Pasifik Uzmanları Ada Gerginliğini Yorumladı

GÜNDEM Japonya'nın "Senkaku", Çin'in ise "Diaoyü" ismini verdiği insansız ada parçacıkları nedeniyle gerilen Japonya-Çin ilişkilerini değerlendiren Pasifik uzmanları, bölgedeki doğal kaynakların varlığının yanında iki ülkede artan milliyetçiliğin de gerilimi tırmandırdığını düşünüyor.

Uzmanlar, tarafsız bir görüntü vermeye çalışan ABD'nin Japonya'dan yana daha net bir tavır koymak zorunda kalacağı görüşünü savunuyor.

ABD'nin önde gelen düşünce kuruluşlarından Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi (CSIS) Pasifik Bölgesi Başkanı Ralph Cossa, ihtilaflı adaların Tokyo Valiliği tarafından satın alınmasının ardından Çin'in gelişmeleri "yumruklarını sıkarak" izlediğini ve tepkilerini kontrol altında tutmak için çok dikkatli hareket ettiğini söyledi.

Çin'in Japonya'ya baskı uygularken dikkatli olması gerektiğini vurgulayan Cossa, ABD'nin Japonya ile olan ortak güvenlik antlaşması gereği konuya otomatik olarak müdahil olacağını dile getirdi. Cossa, şunları söyledi: "ABD kesinlikle konuya kayıtsız değil. Japonya ile yürürlükte olan güvenlik anlaşması, ABD'nin Japonya'yı ve Japon topraklarını koruma noktasında yardım etmesini öngörüyor. ABD bu adaları 1972'de Tokyo yönetimine devrettiğinden beri söz konusu adalar, açık bir şekilde Japonya tarafından idare edilmektedir.

ABD hukuki olarak müdahil olmasa dahi adalar Japonya tarafından idare edildiği sürece, antlaşma gereği otomatik olarak konuya müdahil olmuş olacaktır."

ABD'nin önde gelen düşünce kuruluşlarından CATO Enstitüsü'nün Savunma ve Dış Politika Uzmanı Dr. Ted Galen Carpenter, gerginliğin tırmanmasına rağmen savaşın ihtimal dahilinde olmadığını savunarak "Bu tür gerilimlerdeki tırmanış tehlikelidir" dedi.

Carpenter, adalar sorununun çözümü için ABD'nin tarafsız kalması gerektiğini savundu.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Asya-Pasifik uzmanı Dr. Bahadır Pehlivantürk de, CSIS ve CATO uzmanlarının görüşlerine katılarak, adaların jeopolitik konumunu ile doğal kaynaklarının neden olduğu sorunların yanında, her iki ülkenin milliyetçi tutumlarının da soruna kaynak teşkil ettiğini belirtti.

"Hem Japonya'da hem de Çin'de milliyetçilik çok ciddi şekilde güçleniyor" diyen Pehlivantürk, Tokyo metropolitan hükümetindeki kişilerin aşırı milliyetçiliği ile bilindiğini kaydetti.