NATO'nun 3 milyar dolarlık gemilerindefiyasko

DÜNYA Batı medyası, 3 milyar euro değerindeki F125 firkateyni projesini ‘Alman savunma sanayiinin en büyük fiyaskosu’ olarak niteledi. Sputnik, NATO’da yer alan önde gelen ülkelerin ürettiği gemi ve denizaltılarıyla ilgili ortaya çıkan sorunları araştırdı. BİR YANA EĞİK 'ALMAN' F125 projesinin kapsamındaki 4 süper modern firkateynin, Alman donanmasının sahip olduğu Bremen sınıfı gemilerin yerine geçmesi planlandı. Firkateynleri farklı kılan başlıca özellik, üst düzeye getirilen otomasyon sistemleri. Otomasyon sayesinde 150 metre uzunluğundaki gemide görev alan mürettebat yalnızca 120 kişiyle sınırlı. Ancak denizde yapılan testler, tüm otomasyon sisteminin işlevlerinden sorumlu olan ‘elektronik beyinde’ büyük aksaklıklar olduğunu, özelikle de olmazsa olmazlarından radar istasyonunun dengeli çalışmasının bir türlü ayarlanamadığını gösterdi. Ancak uzmanlar, Baden-Württemberg firkateyninde tespit edilen asıl sorunun, geminin sürekli olarak sancak tarafına, yani sağa eğik durması olduğunu ve bu sorunun projelendirmede yapılan hatadan kaynaklandığını ve düzeltilmesi için tüm yapısının elden geçirilmesi gerekebileceğini belirtiyor. Wall Street Journal’da yayınlanan bir yazıda, “Gemi onarılabilse de, ellerinde gemisavar füzeler olan terörist gruplardan kendini koruyup koruyamayacağı belli değil. Ayrıca firkateynde sonar sistemi ve torpido tüpleri öngörülmediğinden, Baltık bölgesindeki Rus denizaltılarına karşı koyması da çok zor olacak. Tüm bunlar, Almanya’nın askeri yönetiminin zamanında yeni gemiyle ilgili taleplerini net olarak ifade edemediğini gösteriyor” ifadelerine yer verildi. Almanya’nın uzun süredir gemi inşa etmediğini ve ‘hayattan geri kaldığını’ vurgulayan gazete, Baden-Württemberg firkateyninin oldukça karmaşık, iddialı ve anlamsız bir gemi olduğunu ve birinci gemiyle yaşanan fiyaskonun inşa edilen diğer 3 geminin akıbetini ne şekilde etkileyeceğinin bilinmediğini ifade etti. ESKORTSUZ UÇAK GEMİSİ Geçtiğimiz yılsonu İngiliz Donanması da ciddi sorunlarla boğuşmak durumunda kalmıştı.  The Times’ın aktardığına göre geçtiğimiz kasımda Basra Körfezi’nde, 1 milyar sterlin değerindeki yeni nesil hava savunma muhribi HMS Diamond arızalandı. Daring projesi kapsamında üretilen toplam 6 gemiden biri olan HMS Diamond’un motorunda arıza meydana geldiği belirlendi. Arız giderilemedi ve gemi tersaneye çekildi. İngiliz donanmasında şu anda bu sınıftaki 6 gemiden hiç birinin çalışır durumda olmadığı ve planlı onarım, mürettebat eksiği ve sıcak havada motorların arıza çıkarabilmesi nedeniyle Portsmouth kentindeki üste tutulduğu öğrenildi. Böylelikle İngiltere’nin geçen aralıkta hizmete giren HMS Queen Elizabeth adlı tek uçak gemisine gereksinim halinde eşlik edecek ve savunacak gemilerin bulunamamasından endişe duyuluyor. Ayrıca HMS Queen Elizabeth’in hava savunma sistemleriyle korunmadığı ve bunun, bulunsa da refakat edecek gemilerin işlerini zorlaştırılacağı tahmin ediliyor. Üstelik değeri 3 milyar sterlini aşan HMS Queen Elizabeth uçak gemisinin bulunduğu limanda su aldığı ve arızanın giderilmesinin birkaç hafta süreceği ortaya çıktı. ‘ALTIN’ DENİZALTI Dünyanın en güçlü donanmasına ve en yüksek askeri bütçesine sahip olan Amerikalılar bile son zamanlarda aşırı pahalı ve iddialı projeler karşısında daha şüpheci bir tavır almaya başladı. Bunun en belirgin örneği, USS Zumwalt sınıfındaki ‘görünmez’ destroyerler. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), bu proje kapsamında 40 milyar dolar karşılığında 32 gemiye sahip olmayı planlamış, ancak astronomik bir şekilde artan fiyat dolayısıyla sipariş önce 24, ardından 7 adede düşürülmüştü. Netice itibarıyla Amerikan donanması, her biri 4,4 milyar dolara mal olan gemilerden sadece 3 adet almayı kararlaştırdı. Pahalı ve teknolojik olarak çok gelişmiş fakat tamamen kullanışsız gemilerle ilgili sıkıntılar, ABD’nin ileri teknoloji ürünü olan Columbia sınıfı nükleer denizaltıları programını da tehlikeye soktu. Columbia denizaltılarının Ohio sınıfı denizaltıların yerine geçmesi bekleniyor. ABD toplam olarak Columbia sınıfından 12 adet denizaltı üretmeyi ve ilk denizaltıyı 2028’de suya indirmeyi planlıyor. Daha önce ABD Hükümet Sorumluluk Ofisi, Pentagon’un Columbia sınıfı yeni denizaltılarla ilgili riskleri hafife aldığını açıklamış, ofis denetçileri, hazırladıkları raporda denizaltıların beyan edilen teknik özelliklerini, üretim maliyetlerini ve hizmete girme tarihlerini sorgulamıştı.