Kapt. Mustafa Can : "Yabancı Bayraktaki Denizcilerimizin Sigortası Hazinemiz Tarafından Ödenmeli"

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü tarafından deniz paydaşlarına gönderilerek fikir istenen "Gemi adamları Ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"e ilk ve en net tepki İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Üyesi ve Transbosphor Denizcilik Yönetim Kurulu Başkanı Kapt. Mustafa Can'dan geldi. Yabancı bayraklı gemilerde çalışan Türk denizcilerin sigorta konusunda yalnız bırakıldığından şikayet eden Can, "devletimiz hazine üzerinden bu sorunu çözmelidir ve çözecek güçtedir" dedi.

Denizcimiz kurban oluyor

Yeni taslakta da, yabancı bayraklı gemilerde çalışan on binlerce Türk denizcinin sosyal güvenlik primlerinin yine çalışan tarafından ödenmesi uygulamasının aynen devam ettiğini belirten Can, "Bunun yanlışlığı bir yana Türk denizcilerin yeterlilik, yenileme, terfi ve uzmanlık belgesi yenileme işlemlerinde bu primlerin yatırılmış olma şartı konuluyor. Devlet bu yolla, primleri en garanti gördüğü denizci üzerinden almayı tercih ediyor. Türk denizcisi, yabancı ülkelerde yerleşik Türk vatandaşları ile bir tutuluyor" dedi.

Para yoksa ilerleme de yok

Taslakta yer alan "yeterlik yenileme, terfi ve uzmanlık belgesi yenileme" ifadeleri ile kaptandan yağcıya kadar tüm mürettabatın kapsam altına alındığını belirten Can, "Yabancı bayraklı gemilerde çalışan Türk denizcilerinin kontratlarında 'artı sigorta' gibi bir madde olmadığı için primlerini çıplak maaşları üzerinden isteğe bağlı veya yurtdışı borçlanma şeklinde ödemek zorunda kaldıklarını söyledi. Konunun, "denizciler de çok maaş alıyorlar. Ödeyiversinler" şeklide tartışılacak kadar basit olmadığını dile getiren Can, "başka ülkelerin denizcileri de benzer sorunlarla karşılaşıyor fakat o devletler tüm varlıklarını ortaya koyarak kendi denizcilerini korumak için harekete geçiyorlar" dedi.

Devlet dövizi çağırmalı

Yabancı bayraklı gemilerde çalışan Türk denizcilerin sosyal güvenlik sorunlarının çözülmesi için hazineyi işaret eden Can, "Türkiye Cumhuriyeti, denizci kardeşlerimiz için, gerekirse özel bir kanun çıkararak, tüm maaşını Türkiye'de gönderen Türk denizcilerimizin sigorta primlerinin hazine tarafından SGK'ya ödenmesini sağlayabilir" dedi. Can böylece Türkiye'ye yılda on milyonlarca dolar gireceğini, bunun da Türk lirasını döviz karşısında güçlendireceğini söyledi.

Denizci dert değil saygı getirir

Filipinler'in tüm dünyaya denizci ihraç ederek yıllık 10 milyar dolara yakın bir gelirin ettiğini hatırlatan Can, "Denizciler kazandığını ailesine, yani ülkesine gönderiyor. Ülkesine döviz getiriyor. Bundan güzel döviz geliri olur mu" dedi. Güney Kore'nin denizcileşmeye başladığında Türkiye'den fakir olduğunu dile getire Can, "şimdi japonya gibi oldular. Çünkü denize sadece inşaa veya tamir değil, başta denizciler olmak üzere bütün olarak baktılar ve yatırımlarını ona göre yaptılar" dedi. Türkiye'nin savunma sanayi başta olmak üzere gemi inşaya verdiği desteğin ülkemize döviz ve uluslararası güç olarak döndüğüne dikkat çeken Can, "devletimizin sosyal güvenlik sorunlarını çözerek Türk denizcilerin arkasında olduğunu göstermesi hem denizciliğimizin gelişmesi hem de denizcilerimizin dünyada daha çok saygı görmesini sağlayacaktır" dedi.

Taslak ne diyor?

Gemiadamları Ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'de yer alan taslakta şu ifadeler yer alıyor : "Yabancı bayraklı gemilerde çalışan gemi adamlarının, deniz hizmetine istinaden yapacağı yeterlik yenileme, terfi ve uzmanlık belgesi yenileme işlemlerinde, deniz hizmetini kanıtlamak zorunda oldukları süreler için, sosyal güvenlik primlerinin en az asgari ücret üzerinden isteğe bağlı veya yurtdışı borçlanma şeklinde ödendiğini gösterir belgeleri, liman başkanlığına sunmaları halinde yenileme işlemleri gerçekleştirilir"

Gemi adamı değil denizci

Öte yandan uluslararası gemilerde görev yapan Gemici Mehtap Karatepe'nin CİMER'e yazı yazarak gemi adamı ifadesinin denizci olarak değiştirilmesi isteğine de tam destek veren Can, 2021 dünyasında Türk kadınlarının denizlerde yerini almalarında geç bile kalındığını söyledi. Denizcilik sektörünün sadece gemi ile seyirden ibaret olmadığını belirten Can "Bir o kadar da karada çalışan arkadaşlarımız var. O nedenle gemi insanı bile değil, denizci denilmesini ben de savunuyorum" diye konuştu.