Deniz Çalışanlarından "Yıpranma Payı Hakkının Geri Verilmesi" Talebi

Türkiye Denizciler Sendikası (TDS) ve Türkiye Denizcilik Federasyonu (TÜRDEF), denizcilerin aşınma hisseyi hakkının geri verilmesini arz etti.

Sendikadan yapılan açıklamaya göre, TDS ve TÜRDEF, denizcilerin aşınma hisseyi hakkının geri verilmesi için Türk-İş 1. Bölge Temsilciğinde basın buluşması tertip etti.

TDS Genel Başkanı İrfan Mete, buluşmadaki konuşmasında, kara çalışanlarından farklı olarak, çalışma koşullarının deniz çalışanlarının hem hayatlarından çaldığını hem de iş ömürlerini kısalttığını belirtti.

Mevcut koşullar altında 50 yaş üzerindeki deniz çalışanlarının iş bulamadığına dikkati sürükleyen Mete, bu yaş hududunun giderek 40 yaşa düşmeye başladığını zira eskimenin, denizcilik camiası tarafından çok iyi aşinasını ifade etti.

Mete, beynelmilel denizcilik teşkilatına göre denizciliğin en riskli sektörlerden biri olduğuna işaret ederek, denizde çalışmanın güçlüklerinden bahsetti.

"Çalışabilir olmak ve istihdam sınırlaması göz önüne alınarak bir legal tertip etme yapılmalı ve deniz çalışanlarının emeklilik yaşlarıyla iş ömürleri bağdaştırılmalıdır." arzında bulunan Mete, şöyle devam etti:

"Bu vaziyeti karşılama etkenin yolu 2008'de yürürlüğe giren 5510 rakamlı yasa ile terk edilen aşınma hisseyi uygulamasının deniz işçilerine yine verilmesiyle olacaktır. 5510 rakamlı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasaun 40. maddesinde yapılacak bir farklılıkla deniz çalışanlarına her çalışılmış sene için 90 günlük fiili hizmet süresi zammı verilerek, onların daha kısa müddette emekli olmaları ve denizcilik işinin negatifliklerinin karşılama edilmesi sağlanmalıdır. Yeni tip koronavirüs Kovid-19 salgınının da gösterdiği gibi her şart altında ve cansiperane halde çalışarak dünya ticaret çarkını döndüren deniz işçileri için aşınma hisseyi hakkı, denizcilik camiasının tüm taraflarının el birliğiyle yine kazanılmalıdır."

"Yalnızca deniz çalışanları değil ailesinin tüm fertleri de aşınmaktadır"

TÜRDEF Genel İdare Heyeti Başkanı Erkan Dereli ise "gemi adamlarının" 3595 rakamlı yasa ile 20 Haziran 1987'de başlayan ve sosyal güvence kapsamında sağlanan aşınma haklarının ve fiili hizmet süresi zammının, 1 Ekim 2008'de çıkartılan 5510 rakamlı Sosyal Sigortalar ve Genel Sigortalar Yasau ile ellerinden alındığını söyledi.

"Fiili hizmet süresi zammı" kavramının 5510 rakamlı yasanın 40. maddesinde tertip edildiğini, bu kavramın özünde ağır ve hırpalayıcı işlerde çalışan sigortalıların korunması görüşü olduğunu aktaran Dereli, "Ancak ağır ve hırpalayıcı iş olarak kabul edilmeyen işimizin deniz çalışanları büyük bir mağduriyete çekilmiştir. Yalnızca deniz çalışanları değil aile fertleri de eskimekteler. Anne babası aşınmakta denizcinin, kardeşi aşınmakta, konutluysa eşi ve çocukları da aşınmaktadır. Değişik bir ifadeyle yalnızca deniz çalışanları değil ailesinin tüm fertleri de aşınmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.

Dereli, 2013'te yapılan başka bir yeni tertip etmeyle aşınma hissesinden faydalanacak iş kollarına farklı işlerin dahil edilmesine karşın deniz çalışanlarının bu kapsamda değerlendirilmediğini ileri sürdü.

45 ayrı iş kolunun aşınma hissesinden faydalandığını ancak deniz işçilerinin 12 seneden beri aşınma hakkının dışında yakalandığını ifade eden Dereli, şunları kaydoldu:

"Aşınma hakkı fiili hizmet süresi, gerçekten tüm ticari ve mesleksel kuruluşlarımızın kesinlikle toplanarak bu soruna destekledimesini gerektiriyor. Biz Türk deniz sanayisinin saygın azaları olarak armatör, deniz çalışanları, deniz işçileri el birliği, gönül beraberliğiyle toplanarak aşınma hakkının, fiili hizmet süresi zammının denizcilere 12 sene sonra yine ihdas edilmesini sağlamalıyız."

Dereli, Cumhurbaşkanlığının nezdinde, "Türkiye Denizfazla İstihdam Büroyu"nin kurulması teklifinde bulundu.

Buluşmaya, Türk Armatörleri Patronları Sendikası TAİS Başkanı Ali İbrahim Kontaytekin ile Türk-İş 1. Bölge Temsilcisi Adnan Uyar da katıldı.