Denizcilik ve Kabotaj Bayramı Kutlanıyor

GÜNDEM 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu kapsamında milli bayram ilan edilen Denizcilik ve Kabotaj Bayramı’nın 92’nci yılı, İstanbul genelinde düzenlenecek çeşitli etkinliklerle kutlanacak. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, İstanbul Valiliği ve İstanbul Büyükşehir Belediyesinin düzenlediği etkinlik programı, 1 Temmuz Pazar günü şehir genelindeki iskele ve sahillerde gerçekleştirilecek. Sabah saat 10.00’da Beşiktaş Barbaros Hayrettin Paşa Anıtı önünde İstiklal Marşı ve saygı duruşuyla başlayacak programda, törene katılan protokol tarafından günün anlam ve önemini belirten konuşmalar yapılacak. Protokolün Barbaros Hayrettin Paşa’nın alandaki türbesini ziyaret etmesinin ardından Deniz Müzesi gezilecek.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), kutlamalara 20 gemi ve çeşitli etkinliklerle destek verecek. İBB gemilerinin de yer alacağı deniz araçları, Beşiktaş açıklarında saat 12.00’de su gösterileri yapacak. İBB Deniz Hizmetleri Müdürlüğü, 08.00-17.00 saatleri arasında Beşiktaş, Kadıköy, Üsküdar, Eminönü ve Karaköy iskelelerinde sualtı temizliği etkinliği yapacak. Toplanan atıklar, gün boyu Beşiktaş İskelesi’nde sergilenecek. Şile’de de benzer bir etkinlikle atıklar toplanarak Şile Limanı’nda sergilenecek.

İBB Deniz Hizmetleri Müdürlüğü, Kabotaj Bayramı’nda görme engelli vatandaşlara yönelik Boğaz gezisi de düzenleyecek. Görme engelli vatandaşların her yıl heyecanla beklediği gezi, Beşiktaş İskelesi’nden saat 12.00’de başlayacak.

İBB Engelliler Müdürlüğü Mehter Takımı ise, Beşiktaş Meydanı’nda düzenlenecek Kabotaj Bayramı töreni kapsamında saat 11.00’de bir konser verecek. 1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Bayramı etkinlikleri İstanbullulara açık ve ücretsiz olacak.

Çeşitli deniz spor yarışlarının da yapılacağı kutlamalar, İstanbul genelinde gün boyu sürecek. Kutlamalara İTÜ, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, Kuzey Deniz Saha Komutanlığı, Tuzla Deniz Harp Okulu Komutanlığı, İstanbul Deniz Müzesi, Beşiktaş Belediyesi, TURMEPA, Moda Deniz Kulübü, Denizciler Dayanışma Derneği, DENTUR AVRASYA ve TURYOL da destek verecek.

Kabotaj nedir?
Kabotaj Osmanlı döneminde bulunan Kapitülasyonların iç pazarımıza olan zararlarının basit olarak denizciik sektöründe bu zararlardan kurtulmuş olmamıza verdiğimiz addır. Kurtuluş savaşı sonrasında bağımsızlığın, kendi kendimize yettiğimizin diğer bir kanıtı.

 Osmanlının yabancı ülkelere verdiği kapütülasyonlar neticesinde Türk gemileriiç sularımızda bile kandi yükünü taşıyamıyordu. OPadişah Abdülhanid zamanında bu kapütülasyonlardan kurtulabilmek için Mutasarrıf ( vali)  seviyesinde bazı kişileri Hayriye Tüccarlığı görevi verildi. Hayriye Tüccarlarının görevi dış ticaret ve gemi işletmeciliği yapmaktı. Nihayetinde Hayriye Tüccarları bir araya gelerek ilk deniz kuruluşumuz olan Şirketi Hayriye'yi kurdular. Ama bu kuruluş da istenen neticeyi tam olarak verememişti.

Bilindiği gibi karasularımızda yabancı bayraklı gemiler ve personelin çalışmasını yasaklayan ve sadece Türk Bayraklı gemiler ve vatandaşlarının çalışmasına imkan veren, KABOTAJ KANUNU'nun yürürlüğe girişinin 92.yıldönümü. Söz konusu Kanun 19 Nisan 1926 da Türkiye Büyük Millet Meclisi nde kabul edilmiş ve 1 Temmuz 1926 da yürürlüğe girmiştir. Ulusal Kurtuluş ve Bağımsızlık Savaşı sonrasında Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Anlaşması ile kapitülasyonların kaldırılması, bu anlaşmadan 3 yıl sonra yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu'na zemin hazırlamıştır. Aradaki 3 yılın bir hazırlık evresi olmuştur.

Bu 3 yıl içinde Hükümet önce Seyri-i Sefain İdaresi'ni düzene soktu, arkasından satın alınan Mersin ve Antalya isimli gemilerle Mersin-İstanbul hattına seferler başlattı. 1926 yılında Anafarta ve Bandırma vapurlarını sefere koydu. Bu çalışmalar 1930 yılında Türk Gemi Kurtarma Ltd Şti. 1933 yılında Denizyolları İşletme İdaresi'nin açılması, 1938 yılında Denizbank'ın hizmete girmesi, limanlar yapılıp Türk gemi filosunun büyütülmesi, kabotaj ve uluslararası sularda deniz taşımacılığının geliştirilmesi ile sürdürüldü. 1970'lerde Akdeniz Türk koster (küçük tonajlı yük taşıma kapasiteli gemiler) gemi filolarının hakimiyetine girdi.

Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde kısıtlı özel sektör kosterciliğinin dışında kabotaj hattında deniz taşımacılığımız giderek yok olmaktadır. Yurtdışından %90 oranında denizyolu ile gelen mallar ülkemiz içinde nerede ise tamamen karayolu ile dağıtılmaktadır.