Geri Dönüşüm Hedefi 10 Milyar TL

Ekonomi / Finans “Türkiye üretimde kullandığı ham maddelerin çoğunu ithal ediyor. Atıklarımızı doğru değerlendirdiğimizde ekonomik anlamda büyük katkılar sağlayarak dışa bağımlılığımızı azaltabiliriz. Üretimde kullandığımız ikincil ham madde oranını artırarak, ham madde ithalatını azaltabilir, dış ticaret açığını düşürebiliriz. diyen çevre uzmanları bu atıkların bir çevre kirliğine de yol açacağını ifade ediyorlar.

Özellikle evsel veya şirket merkezlerinde kullanılan, sonra hurdaya ayrılan, yazıcılar, bilgisayarlar, kimalar, çamaşır makinaları, buzdolapları, tv ve daha pek çok şey sıfır atık projesi ile hurdalıktan çıkıp ekonomiye katkı yapması çalışmaları Çevre Bakanlığınca hızla hayata geçiriliyor.

Kısaca AEEE kısa adıyla anılan elektrik ve elektronik atıkların toplanmasında yasalar ile üreticilere görevler verilmiş olup, piyasaya sürülen EEE miktarına bağlı olarak takip eden yıllarda üreticilere belli oranlarda AEEE toplama yükümlülüğü kısacası bu işin maliyetini karşılama yükümlülüğü getirilmiştir.

Ancak bu işi yapmak için bir araya gelerek çevre ve atık değerlendirme dernekleri kuran üreticiler, bu yükümlülüğünü bu derneklere devretmiş. Yani bu dernekler, üyeleri olan üretici adına atık toplama işini gerçekleştirecek. Ne varki bu dernekler üyeleri tarafından kendilerine ayrılan bütçeyi, bir takım fatura oyunlaı ile AEEE atıklarının toplandığı görüntüsü vermekten öteye gidemiyor. Toplamış gibi yaparak üyelerini yükümlülükten kurtarıyorlar. Durumu anlattığımız çevre bakanlığından şöle bir açıklam geldi.

ATIK ELEKTRİKLİ VE ELEKTONİK EŞYALARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASI
Elektrikli ve elektronik eşyaların (EEE) üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla hukuki ve teknik esasların düzenlendiği Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların (AEEE) Kontrolü Yönetmeliği  22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış ve tüm maddeleri ile 22/5/2013 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Yönetmelik, insan sağlığına ve çevreye zararlı olan maddeleri içerebilen bilgisayar, televizyon, buzdolabı, cep telefonu gibi elektrikli ve elektronik eşyaların belirli standartlar çerçevesinde toplanmasını, çevre lisanslı tesislerde geri kazanılmasını, geri kazanımı mümkün olmayanların ise uygun yollarla bertarafını içermektedir. Ayrıca bu ürünlerin üretiminde kurşun, kadmiyum, civa gibi bazı tehlikeli maddelerin kullanımında kısıtlamalar getirmiştir.

Bu ürünler atık haline geldiğinde vatandaşlar belediyelerin kuracağı atık getirme merkezlerine, üreticiler ve lisanslı işleme tesisleri tarafından kurulacak aktarma merkezlerine veya vatandaşın talep etmesi halinde yeni bir EEE satın aldığı yere hiçbir ücret ödemeden verebilmektedirler.

AEEE’lerin toplanmasında üreticilere görevler verilmiş, piyasaya sürülen EEE miktarına bağlı olarak takip eden yıllarda üreticilere belli oranlarda AEEE toplama yükümlülüğü kısascası bu işin maliyetini karşılama yükümlülüğü getirilmiştir.

Yönetmelik çerçevesinde, AEEE’lerin toplanması, işlenmesi, geri kazanımı ve bertarafı üretici sorumluluğu altında gerçekleştirilmektedir. AEEE’lerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında üreticilerin beyan ve bildirim sorumluluklarının yerine getirilmesini sağlamak, üretici ve Yetkilendirilmiş Kuruluşların faaliyetlerinin izlenebilmesi ve raporlanabilmesi amacıyla EEE ve AEEE Bilgi Sistemi, Entegre Çevre Bilgi Sistemi kullanıma açılmıştır. Bakanlık, piyasaya sürülen yasaklı maddeleri içermeyen EEE üretim miktarları, cinsleri, sınıfları ile Türkiye’de toplanan geri kazanıma tabi tutulan AEEE’ler konusunda ağırlık ve adet esaslı bilgi toplamakta, bu bilgiler çerçevesinde üreticilerin AEEE toplatmalarını yükümlü kılmaktadır.

AEEE geri kazanımı ve bertarafı konusunda faaliyet gösteren firmalar Bakanlığımızdan çevre lisansı almak zorunda olup, bu firmaların faaliyetleri ise gerek çevre ve şehircilik il müdürlükleri gerekse Bakanlık tarafından denetlenmektedir.

Çevre Bakanlığının bu açıklaması gösteriyor ki, geri dönüşüme ve çevre kirliliğine daha çok önem verilecek. Atıklar ekonomiye kazandırılacak