanker filosunun Rusya, İran ve Venezuela ile tekrar ticaret yapmasına izin verildiğinde muhtemelen geri dönüştürülecek," diye açıkladı.

Poten & Partners, tanker pazarı üzerindeki etkinin genel olarak olumlu olacağını, özellikle eski gemiler hızla geri dönüştürülürse ve ticaret akışları hemen savaş öncesi düzenlerine geri dönmezse söyledi. "Bu durumda, ton-mil talebi yüksek kalır ve tonaj arzı kısıtlanır. Ancak, ticaret düzenleri "normale" dönse bile, karanlık filonun büyük bir bölümünün kaldırılması pazarı canlandıracaktır."